België de mist in met fout advies over mondmaskers

Op 21 maart communiceert het federale instituut Sciensano en de Risk Management Group (RMG) een instructie over het gebruik van mondmaskers. Dat doen ze op basis van advies 9577 van de Hoge Gezondsheidsraad en aanbevelingen van de Risk Assessment Group (RAG). In de instructie staat dat een chirurgisch mondmasker, gezien de uitzonderlijke omstandigheden, 8 uur gebruikt mag worden. Het masker mag ook bijgehouden worden. “Gedragen rond de hals, maar nooit in de zak”, zo staat er letterlijk te lezen.

De instructie geldt niet alleen voor personeel in de ziekenhuizen, maar voor alle zorgverleners en wordt ook overgenomen in de richtlijnen die de regio’s verspreiden naar onder andere de rusthuizen en andere collectieve voorzieningen.

Maar een chirurgisch masker onder de kin dragen, is een onveilige praktijk, stelt Hans Kluge, regionaal directeur bij de Wereldgezondheidsorganisatie, nu duidelijk. Hij doet dat in een mail – die De Morgen kon lezen – aan Paul Cappelier, voorzitter van de Belgische Federatie van Zorgkundigen (Befezo).

Cappelier kreeg de hele coronacrisis al vragen over die maskers onder de kin. Onder andere Artsen zonder Grenzen, dat in een aantal woon-zorgcentra bijsprong om het personeel uitleg te geven over hygiënemaatregelen, en de Nederlandse viroloog Ab Osterhaus lieten hem al weten dat mondmaskers onder de kin dragen wel degelijk besmettingsgevaar inhoudt. Zij verwijzen naar de richtlijnen van het Centrum voor Ziektecontrole en Preventie (CDC), een Amerikaans instituut dat geldt als autoriteit op vlak van infectiepreventie. Mondmaskers kunnen volgens hen bijvoorbeeld bijgehouden worden in een individuele papieren envelop of een persoonlijke wasbare bak, maar nooit rond de hals.

‘Zorggerelateerde’ infecties

Een uitleg die Hans Kluge nu ook bevestigt. Hij geeft aan dat uit verschillende onderzoeken bleek dat er wel degelijk virus kan zitten aan de buitenkant van gebruikte medische maskers. “Hoewel het na handhygiëne in theorie veilig lijkt om het gebruikte medische masker onder de kin of rond de nek te plaatsen, is het niet mogelijk om het gebruikte medische masker weer op te zetten (hangend onder de kin of rond de nek) zonder het gebruikte masker en gezicht aan te raken”, schrijft Kluge.

Volgens Kluge kan op een onveilige manier omgaan met mondmaskers hebben geleid tot ‘zorggerelateerde’ infecties bij gebruikers.

Bij het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en het federale Sciensano verwijzen ze naar de Hoge Gezondheidsraad en de RMG die de instructies over het gebruik van mondmaskers hebben opgesteld. Paul Pardon, expert crisisbeheer bij de FOD Volksgezondheid en voorzitter van de RMG, valt uit de lucht als we hem de mail tonen van Kluge. Hij wijst erop dat de instructie er gekomen is binnen de omstandigheden van de crisis. “Het gaat hier om een Covid-maatregel”, zegt hij. “In normale omstandigheden speelt dat niet, omdat de maskers inderdaad weggegooid worden na gebruik. Nu is beslist om die 8 uur te gebruiken en laten we toe dat ze rond de hals gedragen worden.”

De Hoge Gezondheidsraad laat weten dat het bewuste zinnetje over het masker rond de hals er op 16 april is uitgehaald. In de federale richtlijnen is het inderdaad niet meer te vinden. Alleen is dat niet gecommuniceerd naar de regio’s. Op die van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid staat het in de recente update voor personeel in de woon-zorgcentra, die van 29 mei, nog altijd.