NAVO publiceert expertenrapport dat “hersendode” alliantie moet versterken

Het huidige strategische concept van de NAVO, een soort handleiding voor de alliantie, dateert uit 2010. Toen hoopten de bondgenoten nog dat de tijd van grote spanningen met Rusland voorbij waren. Een nieuw strategisch concept moet ook het kader bepalen voor de aanpak van mogelijke bedreigingen uit China of door nieuwe technologieën. Vooral de VS drongen erop aan zich meer met China bezig te houden.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de dertig NAVO-lidstaten debatteerden vandaag via teleconferentie over het rapport van de expertengroep. Stoltenberg had die groep begin dit jaar aangesteld. De voorstellen zijn er vooral op gericht om de politieke samenwerking van de alliantie te verbeteren en sneller tot beslissingen te komen. Behalve een nieuw strategisch concept, aandacht voor China, Rusland en nieuwe en verstorende technologieën, wijzen de experts ook op uitdagingen zoals terrorisme, wapencontrole en nucleaire afschrikking, klimaatverandering en politieke eenheid.

 Volgens de Belgische delegatie bij de NAVO benadrukte minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès tijdens de vergadering dat het reflectieproces moet focussen “op manieren om het politieke overleg en de politieke coördinatie tussen bondgenoten te verbeteren”. Volgens de minister is het zoeken naar een gezamenlijke aanpak cruciaal om de eenheid en cohesie te bewaren. Daarbij moet volgens haar ook de relatie met de Europese Unie worden versterkt, aldus de delegatie op Twitter.

Het rapport doet concrete suggesties, zoals nauwere coördinatie, door meer bijeenkomsten van ministers van Buitenlandse Zaken, of door nieuwsoortige bijeenkomsten toe te voegen aan de agenda van de alliantie. Zo kunnen de ministers van Binnenlandse Zaken bijeenkomen om terrorisme te bespreken. Het expertenpanel beveelt ook aan om de manier van werken van de groep te versnellen om te reageren op nieuwe veiligheidsbedreigingen of internationale crises. In totaal doet de groep 138 voorstellen in een rapport van bijna 70 pagina’s.

Het werk van de expertengroep zit er nu op. "Ik zal blijven overleggen met de burgermaatschappij, parlementariërs, jonge leiders, de private sector en de bondgenoten", aldus Stoltenberg in een virtuele persconferentie na afloop. "Ik zal dan mijn aanbevelingen voorbereiden voor de NAVO-leiders wanneer ze volgend jaar vergaderen.” Volgens de NAVO-baas toont het rapport dat de verdragsorganisatie wendbaar is en dat die de afgelopen jaren in staat was zich aan te passen, zowel militair als politiek.

Op de NAVO-vergadering in Londen vorig jaar kwamen de leiders van de lidstaten overeen om een proces op te starten om na te denken over een versterking van de politieke dimensie van de NAVO. Aanleiding was de onverwachte Turkse inval in Noord-Syrië, die niet binnen de NAVO was overlegd. De Franse president was het duidelijkst over de noodzaak tot verandering. Macron had in The Economist opgemerkt dat de NAVO "hersendood" is.