Reportagemakers vinden asbest in make-up Hema: “Niet waar, wij zijn Hema en nemen geen risico”

In opdracht van ‘EenVandaag’ en het Expertisecentrum Asbest en Vezels werden diverse merken cosmetica getest bij het asbestlaboratorium Nomacon in Vianen (provincie Utrecht). Aanleiding daarvoor was het onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)en de inspectie Leefomgeving en Transport naar asbest in make-up uit 2018. Toen werden in twee producten van het merk Claire's lage concentraties van de stof aangetroffen. 

Het onderzoek van ‘EenVandaag’ liet bij de twee cosmeticaproducten -  B.A.E. loose powder foundation 2nd skin (Hema) en My Cheek Palette Blush (Douglas - de webshop levert ook in België) - asbestsporen zien. Die asbestvezels kunnen vrijkomen bij gebruik van de gezichtspoeders. Na de positieve test werden de producten, "om niet over één nacht ijs te gaan”, nogmaals getest bij labs van het Nederlandse SGS Search en Scientific Analytical Institute in de Verenigde Staten.

In alle drie de analyses werd de aanwezigheid van asbest aangetoond. Geconfronteerd met de resultaten haalden zowel Hema als Douglas de producten uit de schappen en lieten direct zelf onderzoek doen. Hema deed dat bij het Nederlandse TNO en het Duitse Wesseling, Douglas alleen bij de laatste. Beide instituten troffen geen asbest aan in de cosmetica, waarna de make-up weer de winkel inging. 

“Hema neemt geen risico”, zegt Van Urk, duidelijk geagiteerd. “Dit soort producten smeren mensen op hun gezicht, denk je werkelijk dat wij iets in de schappen leggen waar mensen ziek van kunnen worden!”. Het eigen onderzoek richtte zich daarom niet alleen op de voornoemde cosmetica, maar ook op alle grondstoffen. De analyse van TNO bracht geen asbest aan het licht. 

Desgevraagd laten experts weten dat de diverse gebruikte onderzoeksmethoden de verschillende uitkomsten kunnen verklaren. Ook kan het zijn dat de asbest - dat in zes verschillende vormen in de natuur voorkomt - ‘ongelijkmatig’ in het product zat. Sommige aangeboden monsters zouden daardoor wel en andere geen sporen van het mineraal bevatten. 

Van Urk heeft een andere lezing en zegt dat het onderzoek van ‘EenVandaag’ niet afdoende was. Dat van TNO zou dat wel zijn. ”Het onderzoek kent drie fasen”, zegt ze. “Het door 'EenVandaag’ ingeschakelde lab kwam niet verder dan twee en beschikt niet over de juiste apparatuur om het verschil tussen de uiterst kleine asbest- en talkdeeltjes te zien.” Overtuigd van de TNO-uitkomst ging de fond de teint weer in de verkoop. 

“Make-upproducenten moeten ervoor zorgen dat zij cosmetica op de markt brengen zonder asbest’’, zegt de Nederlandse minister van Medische Zorg, Tamara van Ark. “Asbest is bij wet verboden.” Toxicoloog Majorie van Duursen, van de Universiteit van Utrecht, verklaarde dat het risico van asbest in make-up “klein is, maar blootstelling moet worden vermeden”. Longkanker door het inademen van asbest in make-up acht Van Duursen “niet aannemelijk”.

Ook het RIVM constateerde, na het onderzoek in 2018, dat er “een kleine kans” op gezondheidsschade is, zij het op termijn. ‘EenVandaag’ haalt de gezaghebbende Amerikaanse professor Arthur Frank, expert op het gebied van asbestaandoeningen, aan die verklaart dat het wel 40 tot 50 jaar kan duren aleer blootstelling aan losse asbestvezels tot kanker leidt. “Een kleine kans, maar wel degelijk een kans.”

De redactie van ‘EenVandaag’ zegt niet te reageren voor de uitzending van 18.15 uur op NPO1. Mogelijk reageren zij later.