Nederlander Thierry Baudet worstelt met eigen radicaal-rechtse partij, maar verdwijnt niet helemaal

Het sluimert al een tijdje in de "partij van Thierry Baudet", zoals FvD bij ons vaak omschreven wordt. "De PVV van Wilders, de FvD van Baudet", zo schrijven we meestal over de Nederlandse politieke rechterflankspelers. Sinds gisteren is de FvD wel niet meer "echt" van Baudet. Het is het voorlopige hoogtepunt van een interne strijd die eindigde zoals het bij FvD hoort: met een speech door Thierry Baudet, op Twitter. Met als meest voorkomende woordgroep "trial by media". 

(Bekijk in deze video een portret van de flamboyante Thierry Baudet en lees verder onder de video.)

Het was de weekendkrant van Het Parool, de Amsterdamse stadskrant, die de strijd aanwakkerde. In die krant verschenen gesprekken uit een chatgroep van JFvD, de jongerenafdeling van de partij. In die chatgroep ging het er onder meer over dat "Joden internationale pedonetwerken hebben en vrouwen massaal de pornografie in helpen". Maar ook de nazi's konden op veel bijval rekenen want, zo stelt een lid: "het nationaalsocialisme had de beste economische formule ooit".

 Een vrouwelijk lid van de jongerenafdeling vond het dan weer wenselijk dat "Nederland voor 95 procent blank zou zijn en 0 procent moslims zou bevatten". Verder vond ze over homo's: "je geeft die mensen je vinger en ze nemen gelijk je hele poot." 

Ook de voorzitter van de jongerenafdeling, Jansen, zou volgens verschillende getuigen aanleunen bij extreemrechts gedachtegoed. Volgens zijn vorige werkgever - een gemeente - zou hij zich lovend uitgelaten hebben over het Derde Rijk.

Bovendien is het ook niet nieuw. Ook eerder kwam de jongerenbeweging in opspraak met soortgelijke chats en uitspraken. Toen werden een aantal klokkenluiders aan de deur gezet. 

De uitgelekte chatgesprekken verhoogden de druk op Baudet om actie te ondernemen. Op Baudet na, eiste de volledige top van de lijst het opdoeken van de jongerenafdeling. Nederland trekt volgend jaar naar de stembus. Op de voorziene kieslijst stond Baudet op 1 en opmerkelijk, op plaats 7 stond Frederik Jansen, de voorzitter van de jongerenafdeling. Maar meer dan de voorzitter, is Jansen ook een persoonlijke vriend en vertrouweling van Baudet.

Ook de stijl van Jansen is zeer vergelijkbaar met die van Baudet. Op een congres zei hij vorig jaar nog: "We zijn moreel verzwakt. Alles wat ons sterk maakt, breken we af...het is de moraal van een zwakke bevolking, een bevolking die schaapachtig toekijkt terwijl de gevestigde machten hen in de hoek drijft." Het zou perfect een speech van Baudet zelf kunnen zijn, die ook in zijn eigen toespraken vaak op randen balanceert.

(lees verder onder de foto)

Dat zowat de hele partijtop de ontmanteling van de jongerenafdeling vroeg en dus ook het verwijderen van Jansen uit de partij, viel bij Baudet op een koude steen. Liever zelf opstappen, dan zijn vertrouweling Jansen op te offeren, dacht Baudet. In een 4 minuten durende boodschap op Twitter, hield Baudet de jongerenafdeling voorlopig nog een hand boven het hoofd.

Hij zei dat hij alle nazi-verheerlijkingen en dergelijke meer afzweert en verwerpelijk vindt. Hij verwees daarbij naar zijn familie, die tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar geleden had. Hij distantieerde zich van het extreme gedachtegoed, maar... weigert nu actie te ondernemen. Hij zei dat alles eerst onderzocht moet worden. Daarbij vielen de woorden "trial by media" herhaaldelijk. Met andere woorden: Baudet wil niemand opofferen onder druk van de media.

(lees verder onder de tweet)

Maar niet alleen de media "eisen" hun offer, ook de rest van de top van de partij. En dus kon Baudet niet veel anders dan iets doen, want hij was de steun van de rest van de partij kwijt. Opstappen als lijsttrekker en leider werd het. Hoewel er van "echt" verdwijnen weinig in huis komt: Baudet wordt lijstduwer blijft ook in de Kamer zitten voor FvD. 

Maar zoals politicoloog André Krouwel het zei in De Ochtend op Radio 1: "Baudet zal als lijstduwer gewoon herkozen worden in de Kamer en mogelijk opnieuw de fractieleider van Forum kunnen worden." Met ander woorden: Baudet verdwijnt niet. Hij heeft hoogstens moeten inbinden na een opstand in de eigen partij. 

(lees verder onder de foto)

Het nieuws van de voorbije dagen, is een voorlopig (?) hoogtepunt binnen de interne strijd van de partij, maar het is niet het eerste en enige probleem waar Forum voor Democratie mee kampt. 

Al kort na de grote overwinning van Baudet bij de provinciale verkiezingen in 2019, begint het verkeerd te lopen. Dat Baudet die avond waarop Forum de grootste partij van Nederland werd, gebruikte om zijn beroemde "Uil van Minerva-speech" te geven, werd hem niet door iedereen in dank afgenomen. Het leidt tot de eerste scheuren in de partij. De nummer 2, Henk Otten en de nummer 1 Baudet zelf, clashen openlijk. Daarna wordt Otten - officieel wegens financiële fraude - uit de partij gezet. Otten richt een eigen partij op en verschillende leden volgen hem.

Maar ook electoraal lijkt de partij snel over haar hoogtepunt heen. Een paar maanden later, bij de Europese verkiezingen, is FvD zijn positie als nummer 1 al kwijt. Een debat met premier Rutte - door Baudet uitdagend aan Rutte voorgelegd en door Rutte als uitdaging aanvaard - in Amsterdam loopt niet goed voor Baudet. Vooral zijn persoonlijke vragen aan Rutte getuigen van weinig sociaal inzicht. Het levert de populaire premier alleen maar winst op.

Met het oog op de komende nationale verkiezingen - die die er echt toe doen - op 17 maart volgend jaar, ziet het er voor Forum voor Democratie almaar belabberder uit. In de recente peilingen haalt de partij zo'n 6 zetels (op een totaal van 150), mijlenver van de nummer 1 positie die de VVD van premier Rutte met 44 zetels momenteel inneemt. "Wij gaan voor het torentje", de belofte waarmee Baudet voor het premierschap wou gaan, lijkt na een jaar niet meer dan een illusie.

Bovendien is Baudet ook het leiderschap aan de radicaal-rechtse kant opnieuw kwijt. Het succes van Baudet ging grotendeels ten koste van Wilders en zijn PVV. De laatste maanden is Wilders helemaal terug: in de peilingen haalt de PVV ook drie tot vier keer zoveel zetels als Baudet: momenteel staat Wilders op 21 zetels.

De coronacrisis is een moeilijke periode voor Baudet. Terwijl premier Rutte kan uitblinken in leiderschap, de regering maatregelen neemt en de Nederlandse bevolking op een eigen manier naar de crisis kijkt, valt er voor Baudet weinig te rapen. De laatste maanden probeerde hij wat corona-complotdenkers rond zich te verenigen, de stem van die groep te zijn. Maar dat blijkt voor Baudet een foute strategie, die alleen maar meer kiezers wegjaagt. Op de uiterst-rechtse flank lijkt de oude vertrouwde Wilders - die zich op zijn kernrecepten terugplooit - zo opnieuw de enige krachtige stem te  worden.

Met zijn ontslag als lijsttrekker, vermijdt Baudet ook dat hij als verliezer op het podium moet staan op 17 maart. Afstand doen van het lijsttrekkerschap met deze peilingen is makkelijker dan anderhalf jaar geleden.  Of de "Uil van Minerva" ook zijn vleugels kan spreiden om de eigen partij van de ondergang te redden - nu Baudet zelf een stapje opzij zet - valt te betwijfelen. Dat Baudet zelf als feniks kan herrijzen vanop de laatste plaats zonder zelf de verantwoordelijk te moeten nemen, betwijfelt niemand. Zijn vel lijkt op die manier drie keer gered: hij is niet uitgespeeld, niet verantwoordelijk voor wat waarschijnlijk verkeerd zal lopen en hij moet zijn vertrouweling niet afvallen.