Strijdende partijen in Libië kondigen staakt-het-vuren aan
De rivaliserende partijen in de burgeroorlog in Libië kondigen onafhankelijk van elkaar een staakt-het-vuren aan. In maart zouden er parlements- en presidentsverkiezingen worden gehouden. Het conflict in Libië duurt al negen jaar, sinds de voormalige dictator Moammar al-Khaddafi van de macht is verdreven door een door de Navo gesteunde alliantie.
In Libië vechten troepen van de door de VN erkende regering in het westen tegen milities die generaal Khalifa Haftar in het oosten steunen. Het conflict sleept al negen jaar aan, maar het dreigde wel steeds meer te escaleren. Beide partijen krijgen immers ook steun vanuit het buitenland. De regering in het westen krijgt steun van onder meer Turkije, Italië en Qatar. Egypte, Rusland en de Verenigde Arabische Emiraten steunen generaal Haftar in het oosten. Frankrijk lijkt zelfs een dubbele rol te spelen in het conflict, al ontkent het dat officieel.
In april vorig jaar begon generaal Haftar een offensief om de hoofdstad Tripoli in het westen te veroveren. Maar dat mislukte dankzij militaire steun van Turkije aan de westelijke milities. In mei bleek uit een gelekt VN-rapport dat ook honderden Russische huurlingen meevochten in Libië met de troepen van generaal Haftar. Ook uit andere landen vechten huurlingen mee. En Egypte dreigde al herhaaldelijk met militair ingrijpen. De situatie in het land leek dus steeds meer te escaleren. Libië is bovendien een olierijk land, én voor heel wat migranten en vluchtelingen het vertrekpunt naar Europa. Er spelen dus grote internationale belangen.
Doorbraak of niet?
Premier Fayez al-Serraj van de westelijke regering in Libië gaf vandaag de instructie aan alle militaire troepen om meteen op te houden met vechten. Generaal Haftar van zijn kant heeft nog niets van zich laten horen, maar de voorzitter van het oostelijke parlement - dat Haftar steunt - kondigde ook een staakt-het-vuren aan. De VN en generaal Abdul Fatah al-Sisi van Egypte juichen de wapenstilstand toe. Volgens Serraj komen er in maart volgend jaar presidents- en parlementsverkiezingen.
Of het staakt-het-vuren ook echt tot een duurzame vrede zal leiden, is een ander paar mouwen. Maar het kan een doorbraak betekenen. "De twee initiatieven geven hoop dat een vreedzame, politieke oplossing van het conflict mogelijk is", zei Stephanie Williams, waarnemend hoofd van de VN-missie in Libië. Ze roept op om alle buitenlandse troepen en huurlingen terug te trekken. Jalel Harchaoui, Libië-specialist van het Nederlandse Clingendael-instituut, is sceptischer. "Deze aankondiging ziet er goed uit op papier, met een duidelijk Amerikaans stempel", zegt hij. "Maar om dit ook uit te voeren? Dat wordt erg moeilijk."