Wat nu in Catalonië na het vertrek van minister-president Torra? "Strijd tussen onafhankelijkheidspartijen centraal"

Quim Torra, de minister-president van Catalonië, had in april 2019, in volle kiescampagne, een spandoek laten ophangen aan de Generalitat, het gebouw van de Catalaanse regering in Barcelona. Het spandoek droeg de tekst "llibertat presos polítics", vrij vertaald, "vrijheid voor politieke gevangenen". Na een klacht en na enig aandringen, verwijderde Torra het spandoek en verving hij het door eentje met de tekst "llibertat d'opinió i d'expressió" (vrijheid van mening en van meningsuiting).

Het is voor dat spandoek dat hij in december veroordeeld werd door een Catalaanse rechtbank. Hij ging daartegen in beroep, maar zijn veroordeling werd gisteren door het Spaanse Hooggerechtshof bevestigd. Daardoor mag hij anderhalf jaar geen politiek mandaat uitoefenen en zich ook niet verkiesbaar stellen.

De uitspraak van het Hooggerechtshof komt erop neer dat Quim Torra uit zijn ambt ontzet wordt. Torra verliet gisteravond de Generalitat, nadat hij eerst een ontmoeting had met viceminister-president Pere Aragonès. Die laatste neemt nu de taak van interim-minister-president op zich, tot er nieuwe, vervroegde verkiezingen gehouden worden.

De veroordeling van Torra in december leidde tot massale straatprotesten in Barcelona. Het protest van gisteravond was minder groot. "Er is natuurlijk corona dat Spanje zwaar treft, het is niet het moment om massaal op straat te komen", zegt correspondent Sven Tuytens in Spanje. "Maar er is ook wel moeheid opgetreden. Door het vertrek van Torra wordt de strijd tussen de verschillende partijen in Catalonië aangescherpt."

Het botert al lang niet meer tussen Junts per Catalunya (JxCat), de centrumrechtse regeringspartij van Quim Torra, en Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), de linkse partij van Pere Aragonès. JxCat is de grootste partij in het Catalaanse parlement, gevolgd door de ERC. Zowel JxCat als ERC streeft naar Catalaanse onafhankelijkheid, maar hanteren een andere strategie. JxCat kiest voor de harde confrontatie met Madrid, ERC bewandelt meer de weg van dialoog.

(artikel gaat voort onder het audiofragment)

En wat nu, na het vertrek van Torra? Het parlement in Catalonië moet binnen de twee maanden stemmen over een definitieve opvolger. Als dat niet lukt, komen er allicht nieuwe, vervroegde verkiezingen. "Hiervoor moet een hele procedure gevolgd worden", zegt Tuytens. "Het vroegste moment waarop verkiezingen zouden kunnen plaatsvinden, is eind januari, begin februari, midden in de winter."

En of die verkiezingen rust kunnen brengen, is nog maar de vraag. "We staan heel dicht bij een symbolische datum", zegt Tuytens. "Op 1 oktober is het drie jaar geleden dat de Catalaanse regering het referendum over de onafhankelijkheid organiseerde. Illegaal, volgens de Spaanse overheid. Dat kan leiden tot betogingen."

Bovendien is er tussen de Catalaanse onafhankelijkheidspartijen dus geen eenheid. "Het was gisteren symbolisch heel mooi, Quim Torra en Pere Aragonès die samen een spandoek vasthouden om aan te tonen dat de strijd voor onafhankelijkheid voortgaat, maar alle energie van hun twee partijen gaat eigenlijk naar de strijd om het leiderschap in Catalonië."

"Eigenlijk kan je zeggen dat gisteren de aftrap gegeven is voor de verkiezingscampagne in Catalonië", aldus Tuytens. "Je ziet heel goed dat die hele onafhankelijkheidsbeweging in Catalonië niet goed meer weet hoe het verder moet, ook mensen die niet meer op straat komen. Het vuur lijkt er een beetje uit."

Ook voor Spanje is de situatie in Catalonië van belang. De minderheidsregering van premier Pedro Sánchez krijgt onder meer steun van ERC. Onrust in Catalonië kan dus gevolgen hebben voor de stabiliteit van de regering in Madrid. "Spanje zit in een verschrikkelijke staatscrisis waarvoor het geen oplossing vindt. De uitspraak van het Hooggerechtshof brengt dat probleem weer naar voren."

Bekijk hieronder het verslag uit “Het Journaal”: