Unia trekt aan alarmbel over coronamaatregelen: “Ongerust over talloze afwijkingen van fundamentele rechten”

De coronacrisis toont aan dat het lastig balanceren is tussen de fundamentele rechten en het algemeen belang. Daarom, stelt Unia, is het belangrijk dat de maatregelen die worden genomen - en die erop neerkomen dat de mensenrechten worden ingeperkt - "legitiem en proportioneel zijn, in functie van het doel dat men wil bereiken".

Unia kan zich bijvoorbeeld moeilijk vinden in de avondklok zoals die in heel de provincie Antwerpen was ingesteld en het verbod op elke vorm van betoging dat in verschillende gemeenten geldt.

"Als we die ingrijpende maatregelen bekijken, denken we meteen aan de aanpak van andere landen, die toch meer in proportie is." Zo mag in Oostenrijk alleen met mondmasker worden betoogd, terwijl in Denemarken betogers worden aangemoedigd zich te laten testen op het coronavirus.

"Van de personen die beslissingen nemen, verwachten we meer voorzichtigheid wanneer ze maatregelen treffen die onze fundamentele rechten in het gedrang kunnen brengen", schrijven Charlier en Fella. "Het regent maatregelen op diverse niveaus, dikwijls is er onduidelijkheid over hun toepassingsgebied of over de geldende termijn; dit alles doet de vraag stellen of alle maatregelen wel echt zinvol zijn.”

Het is juist dat de Belgische 'architectuur', met een stuk centralisering en een stuk delegatie van bevoegdheden, lastig is, maar die architectuur kan niet worden ingeroepen om te rechtvaardigen dat afgeweken wordt van onze grondwettelijke beginselen, luidt. 

België komt bovendien zijn internationale verplichtingen niet na. Want in tegenstelling tot wat het Europees mensenrechtenverdrag vereist, had ons land de Raad van Europa moeten informeren over de inperking van sommige rechten en vrijheden die door dat verdrag worden voorzien. 

"België besloot dat niet te doen. In plaats daarvan verwees ons land naar het algemene regime van het verdrag." Daarin staat precies dat beperkingen alleen mogen worden gemaakt als ze noodzakelijk en proportioneel zijn.

Unia vraagt ook dat de maatregelen die worden genomen, eerst besproken worden met het maatschappelijke middenveld en helder worden uitgelegd aan de bevolking. "Als we het vertrouwen van alle burgers willen behouden, moet erop worden toegezien dat genomen maatregelen correct worden toegepast, zonder willekeur of onrechtvaardigheid."

Tot slot vindt Unia dat de "opborrelende polarisering" bedwongen moet worden. Uit alle verwarring die bij de coronamaatregelen komt kijken, ontstaat een soort van 'modelburger', die het virus kent en weet hoe het te bestrijden, maar negatief reageert wanneer een ander weinig burgerzin zou vertonen.

Lees ook: 

Schenden de avondklok en de mondmaskerplicht de grondwet? Twee specialisten verduidelijken: “Een verontrustende evolutie” (+)

Viroloog Van Gucht waarschuwt voor negatieve gevolgen van strenge mondmaskerplicht