Alles wat we nu weten over de gijzeling in Frankrijk

De tijdlijn

Rond 9.30 uur vanmorgen drongen twee jihadisten tijdens de eucharistieviering een kerkje in de stad Saint-Étienne-du-Rouvray nabij Rouen binnen. Ze gijzelden er een priester, twee nonnen en enkele kerkgangers. Een derde zuster die op het moment van de viering ook in de kerk aanwezig was, kon ontsnappen en belde de hulpdiensten.

Vrijwel onmiddellijk omsingelde een speciaal interventieteam de kerk. Rond 10.45 uur drong het team de kerk binnen. Rond 11 uur was de operatie ten einde. Toen de twee mannen de kerk buiten kwamen zouden ze "Allah is groot" geroepen hebben. Ze werden daarbij meteen doodgeschoten door de speciale politie-eenheid BRI (Brigade de recherche et d'intervention). Binnen in de kerk vond de politie het dode lichaam van de priester.

Omstreeks 16.00 uur berichten Franse media dat in het onderzoek een verdachte werd opgepakt. Het zou gaan om een minderjarige die banden had met A.K..

De slachtoffers

Volgens politiebronnen werd de priester Jacques Hamel (84) door de gijzelnemers gedood door hem zijn keel over te snijden. Een andere gegijzelde werd met een mes aangevallen. Die laatste vecht op dit moment nog voor zijn leven. 

De daders

Volgens president Hollande werd de gijzeling uitgevoerd door terroristen die claimden bij IS te horen. De namen van de gijzelnemers zijn nog niet vrijgegeven, maar Franse media melden op basis van politiebronnen dat een van de daders een enkelband droeg. Het gaat om de 19-jarige A.K., die gekend was bij de Franse inlichtingen- en antiterrorismediensten.

A.K. zou in 2015 geprobeerd hebben Syrië te bereiken via Zwitserland, maar werd geweigerd door Turkije. Zwitserland pakte hem op en leverde hem over aan Frankrijk, waar hij werd aangeklaagd voor banden met criminelen verbonden aan een terroristische organisatie. Hij werd een tijd in voorhechtenis gehouden, waarna hij onder elektronisch toezicht werd geplaatst in het huis van zijn ouders. Het onderzoek tegen hem was nog lopende.

De man zou een 'fiche S' - voor Sûreté de l'État, staatsveiligheid - hebben, waardoor hij als 'staatsgevaarlijk' te boek stond. Hij mocht van de autoriteiten zijn huis enkel verlaten tussen 8.30 uur en 12.30 uur. Het Openbaar Ministerie had destijds vergeefs beroep aangetekend tegen de vrijlating van de man.

De opeising door IS

In de namiddag werd de gijzeling opgeëist door Islamitische Staat (IS) via het persagentschap Amaq, dat beschouwd wordt als de spreekbuis van de terreurbeweging. Vlak daarvoor had de Franse president François Hollande, die de kerk vanmiddag al heeft bezocht, ook al aangegeven dat het om een terreuraanval ging en zei hij: "IS heeft ons de oorlog verklaard". 

Het parket van Parijs, dat in terrorismedossiers nationale bevoegdheid heeft, trok het onderzoek meteen naar zich toe.

De reacties

De gijzeling, kort na de aanslag in Nice op 14 juli, creëert heel wat verontwaardiging in Frankrijk. Hollande riep op tot "cohesie" en het vormen van "een blok dat niemand kan doen barsten". "Het zijn katholieken die getroffen werden, maar het zijn alle Fransen die betrokken zijn", zei hij.

Ook onder meer oud-president Nicolas Sarkozy liet van zich horen. Net als zijn opvolger nam hij het woord "oorlog" in de mond. "En wij hebben geen andere keuze dan die te voeren en te winnen. We moeten onverbiddelijk zijn", liet hij optekenen.

Ook het Vaticaan reageert ontzet op de "barbaarse daad". Paus Franciscus is zwaar geschokt door het nieuws, zo liet een woordvoerder van de Rooms-Katholieke Kerk in Rome weten. "We zijn vooral geschokt omdat dit vreselijke geweld in een kerk plaatsvond, een plek waar Gods liefde wordt verkondigd", aldus Frederico Lombardi. Hij zei dat de paus de pijn en gruwelijkheid van dit absurde geweld ervaart en elke vorm van haat radicaal afwijst.