Europa beleefde warmste oktobermaand ooit, noordpoolijs was nooit kleiner
De voorbije maand oktober was de warmste oktobermaand ooit in Europa. Dat blijkt uit een rapport van de Europese klimaatdienst Copernicus. Vooral in Centraal-, Oost- en Noord-Europa was het veel zachter dan normaal. Het noordpoolijs was in oktober ook nog nooit zo klein sinds het begin van de detailwaarnemingen. Opvallend: wereldwijd was het de op twee na warmste oktobermaand ooit gemeten; de voorbije zes oktobermaanden komen daarmee allemaal in de top-6.
In grote delen van Europa bleef het warmer dan het gemiddelde van 1981 tot 2010, wat uiteindelijk resulteerde in gemiddeld 1,6 graden extra voor heel Europa gemiddeld. Dat berekende Copernicus, dat in opdracht van de EU aan weer- en klimaatanalyse doet om de opwarming van de planeet continu op te volgen.
Vooral in landen langs de Zwarte Zee , Scandinavië en in het hoge noorden was het veel warmer dan normaal. Over Zuid-Europa, vanaf Italië en de Alpen en dan westwaarts, bleef het koeler dan gemiddeld (zie detailkaart van Copernicus/ECMWF aan de rechterkant hieronder)
Het noordpoolijs was in oktober nooit kleiner in oppervlakte sinds het begin van de metingen in 1979
Copernicus noemt de waarden voor de gebieden boven de poolcirkel in oktober "extreem hoog", zowel die gemeten op land als boven zee. Het noordpoolijs was in de maand oktober nog nooit zo klein in oppervlakte sinds het begin van de satellietmetingen in 1979.
"Het ijs is heel laat beginnen aan te groeien", vertelt ons glacioloog Stef Lhermitte (TU Delft). "Normaal wordt het minimum bereikt tussen midden en eind september, wanneer de polaire herfst intreedt en het bijna helemaal donker wordt. Vanaf dat moment gaat het gebied enkel energie verliezen, omdat er een negatieve energiebalans is: de warmte wordt uitgestraald naar de ruimte, maar er komt geen energie meer bij. Maar nu heeft het ijs moeite om weer aan te groeien, dit past natuurlijk in het algemene verhaal van de klimaatopwarming."
Oktober was ook de vierde opeenvolgende maand met ijsvrije of bijna ijsvrije omstandigheden langs de Noordelijke Zeeroute. Antarctica daarentegen beleefde een tweede maand met bovengemiddelde hoeveelheden zee-ijs, na weliswaar na 48 opeenvolgende maanden met waarden onder het gemiddelde.
Het noordpoolijs is heel laat weer beginnen aan te groeien
Laatste 6 oktobermaanden allemaal in top-6
Copernicus keek ook naar de wereldwijde data. Globaal komt oktober 2020 daar op plaats 3 in de lijst van warmste oktobers ooit. Het verschil met oktober 2015 en oktober 2019 is 0,1 graad. Opvallend: de laatste zes oktobers maken allemaal deel uit van de top-6.
Als we naar de gemiddelden voor de voorbije 12 maanden kijken wereldwijd, dan blijkt het grootste deel van Europa boven het gemiddelde van 1981-2010 uit te komen. De grootste opwarming de voorbije 12 maanden situeert zich in Siberië en delen van de Noordelijke IJszee.