VUB-onderzoek: “Vlamingen die naar Brussel trekken zijn hoger geschoold dan wie de stad verlaat”

Het onderzoek wil inzicht verschaffen in de migratiedynamieken kenmerkend voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Via kwalitatief onderzoek bij 300 instromers vanuit Vlaanderen en 650 vertrekkers uit Brussel gingen de onderzoekers onder meer na wie verhuist, naar waar en wat de motivaties zijn voor het al dan niet verhuizen van Brussel naar Vlaanderen en omgekeerd.

Jaarlijks verhuizen zo’n 21.900 mensen van Brussel naar Vlaanderen. Bijna de helft van hen is een geboren en getogen Brusselaar en bijna een derde is geboren in het buitenland. Daarnaast groeide ongeveer een op tien Brusselse verhuizers op in Vlaanderen. Het onderzoek wijst eveneens uit dat niet enkel de middenklasse Brussel verlaat, maar ook inwoners uit de lagere sociale klasse, door bijvoorbeeld een doorgevoerde opwaardering van hun wijken en de hogere huurprijzen die daarmee gepaard gaan. 

Belangrijke redenen voor een verhuis naar Vlaanderen zijn het gebrek een parkeerplaatsen (39 procent), de hoge woonlasten (35 procent) en onveiligheid (34 procent). Maar ook het gebrek aan groen (32 procent) en veel geluidsoverlast (28 procent) blijken doorslaggevend.

De studie toont verder aan dat de vele vertrekkers uit Brussel niet meteen leiden tot een braindrain. De 13.000 Vlamingen die zich vestigen in Brussel zijn namelijk vaker hoogopgeleid en hebben zo een betere positie op de arbeidsmarkt: de helft bezit een bachelor- of masterdiploma. Onder de stadsverlaters is dat maar een kwart.

Volgens het onderzoek mag men de migratie vanuit Vlaanderen niet verengen tot ‘Nederlandstaligen die geboren en getogen zijn in Vlaanderen en tijdelijk in Brussel gaan wonen’. Zo’n 75 procent van de verhuizers is wel degelijk geboren in Vlaanderen, slecht 15 procent komt oorspronkelijk uit Brussel en de rest, ongeveer evenredig verdeeld, uit Wallonië en het buitenland.

De doorslaggevende reden voor verhuis naar de hoofdstad is de betere bereikbaarheid van het werk (81 procent). Verder zijn het socio-culturele leven (76 procent) en de diversiteit van de stad belangrijke pluspunten die Brussel aantrekkelijk maken als woonplaats. Tot slot zegt 70 procent van de geboren en getogen Vlamingen die verhuisden, verknocht te zijn aan de stad. Desalniettemin ziet twee derde zich over 10 jaar niet meer in Brussel wonen. “Dit is een vaak voorkomend patroon”, zegt Rudi Janssens (VUB). “Brussel fungeert vaak als een springplank voor nieuwkomers. Dit moet de stad ook aanhouden, want het zijn deze nieuwkomers die het meest economische waarde creëren. Om doorstroming te blijven garanderen moet deze economische dynamiek behouden blijven.”