Manifestanten in Jordanië en Turkije eisen betere bescherming tegen geweld op vrouwen

Elk jaar worden in het Midden-Oosten honderden vrouwen het slachtoffer van geweld en zogenoemde eremoorden. Bovendien zeggen de Verenigde Naties dat het geweld tegen vrouwen de laatste maanden nog is toegenomen omwille van de lockdown. Zo komen er in Jordanië en Turkije steeds meer gevallen van extreem geweld op vrouwen aan het licht. Maar deze worden volgens lokale vrouwenrechtenorganisaties onvoldoende bestraft .

In Jordanië ontstonden er protesten naar aanleiding van de gewelddadige moord op een 30-jarige vrouw genaamd Ahlam. Nadat ze was gescheiden van haar man, keerde ze terug naar haar ouderlijk huis. Maar eenmaal thuis werd ze mishandeld door haar broers en vader.  Vorige week vrijdag escaleerde de situatie en vluchtte ze al schreeuwend en bedekt met bloed het huis uit. Volgens getuigen kwam haar vader achter haar aan en sloeg haar met een baksteen dood op straat. 

De vader werd gearresteerd, maar de demonstranten vrezen dat hij binnenkort opnieuw op vrije voeten is. Ze willen dat er strenger wordt opgetreden tegen eremoord.  Volgens Human Rights Watch zijn er in Jordanië jaarlijks 15 tot 20 eremoorden, waarbij vrouwen, en in mindere mate ook mannen, worden vermoord omdat ze de eer van de familie in gevaar zouden hebben gebracht. Meestal draait het rond het verlies van maagdelijkheid, verzet tegen gearrangeerde huwelijken of het aangaan van niet-geaccepteerde relaties.

Op sociale media werd daarom een campagne opgestart met de hashtags #stopkillingwomen, #Ahlamscreams en #Ahlamwasbetrayed. Verschillende petities gingen viraal, met als doel artikel 98 van de Jordaanse grondwet en artikel 340 van de strafwet te wijzigen. Volgens artikel 98 heeft elke dader die misdrijf begaat in een “vlaag van woede” als gevolg van een “gevaarlijke of onwettige handeling van het slachtoffer” recht op een strafvermindering.

Ook artikel 340 wordt regelmatig ingeroepen bij eremoorden. De bepaling houdt een strafvermindering in voor mannen die hun vrouwen of één van hun vrouwelijke familieleden vermoorden of aanvallen wegens overspel. Hoewel artikel 340 ook een gelijkaardig recht bevat voor vrouwen en artikel 98 genderneutraal is, verwijten de demonstranten de overheid dat de bepalingen bijna uitsluitend ingeroepen worden in het voordeel van mannelijke daders.

Ook in Turkije trokken manifestanten de straat op nadat een man had toegegeven zijn ex-vriendin te hebben vermoord. Vijf dagen nadat Pinar Gultekin, een 27-jarige studente, als vermist werd opgegeven, werd haar lichaam dinsdag teruggevonden. Volgens de Turkse autoriteiten werd de vrouw gewurgd en nadien verbrand.

De moord op de studente heeft in het land een golf van verontwaardiging veroorzaakt. Net zoals in Jordanië, eisen ook de Turkse demonstranten dat de regering meer inspanningen levert inzake geweld tegen vrouwen. Volgens een lokale organisatie, We Will Stop Femicide, werden er vorig jaar 474 Turkse vrouwen gedood, voornamelijk door partners en familieleden. Dat is het hoogste aantal van de afgelopen tien jaar. 

Maar net op dit moment overweegt de AKP, de partij van president Erdogan, zich terug te trekken uit het Verdrag van Istanbul inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld omdat het een bedreiging zou vormen voor traditionele familiewaarden. Turkije was nochtans het eerste land dat in 2012 het verdrag had geratificeerd.

Conservatieve lobbygroepen zeggen nu dat het verkeerd was om het verdrag te ratificeren en dat het echtscheidingen en “immorele levensstijlen”, zoals homoseksualiteit, zou promoten.