Hoe TikTok de generatiekloof dichtrijdt: ‘Net als spelletjes behoort de app nu tot de familie-activiteiten’

Volgens de laatste metingen telt België zo’n 2,2 miljoen TikTok-gebruikers. Een deel daarvan danst zich suf op de hits van morgen, terwijl anderen het houden bij sketches en imitaties of het observeren van de moeilijk thuis te brengen video’s. Beweren dat TikTokkers uitsluitend tieners met aanstelleritis zijn, is echter een misvatting. Sinds de coronacrisis vinden nieuwe doelgroepen de weg naar de app: de ouders en grootouders van de eerste TikTok-generatie.

Jacques en Julie Vermeire bereikten al dansend – de een al vlotter dan de ander – op ‘Funky Town’ een miljoen mensen, en ook Evi Hanssen, Katja Retsin, Klaas Janzoons van dEUS en Walter De Donder hebben de TikTok-microbe te pakken. Eerder deze week verscheen er in de app een video waarop Luk Alloo aan het gangsterrappen is, gedeeld door zijn eigen dochter. In het zog van de bekende gezichten surfen ook andere Vlaamse gezinnen mee op de golf. Hoe vonden zij met zijn allen de weg naar het platform?

Vorige Kerstmis zetten de zonen van Evi Hanssen de deur naar hun leefwereld een eerste keer op een kier. “Ik liep daarvoor al regelmatig in beeld wanneer mijn oudste zoon aan het filmen was, tot ze vroegen of ik eens wilde meedoen”, vertelt de tv- en radiopresentatrice. “Ik heb later een account aangemaakt om hen te kunnen volgen. Net zoals je je kinderen veilig de weg leert oversteken, is het als ouder je plicht om toe te kijken waar en hoe ze online actief zijn.”

Hanssen wist van het bestaan van TikTok af, “al snapte ik het opzet van de app niet goed”, zegt ze. Ze is er nog steeds niet uit, maar sinds haar kinderen aan het begin van de coronacrisis in opdracht van een jeugdvereniging een TikTok-filmpje wilden maken met het gezin, heeft ze de smaak te pakken. “Ze sprongen heel creatief met die taak om, en gebruikten effecten en verschillende camerastandpunten. Mijn voorwaarde om in te stemmen was dat de video’s creatief en origineel moesten zijn. Het is een generatie waarbij alles vluchtig verloopt. Ik heb hen bijgebracht dat als je ergens meer energie in steekt, het resultaat positiever uitdraait.”

Ook Julie, de 16-jarige dochter van Walter De Donder, acteur en burgemeester van Affligem, probeerde haar vader al vóór corona aan te steken. “Ik heb de boot eerst afgehouden, omdat je je op de een of andere manier toch zwak opstelt”, vertelt De Donder. Hij ging uiteindelijk toch overstag. Ze vormen sinds het begin van de lockdown Duo De Donder. Elke week dansen vader en dochter samen voor de camera. “Vroeger wuifde mijn generatie sociale media weg, maar de laatste tijd probeer ik mee te zijn met Instagram, Twitter en TikTok. Door aanwezig te zijn op TikTok is er een nieuwe wereld voor mij opengegaan.”

Walter De Donder heeft dankzij een app die voor jongeren is bedoeld toegang gevonden tot de leefwereld van zijn tienerdochter. “Ik zou er vroeger nooit aan gedacht hebben om samen met mijn dochter te dansen”, grinnikt hij. “Door de filmpjes voor te bereiden – we proberen het zo professioneel mogelijk aan te pakken en nemen er dus de tijd voor – groeien we dichter naar mekaar toe. We lachen ons te pletter. Da’s fantastisch, toch?”

Familiealbum

Jarenlang leefde er een zekere schaamte rond het gebruik van sociale media door ouders. TikTok heeft in bepaalde Vlaamse huiskamers dezelfde verbindende rol gekregen als andere avondactiviteiten. “Vroeger bereidde je voor een familiefeest soms een dansje met het hele gezin voor. Nu is dat TikTok”, vertelt Evi Hanssen. “We hebben thuis een tafelvoetbaltafel en sjoelbak, en spelen regelmatig een gezelschapsspel. TikTok behoort nu ook tot die familiebezigheden.”

Het is makkelijk om TikTok af te schrijven als het oord van verderf waar jongeren zichzelf in de spotlights proberen te dansen. “Je mag er lacherig over doen, maar zo eenvoudig is het niet”, aldus Walter De Donder. “Voor je kritiek levert, check de app eerst. Doe eens mee met je kinderen”, roept Evi Hanssen op. “Ik zeg niet dat je een fervent TikTokker moet worden, maar je ziet er wel hoe het wereldbeeld van deze generatie wordt gevormd. Je kan er de hele wereld bereiken. Je kijkt letterlijk binnen bij kinderen die in een ander continent leven. Wat ze daar zien, pikken ze op. Het is goed dat je als ouder een idee hebt wat zich daar afspeelt.”

Sommige ouders haken na één of hooguit een handvol filmpjes af. Walter en Julie De Donder gaan nog even door. “Ik ben een acteur. Voor het eerst in 30 jaar is mijn agenda leeggehaald tot november. Het bloed kruipt waar het niet kan gaan. Ik heb een nieuw forum gevonden. Soms bereiken onze filmpjes tot 200.000 mensen. Dat is gigantisch. Ik werd laatst aangesproken door een man van rond de 50 die zei: ‘Wat jullie doen, is gewéldig’. Ik sta ervan te kijken dat ook die generatie mee is.”

Het is Evi Hanssen niet te doen om het virtuele heldendom. “Mijn kinderen vinden likes belangrijk, ik niet. Waar het mij om gaat, is dat we samen aan een mooi tijdsdocument werken”, besluit ze. “TikTok is eigenlijk een modern familiealbum. Ik kijk ernaar uit om over 20 jaar naar onze filmpjes te kijken. Ouders hebben graag foto’s van de kinderen, maar ook zij willen later kunnen terugblikken op hun jeugd.”