Belaagde Thaise premier Prayuth Chan-ocha roept parlement in spoedzitting bijeen nu studentenprotest blijft voortwoeden
In Thailand krijgt de regering het protest van vooral jongeren niet onder controle. Na de uitvaardiging van een betogingsverbod en de arrestatie van de protestleiders blijven duizenden jongeren op straat komen in de hoofdstad Bangkok. Het regime probeert nu de media onder druk te zetten en heeft het parlement bijeengeroepen.
Vorige vrijdag vaardigde de regering een samenscholingsverbod uit van maximaal vier mensen. De belangrijkste leiders van de protestbeweging werden daarop op straat opgepakt en tegen anderen werden het waterkanon en traangas ingezet. Veel indruk maakte dat niet: zaterdag en zondag bleven tienduizenden jongeren op straat betogen voor het ontslag van de regering en de inperking van de macht van de monarchie. Op een bepaald ogenblik werd de slogan "Republiek Thailand" in de kleuren de vlag op straat geschilderd, erg uitzonderlijk in het land.
Ik vraag de manifestanten om vreedzaam te betogen, de regering heeft al enkele toegevingen gedaan
Anders dan vrijdag liet de politie overwegend betijen. Vandaag heeft premier Prayuth Chan-ocha een spoedzitting van het parlement gevraagd. Het is nog afwachten wat hij daarmee wil bereiken. Tegelijk toonde hij zich enigszins verzoenend: "Ik vraag de jongeren om vreedzaam te betogen. De regering heeft al enkele toegevingen gedaan". Premier (de facto juntaleider) Prayuth lijkt zo al toe te geven dat hij officieel verboden betogingen wil tolereren als ze vreedzaam blijven, wat ze meestal ook zijn. Het feit dat boeddhistische monniken zich achter de betogers geschaard hebben, zal daar mogelijk toe bijgedragen hebben. De Boeddha en diegenen die zich aan hem gewijd hebben, genieten een erg hoge status in Thailand.
Anderzijds wil de politie een onderzoek voeren naar de manier waarop vier mediakanalen de protesten hebben verslagen. Er zouden ook beperkingen worden opgelegd op de app Telegram. De jongeren maken vooral gebruik van sociale media om hun manifestaties op het laatste ogenblik aan te kondigen zodat de ordediensten vaak te laat komen en machteloos staan. (Lees verder onder de foto).
Grootste uitdaging voor het regime
De eisen van de jongeren zijn steeds dezelfde: ontslag van de volgens hen illegaal aan de macht gekomen regering, inperking van de rol en de financiering van het koningshuis, de vrijlating van opgepakte medestanders en een echte democratische grondwet.
De voorbije jaren is Thailand van de ene protestbeweging in de andere gesukkeld. Burgerlijke regeringen werden door protest tot ontslag gedwongen of door juridische spitsvondigheden of militaire staatsgrepen naar huis gestuurd. De laatste keer was dat in 2014 toen stafchef Prayuth Chan-ocha de verkozen premier Yingluck Shinawatra afzette en zelf premier werd. De grondwet werd zodanig herschreven dat de legertop een flinke vinger in de pap kreeg en op basis van die grondwet werden verkiezingen gehouden waardoor Prayuth (zijn voornaam, maar die wordt vaak gebruikt) aan de macht kon blijven. (Lees verder onder de foto).
Anders dan vorige protestbewegingen heeft het huidige jongerenprotest weinig te maken met de partij van de Shinawatra-clan, toch nog altijd de grootste oppositiepartij in het parlement. Veel jongeren kozen voor "Voorwaarts naar de Toekomst", een nieuwe partij van de jonge zakenman Thanathorn Juangroongruangkit, die veel stemmen, maar meteen door het gerecht ontbonden werd. Dat vormde begin dit jaar de aanleiding voor de uitbarsting van ongenoegen, iets waarmee de elite in Bangkok zich nog altijd geen raad weet.
De monarchie in het vizier?
Heel opvallend is dat de jongeren ook -en dat is nieuw in Thailand- ook de monarchie in het vizier nemen, en dat is erg riskant gezien de strenge wetten tegen majesteitsschennis. De huidige koning Maha Vajiralongkorn (Rama X) is weinig populair (in tegenstelling tot zijn vader Bhumibol), verblijft meestal in Duitsland en komt vooral in het nieuws door affaires met jonge vrouwen.
De jongeren storen zich echter aan de steeds grotere greep die de koning lijkt te hebben op het land. Zo heeft hij de beschikking gekregen over een koninklijke stichting van 40 miljard dollar, iets wat zijn vader Bhumibol nooit voor elkaar heeft gekregen. Volgens veel Thais behoort dat fortuin toe aan de natie en niet aan de koning persoonlijk. Tegelijk heeft de koning het commando gekregen over tal van militaire eenheden in en rond Bangkok.
"Devaraja" of goddellijk koningschap is een uit India geërfde traditie in Siam (Thailand) en het koninklijk absolutisme werd pas in 1932 afgeschaft. Wel is de invloed van de monarchie de voorbije decennia opnieuw fors gegroeid, mede door de populariteit en de cultus rond de in 2016 overleden koning Bhumibol. Sindsdien is het imago van de monarchie verbleekt, maar onder grote delen van de bevolking leeft dat erg sterk. De toekomst ligt echter bij de jongeren en die hebben blijkbaar een andere visie op het koningschap.