Onderzoekers van Pfizer en de geneeskundige afdeling van de Universiteit van Texas zagen dat het vaccin ook varianten van het virus met de N501Y-mutatie in de ‘stekels’ effectief neutraliseerde. Die mutatie komt voor in de zeer besmettelijke varianten van het virus die recent opdoken in het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika.

‘Het kan dat juist deze mutatie de varianten zo besmettelijk maakt. Daarnaast leefde de vrees dat een virusvariant met deze mutatie aan de immuunrespons die het vaccin oproept kon ontsnappen’, verklaarde Phil Dormitzer, één van de topwetenschappers verbonden aan Pfizer.

Meer problematische mutaties aan het testen

Het resultaat is een geruststelling, al is er een kanttekening. Mutatie N501Y is niet de enige die voorkomt in de nieuwe varianten. Eerder testte het bedrijf al vijftien andere virusmutaties, met even geruststellende resultaten. ‘Tot hiertoe hebben we zestien verschillende mutaties getest. Geen enkele daarvan had impact op de effectiviteit van het vaccin. Dat is het goede nieuws. Het slechte is dat de zeventiende mutatie misschien wél voor problemen kan zorgen’, merkt Dormitzer op.

Hij maakt zich bijvoorbeeld zorgen over de E484K-mutatie, gevonden in de Zuid-Afrikaanse variant. Pfizer plant gelijkaardige tests voor deze en andere mutaties. Het bedrijf hoopt binnen enkele weken met de resultaten naar buiten te komen.

Vaccin snel aan te passen

Wat als een virusvariant er toch in slaagt met een mutatie het vaccin te omzeilen? Op zich zou het vaccin - net als dat van Moderna gebaseerd op boodschapper-RNA - relatief eenvoudig aan te passen zijn. Wetenschappers maken zich sterk er slechts zes weken voor nodig te hebben.

De studie is uitgevoerd op bloed van twintig eerder ingeënte proefpersonen. De resultaten zijn nog niet gecontroleerd door andere wetenschappers in het peer review proces dat nodig is om ze in een vakblad te publiceren.