Vijf bloedstollende VS-presidentsverkiezingen: van hertellen met Bush en Gore tot haasje-over met Jefferson en Adams

De Republikein George W. Bush, de zoon van de eerdere president, verliest in het jaar 2000 de popular vote van zijn Democratische tegenkandidaat Al Gore. Toch wordt Bush president dankzij de staat Florida. De kiesmannen in de Sunshine State gaan naar Bush na een controversiële en aanslepende hertelling. Uiteindelijk wint Bush de staat met amper 537 stemmen meer dan Gore.

George W. Bush zal twee termijnen uitdoen als president. Na de aanslagen van 11 september 2001 start Bush de oorlogen in Afghanistan en in Irak. Die eerste omdat terreurgroep Al Qaida daar wortels had. De Tweede Golfoorlog start Bush omdat de Iraakse leider Saddam Hoessein over massavernietigingswapens zou beschikken, wat later niet het geval bleek.

Bush wint het in 2004 van Democraat John Kerry, een verkiezing die beduidend minder nipt verloopt dan in 2000. Hij haalde daarbij als voorlopig laatste Republikein een meerderheid met de popular vote. 

Gore werpt zich in de jaren die volgen op als klimaatgoeroe en reist de wereld rond om presentaties te geven over de klimaatverandering. 

In 1960 trad de jonge Democraat John F. Kennedy in de ring tegenover de toen al ervaren Republikein Richard Nixon. In een spannende kiesstrijd haalde Kennedy het uiteindelijk tegenover Nixon. Doorslaggevend daarbij was een televisiedebat tussen de twee kandidaten. De jonge viriele Kennedy kwam veel beter over dan de voortdurend zwetende en vermoeide Nixon. Kennedy haalde een ruime meerderheid in het kiescollege, maar won nipt de popular vote met amper 0,17 procent van de stemmen meer.

De verkiezing vond plaats middenin de Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, en dat bepaalde ook het korte presidentschap van Kennedy. Niet alleen belooft hij dat de VS als eerste een man op de maan zullen zetten (wat lukt in 1969), hij was ook president tijdens de mislukte invasie van de Varkensbaai in Cuba, waarbij de CIA probeerde om de Cubaanse communistische leider Fidel Castro omver te werpen.

Nog geen jaar later bereikte de Koude Oorlog een erg warme fase door de Cubaanse rakettencrisis, nadat de Sovjet-Unie langeafstandsraketten installeerde in de achtertuin van de Amerikanen. De Sovjets reageerden daarmee op de installatie van Amerikaanse raketten in Turkije. Na intense bemiddeling tussen Kennedy en Sovjet-leider Chroesjtsjov kan de Derde Wereldoorlog vermeden worden. Amper een jaar later wordt Kennedy vermoord in Dallas en opgevolgd door zijn vicepresident Lyndon B. Johnson.

Nixon doet in 1968 een nieuwe en succesvolle gooi naar het presidentschap tegen de Democraat Hubert Humphrey. Door de aanwezigheid van een derde onafhankelijke kandidaat George Wallace haalt Nixon minder staten binnen dan verwacht. Toch wint Nixon overtuigend die verkiezingen. Als president normaliseert hij de relaties met het communistische China en wint hij vlot een tweede ambtstermijn. Zijn presidentschap wordt vooral overschaduwd door het Watergate-schandaal, waarna hij moet opstappen.

De Democraat Woodrow Wilson was de president van de Verenigde Staten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij won zijn herverkiezing in 1916 tegen Charles Evans Hughes, omdat hij tot dan erin geslaagd was zijn land uit de Grote Oorlog te houden. Die presidentsverkiezing verliep ontzettend spannend en kwam uiteindelijk neer op de staat Californië. Wilson haalde de Golden State binnen met amper 3.773 stemmen meer dan Hughes.

Een jaar na zijn herverkiezing verklaart Wilson alsnog de oorlog aan Duitsland. Met de Amerikaanse versterking kantelt de Eerste Wereldoorlog in het voordeel van de geallieerden. Wilson legt met zijn 14-puntenplan de basis voor de Volkenbond, de voorloper van de Verenigde Naties. Het levert de president de Nobelprijs voor de Vrede op. Uiteindelijk treedt zijn land niet toe tot de Volkenbond.

Hughes werd in de jaren 20 onder president Warren Harding minister van Buitenlandse Zaken. Later schopt hij het tot rechter bij het Hooggerechtshof.

De presidentsverkiezingen van 1876 waren zeer controversieel. De Democraat Samuel Tilden nam het op tegen de Republikein Rutherford Hayes. De definitieve resultaten lieten erg lang op zich wachten. Uiteindelijk werd de uitslag in 4 staten betwist. Rutherford had onbetwist 165 kiesmannen en Tilden 184, een te weinig voor het presidentschap.

Na een hele reeks betwistingen werd de score bijgesteld naar 185-184 in het voordeel van Hayes, waardoor die president kon worden. Daarvoor was eerst het zogenoemde Compromis van 1877 nodig. De Democraten gaven het presidentschap op in ruil voor de terugtrekking van de laatste federale troepen uit het Zuiden. Die troepen waren daar aanwezig na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog amper 10 jaar eerder.

De namen John Adams en Thomas Jefferson doen wellicht ook bij veel niet-Amerikanen een belletje rinkelen. Beiden waren bij de Founding Fathers, de stichters van de Verenigde Staten. Jefferson heeft het grootste deel van de Onafhankelijkheidsverklaring neergepend. De twee waren initieel dikke vrienden, al is dat later in hun politieke carrière gekeerd tot een pittige rivaliteit.

Bij de presidentsverkiezingen van 1796 haalde John Adams 9 van de 16 Amerikaanse staten binnen. Hij haalde daarmee een nipte meerderheid van 1 kiesman in het kiescollege en werd president. Zijn tegenstrever Jefferson werd zijn vicepresident. Het was een zeldzame keer in de Amerikaanse geschiedenis dat de president en zijn vicepresident niet tot dezelfde partij behoorden.

Als vicepresident voerde Jefferson oppositie vanuit de regering. Vier jaar later deed hij een nieuwe en succesvolle gooi naar het presidentschap na een smerige kiescampagne waar de leugens niet werden geschuwd. De grootste verdienste van Jefferson als president was de Louisiana purchase, waarbij hij een gigantisch stuk land van de Fransen overkocht (omvat 15 huidige staten).