Niet meteorietinslag, maar klimaatverandering aan de basis van massa-extinctie 359 miljoen jaar geleden
Onze planeet heeft vijf grote massa-extincties gekend. Een daarvan is de Laat-Devonische extinctie, die zo’n 359 miljoen jaar geleden plaatsvond. De oorzaak wordt doorgaans gezocht in een meteorietinslag, maar uit een nieuwe studie blijkt dat de snelle klimaatopwarming en het wegvallen van de beschermende ozonlaag aan de basis liggen. De wetenschappers waarschuwen voor een gelijkaardig scenario als we de huidige opwarming van de aarde niet onder controle krijgen.
De bekendste massa-extinctie in de geschiedenis van de aarde is die van 66 miljoen jaar geleden, toen de dinosauriërs werden uitgeroeid. De minder gekende Laat-Devonische massa-extinctie vond veel vroeger plaats: de belangrijkste uitsterving toen gebeurde vlak voor de Devoon-Carboon-grens, ongeveer 359 miljoen jaar geleden. De Laat-Devonische massa-extinctie had vooral fatale gevolgen voor dieren die in het water leefden en voor planten.
Meestal wordt uitgegaan van een meteorietinslag die net voor de overgang van het Devoon naar het Carboon de enorme extinctie van heel wat mariene en plantensoorten veroorzaakte. Maar sommige microscopisch kleine sporen (voortplantingscellen) van varenachtige planten, ontdekt in gesteenten uit het oosten van Groenland, bleken misvormd te zijn, zo stelt het nieuwe onderzoek dat gepubliceerd is in Science Advances. Volgens de wetenschappers bewijst de beschadiging van het DNA van de planten dat “de hele ozonbescherming verdwenen was”. De verhoogde UV-B-straling wijst immers op een snelle en dramatische verdunning van de ozonlaag, de laag die het leven op aarde beschermt tegen schadelijke stralingen van de zon, zoals tegen UV-straling. Door het wegvallen van die beschermende ozonlaag werd het leven op onze planeet blootgesteld aan een explosie van ultraviolette straling die mutaties veroorzaakte.
Wetenschappers gaan doorgaans uit van twee mogelijke oorzaken van uitroeiingsgebeurtenissen: enorme vulkaanuitbarstingen of meteorietinslagen. Uit kwikgegevens leidt de nieuwe studie af dat er in dit geval geen vulkaanuitbarstingen op planetaire schaal plaatsvonden, in tegenstelling tot bij andere massa-extincties. De massa-extinctie van 359 miljoen jaar geleden zou wél te maken hebben gehad met de grote klimaatopwarming, die een einde maakte aan de intense laatste ijstijdcyclus in het Devoon. De onderzoekers waarschuwen dan ook voor mogelijk gelijkaardige, dramatische gevolgen van de huidige snelle klimaatverandering, waarvoor de mens zélf verantwoordelijk is. “Ozonverlies tijdens de snelle opwarming van de aarde is een proces dat inherent is aan het systeem, met de onvermijdelijke conclusie dat we alert moeten zijn voor zo’n gebeurtenis in de toekomst van onze opwarmende wereld”, klinkt het.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Belg Raphaël Liégeois (36) heeft astronautendiploma gehaald: “Een intense ervaring”
-
2
Wereldprimeur: UZ Brussel voert allereerste dubbele robotingreep uit bij patiënt
Als eerste ziekenhuis wereldwijd heeft het UZ Brussel met twee robots een chirurgische ingreep uitgevoerd. Het grote voordeel van deze aanpak is dat ze minder ingrijpend is voor de patiënt, waardoor die minder pijn heeft en minder lang in het ziekenhuis hoeft te verblijven. Bovendien kunnen chirurgen een pak nauwkeurig opereren in vergelijking met een klassieke operatie. -
9
Miljarden cicaden kruipen binnenkort tegelijkertijd uit Amerikaanse grond: “Dit zie je maar 1 keer om de 221 jaar”
De Verenigde Staten maken zich op voor een uniek en vooral overdovend spektakel. Want volgende maand kruipen er miljarden insecten tegelijkertijd uit de grond. Ze behoren tot het geslacht Magicicada, dat zijn cicaden die voorkomen in het oosten van het land. Wat deze dieren zo bijzonder maakt is hun levenscyclus die 13 of 17 jaar duurt afhankelijk van de soort. Dit jaar vallen die twee samen. Dat gebeurt slechts om de 221 jaar. De laatste keer was in 1803, de volgende keer pas in ... 2245. -
-
Studie: Engelse liedjesteksten zijn vandaag eenvoudiger en repetitiever
-
HLN Shop
Pollen in de lucht: deze toestellen voorkomen gesnotter
Ben je een hooikoortslijder? Dan kan je heel wat doen om klachten te voorkomen en verminderen: van vaker stofzuigen en een zonnebril dragen tot pillen slikken. Onder de efficiëntste wapens in de strijd bevinden zich ook luchtreinigers. HLN Shop focust op twee toestellen. -
Livios
Zo gebruik je je wasmachine en droogkast slimmer: “Het kost je iets meer, maar je bespaart ermee op de lange termijn”
Wie besparingen op de energiefactuur zoekt, neemt best een kijkje in de waskamer. We gebruiken de wasmachine en de droogkast vaak en die toestellen vertegenwoordigen dan ook een noemenswaardig deel van je energieverbruik. Hoe gebruik je ze op de meest energiezuinige manier? Bouwsite Livios vroeg het aan Arjan Hoffer van Bosch en Siemens. -
Bot van zeldzame dinosaurus zonder tanden opgegraven in Australië
-
Prachtige halo gespot: maar betekent die kring rond de zon ook regen in de ton?
-
Duizend vrouwen gezocht die vagina ter beschikking willen stellen van wetenschap
De Universiteit Antwerpen zoekt duizend vrouwen die hun geslachtsorgaan ter beschikking willen stellen voor nieuw onderzoek. Voor het Isala-project werkt de universiteit met “ambassadrices van vrouwelijke gezondheid”, klinkt het in een persbericht. -
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
Wie het aangename aan het nuttige wil koppelen bij het kiezen van een tweewieler, gaat voor een elektrisch exemplaar en raakt zo in één beweging ook razendsnel op zijn bestemming. Maar let op: de markt van de e-bikes evolueert continu en je zwemt in de keuzemogelijkheden. Waar moet je zoal op letten? HLN Shop haalt vijf aandachtspunten aan. -
In de oceaan zijn er honderdduizenden, maar tot nu werden ze amper bestudeerd: wat zijn blauwe gaten?
23 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerGeert Tamsyn
Nick Lersberghe
dirk govaerts
Marc Puystiens
Chris Van den Eede