Onderzoek UGent bewijst dat samen zingen politieke en sociale rol speelt: “We nemen emoties over van elkaar”
Samen zingen is niet alleen leuk, het kan ook gebruikt worden voor politieke doeleinden. Dat blijkt uit de doctoraatsstudie van Renée Vulto van de universiteit Gent. Zij deed onderzoek naar samen zingen vanaf 1800. Ook nu, in coronatijden zingen we vaker samen. "Het schept verbondenheid en zo houden we langer vol", zegt Vulto.
Musicologe Renée Vulto maakte een doctoraatstudie over hoe zingen vroeger werd ingezet als politiek instrument. Als specialist in de muziek weet ze dat zingen belangrijk is voor de mensen. In haar studie keek ze naar de jaren rond 1800. Dat was politiek gezien een interessante tijd, zegt ze. “Er waren de Franse en de Bataafse revolutie en ook de Brabantse Omwenteling. Zingen werd toen gericht ingezet om mensen in zo’n roerige tijd te binden aan hun nieuwe bewindvoerders en nationaliteit.”
(beluister het hele interview met Renée Vulto hier of lees eronder verder)
Onderzoekster Renée Vulto over samen zingen als politiek wapen bij Radio 2 Oost-Vlaanderen
Zingen is emotie
Zingen is een lichamelijke beleving en daardoor gebeurt er ook in de hersenen vanalles, vertelt Renée. “Het is een soort van besmettelijkheid als je samen zingt in een groep, we nemen de emoties van de andere mensen over.”
“Het is een soort van besmettelijkheid. Als je een vrolijk lied zingt, word je vrolijk”
De onderzoekster legt uit hoe het werkt: “Als je samen een vrolijk lied zingt, dan word je ook vrolijk, als je zingt hoe fijn en groot het vaderland is dan voelen de mensen dat ook: machthebbers waren zich daarvan bewust en lieten speciale liederen schrijven. Bijvoorbeeld in de revolutiefeesten werd veel gezongen.”
De Brabançonne
Er ontstonden ook liederen vanuit de mensen als reactie op die politieke ontwikkelingen. Renée Vulto weet bijvoorbeeld dat de Brabançonne in 1830 is ontstaan tijdens de Belgische Omwenteling. Het werd ons nationale volkslied. Het was zo sterk omdat de mensen in die periode behoefte hadden aan een lied dat hen met elkaar verbond.
Coronazingen
Ook in deze tijd wordt er gezongen. Tijdens de eerste lockdownperiode in het voorjaar van 2020, ontstonden initiatieven waarbij mensen op hun balkon samen gingen zingen. “Dat wijst erop dat er behoefte is aan verbondenheid ook al konden we niet bij elkaar komen.” Heel mooi om te zien, vindt Renée hoe dat samen zingen en elkaar horen een gevoel van nabijheid geeft. “Alles gebeurt op afstand, maar ik hoop dat mensen op veilige afstand blijven zingen en we er zo allemaal door komen.”
