‘Boris Johnson is geen leider: hij is lui, hij schuift verantwoordelijkheid af en is niet oprecht’
Vijf jaar onderhandelen liep uit op een kerstmirakel: op 24 december was er als uit het niets eindelijk een brexitdeal. Maar veel vreugde valt er over het Kanaal niet te bespeuren, want een ijzingwekkende variant van het coronavirus heeft het Verenigd Koninkrijk in een verstikkende houdgreep. VRT-correspondent Lia van Bekhoven (67) ziet het allemaal met stijgende verwondering aan: ‘Als de Queen nu ook nog overlijdt, kan alles hier kenteren.’
In het voorjaar was het Italiaanse Bergamo het epicentrum van de pandemie, vandaag grijpt het virus het wildst in Zuid-Engeland om zich heen, in een nieuwe variant. Aan de Engelse ziekenhuizen staan lange rijen ambulances waarin coronapatiënten urenlang moeten wachten op verzorging, omdat er te weinig personeel en materiaal is.
Lia Van Bekhoven: “Vooral de snelheid waarmee het aantal besmettingen is gestegen, heeft me getroffen. Begin december waren er vijftienduizend nieuwe besmettingen per dag in het Verenigd Koninkrijk. Een maand later zaten we aan zéstigduizend per dag. Eén op de vijftig Britten is nu besmet, en in Londen is dat zelfs één op de dertig. Dat is immens.”
In sommige ziekenhuizen worden kankerpatiënten niet meer geopereerd, want er zijn niet voldoende bedden op de intensive care.
“Dat is een ramp. De sterftecijfers waren al dramatisch: het VK is één van de zwaarst getroffen landen ter wereld, ook economisch. Volgens premier Boris Johnson is de crisis bijna uitsluitend te wijten aan de mutatie van het virus. Die variant is 50 procent besmettelijker en daardoor is de epidemie niet meer onder controle te krijgen. Het coronavirus verspreidt zich nu héél snel, dat klopt, maar de Britse variant is niet de enige factor.”
Wat speelt er nog mee?
“Boris Johnson reageert telkens weer veel te traag. Hij talmt langer dan andere regeringsleiders met het afkondigen van strengere regels en lockdowns. Daardoor duren die langer en komt de economie moeilijker weer op gang. Als hij de lockdown in maart één week vroeger had gestart, had hij tienduizend levens kunnen redden.”
“Virologen hebben ook al maanden voorspeld dat er mutaties zouden ontstaan en dat de winter in ons nadeel zou spelen. Dan moet je je daarop voorbereiden, maar dat heeft Johnson niet gedaan. Hij is een onverbeterlijke optimist. In het voorjaar zei hij: ‘Tegen Kerstmis hebben we het virus onder de knoet.’ In de zomer klonk het dat de lockdown een nucleaire optie was die nooit meer gekozen zou worden, en nu hebben we er weer één. Twee weken geleden zei hij ’s avonds laat: ‘De scholen gaan weer open.’ En de volgende ochtend: ‘We moeten de scholen sluiten.’”
Hoe verklaart u dat?
“Boris Johnson is een aanhanger van het libertarisme, dat maximale vrijheid voor het individu nastreeft. Hij vindt het ontzettend moeilijk om mensen hun persoonlijke vrijheden af te nemen. In maart sprak hij over het door God gegeven recht van elke Engelsman om iets in de pub te gaan drinken. De kerstperiode was al helemaal een drama: hij wilde de mensen hun feest niet afnemen en dat zei hij ook, maar daarna moest hij zijn woorden intrekken. Vandaag liggen de ziekenhuizen vol feestvierders die elkaar met Kerstmis besmet hebben. Over een week liggen de ergste gevallen op intensive care. We hebben het dieptepunt dus nog niet bereikt.”
“De regering onderschat de bevolking. Ze vreesde dat de mensen het beu waren, maar het tegendeel blijkt waar: de Britten vinden het niet erg om hun vrijheden af te staan als ze op die manier de gezondheidszorg overeind houden. Minstens driekwart van de Britten is het volledig eens met een strenge lockdown.”
De brexit speelt ook de ziekenhuizen parten: veel personeel is afkomstig uit de EU, en in de tweede helft van 2020 zijn zorgverleners massaal naar hun thuisland teruggekeerd.
“En er waren al veertigduizend verpleegkundigen te weinig. Dat zal er niet op verbeteren, want sinds de crisis van 2008 is er zwaar bezuinigd in de gezondheidszorg. Er zit geen rek op het systeem, al het vet is weggesneden: er is te weinig materiaal, er zijn te weinig handen, er zijn te weinig bedden. In gewone winters leidde dat al bijna jaarlijks tot overvolle ziekenhuizen en schrijnende taferelen.”
“Ik heb ook vragen bij de coronacijfers. Zo liggen er nu veel meer veertigers en vijftiger op intensieve zorgen dan tijdens de eerste lockdown. Het lijkt erop dat jongere mensen voorrang krijgen.”
Zijn de Britten meer op hun hoede door de nieuwe, meer besmettelijke variant?
“Ja, maar ze zijn niet alleen bang voor corona: als je met je fiets valt of betrokken raakt in een zwaar verkeersongeluk, bestaat de kans dat je niet optimaal verzorgd kunt worden. Kennissen van mij zijn er als de dood voor dat hun kankerbehandeling tijdelijk wordt stopgezet. En een vriendin is bevallen zonder dat haar partner erbij mocht zijn.”
Boris Johnson heeft zelf de dood in de ogen gezien toen hij vorige lente met covid op intensieve zorgen belandde. En dat terwijl zijn partner, Carrie Symonds, hoogzwanger was.
“Ze heeft doodsangsten uitgestaan. Sindsdien neemt hij corona heel serieus. Hij zei ook dat het gedaan moet zijn met keihard bezuinigen. Ik ben heel benieuwd. Zal hij het gezondheidssysteem op een andere manier financieren? De Britten zijn er heel trots op, maar de kwaliteit is zeer middelmatig. Eigenlijk hebben ze nood aan een verzekeringssysteem zoals in Nederland of België. Het is de vraag of Boris Johnson het lef heeft om daar zijn schouders onder te zetten.”
LUIE ZONNEKONING
Hij maakte na zijn besmetting al een bocht door als notoire bourgondiër het hele land op sleeptouw te nemen in de strijd tegen overgewicht. Maar zijn ex-vrouw zegt dat hij sporten háát: ‘Ik was bang dat hij zou omvallen met de fiets, zo traag ging hij.’
(lacht) “Met Boris Johnson weet je nooit hoelang het duurt. Hij probeert nu het goede voorbeeld te geven, maar eigenlijk zou hij extra accijnzen op fastfood moeten heffen of buurtcentra moeten subsidiëren om de jeugd meer te doen bewegen, want één op de drie kinderen is zwaarlijvig. Maar dat zal hij als libertair politicus nooit doen.”
“Dat hij nu ten strijde trekt tegen overgewicht, komt omdat zijn vrouw, Carrie Symonds, daarop heeft aangedrongen. Zij heeft ook de hand in zijn bekering tot de klimaatzaak – hij wil van zijn land een hoofdrolspeler maken in de groene economie. Ze was vroeger als communicatiestrateeg voor de Conservatieven aan de slag en heeft eerder al adviseur Dominic Cummings buitengewerkt in Downing Street. Hij heette ‘de hersenen van BoJo’ te zijn.”
“Eén van Johnsons problemen is dat hij van weinig echt overtuigd is. Daarom heeft hij het zo moeilijk om knopen door te hakken. Nu is dat meer dan ooit duidelijk: hij schuift belangrijke beslissingen voor zich uit tot de situatie zo dramatisch is dat er maar één keuze meer overblijft.”
Vindt hij het nog leuk om premier te zijn, denkt u?
“Zijn grote doel was de brexit erdoor krijgen, waarna het soevereine Groot-Brittannië een zonnige toekomst tegemoet zou gaan, maar covid heeft hem nu gevloerd. Hij moet zich elke dag met een vreselijke gezondheidscrisis bezighouden. Zo had hij het zich niet voorgesteld en ik wil best geloven dat hij er geen zin meer in heeft. Hij vindt ook dat hij niet genoeg verdient. Hij is het gewend om als een zonnekoning te leven en klaagt dat hij niet eens genoeg heeft om een kindermeisje te betalen. (lachje) Als columnist vond hij het veel leuker, en dat verdiende ook beter.”
“Boris Johnson is in elk geval geen leider gebleken. Hij is vrij lui, schuift verantwoordelijkheid af en is niet oprecht. Een jaar geleden beloofde hij dat er geen grens zou komen in de Ierse Zee, maar hij ging er vorige week wel enthousiast mee akkoord. Hij heeft weinig dossierkennis en leest de coronacijfers en percentages tijdens persconferenties droog van zijn blad af. Adviseurs zeggen: ‘Als je hem vrijdagmiddag een tekst geeft die langer is dan wat op een A4’tje kan, heeft hij het niet gelezen tegen maandag.’”
Ondanks alles blijft hij wel populair.
“Dat komt omdat hij nog steeds dezelfde, geestige, vrolijke en slordige man is als vroeger. En hij heeft een ontzettend ingewikkeld privéleven – vraag me niet hoeveel kinderen hij heeft en waar die uithangen. (lacht) Veel Britten vinden hem geweldig, maar je kunt je afvragen of hij wel geschikt is om het land te leiden, zeker in een crisis als deze.”
In zijn 7 Hoofdzonden in Humo werd gediscussieerd over zijn slordigheid: volgens sommigen is hij zo om sympathiek over te komen.
“Ik kan me voorstellen dat hij vroeger met opzet in zijn haar woelde vlak voor een optreden, en dat dat na een tijdje een gewoonte geworden is. Maar hij is gewoon erg slordig. Ik heb foto’s gezien van de binnenkant van zijn wagen: dat is een slagveld. Het kan ’m ook geen ruk schelen hoe hij eruitziet. Ik herinner me een foto waarop hij hardloopt in een T-shirt, met twee verschillende kousen aan en een glimmend broekje van z’n zoon met de print van een Chinese draak erop, dat hij achterstevoren draagt. (lacht) Dat doe je écht niet met opzet als je om zes uur ’s morgens gaat joggen. Hij raapt dat van de vloer en gaat de deur uit.”
“Boris Johnson is ook ontzettend geestig. Toen hij campagne voerde voor het Londense burgemeesterschap, vroeg ik hem wat zijn standpunt was over de subsidiëring van een toneelgroep die toen in het nieuws was. Hij keek eerst naar mij, daarna naar zijn woordvoerder, en herhaalde met uitgestreken gezicht mijn vraag: ‘Wel, wat is mijn beleid inzake die toneelgroep?’ Dat was zó grappig en openhartig. Zoiets spreekt de mensen aan in een wereld vol gladde politici in nette pakken. Maar het voorbije jaar is hij toch neerslachtiger geworden.”
10 MILJARD CADEAU
Hij gaat wel de geschiedenis in als man die de brexit voor elkaar heeft gekregen.
“Ja, maar het akkoord heeft bijna niets om het lijf. Voor het bedrijfsleven is het beter dan een no-deal brexit, maar over de dienstensector, die 80 procent van de Britse economie uitmaakt, wordt met geen woord gerept. Een concreet voorbeeld: sinds 1 januari geldt de erkenning van Britse advocaten en juristen niet meer in de EU. Hoe kunnen ze nu nog in Brussel werken? Wat met juridische bedrijven met een hoofdzetel in Londen en een filiaal in een EU-land? Zo zijn er talloze voorbeelden van zaken die niet geregeld zijn. De brexit is niet afgerond. Deze deal is op z’n best een basis waarover je tot in de eeuwigheid voort kunt onderhandelen. Intussen blijft de economische schade oplopen.”
Er geldt nu een overgangsperiode, maar er zijn wel al meer controles en administratieve handelingen aan de grenzen. En als de onderhandelingen toch mislukken, komen er invoertarieven volgens de regels van de Wereldhandels- organisatie. Wie wint hierbij?
“Eerst moet er een misvatting de wereld uit: de brexit ging nooit over de economie. Op een vergadering met fractieleden zei Johnson letterlijk: ‘Fuck the business.’ Het gaat alleen om het idee van soevereiniteit en het gevoel los te staan van de EU. Het Verenigd Koninkrijk blijft in de praktijk nauw verbonden met Europa, maar ze kunnen nu tenminste afwijken van de Europese regels als ze dat willen, en dat is wat telt voor het Leave-kamp. Op sommige goederen zullen Britse bedrijven taksen moeten betalen, wat schadelijk is voor de Britse economie. En ook exporteren wordt duurder, de groei zal vertragen en mensen zullen hun jobs verliezen.”
“Je ziet nu al dat de grenscontroles voor problemen zorgen, maar minder dan voorspeld. De reden: bedrijven draaien op een lager pitje en er wordt minder vracht vervoerd. De Britten zullen snel merken dat de brexit economische gevolgen heeft: sommige producten zullen schaars worden, zoals citrusvruchten, uien en tomaten, en het winkelkarretje wordt sowieso duurder. Dat heeft het Leave-kamp nooit verteld.”
Heeft de verkiezing van Joe Biden in de VS het brexit-akkoord een duwtje gegeven?
“Boris Johnson had in Donald Trump een bondgenoot, en het VK raakte wat meer geïsoleerd na zijn verlies in de presidentsverkiezingen. Dat kan mee de doorslag gegeven hebben om toch een akkoord te sluiten met Europa.”
Joe Biden heeft Ierse roots, en hij heeft weinig voeling met de politiek en de stijl van Boris Johnson.
“Johnson had beloofd dat er geen harde grens zou komen tussen Ierland en Noord-Ierland, maar later kwam hij daarop terug. Dat heeft kwaad bloed gezet in Washington.”
“De Britten zagen zichzelf lang als een brug tussen de VS en de EU, maar na de brexit is dat een illusie. Net als Donald Trump is Boris Johnson iemand die de democratie niet altijd even serieus neemt. Onder zijn premierschap zijn de bevoegdheden van het Lagerhuis (het verkozen deel van het parlement, red.) ingeperkt, en het Hogerhuis (het niet-verkozen deel van het parlement, vergelijkbaar met de Senaat, red.) heeft hij vol kennissen gestopt, ondanks zijn belofte dat hij dat niet zou doen. Vrienden en partijdonoren heeft hij in de coronacrisis schaamteloos beloond. Bijna 10 miljard euro van de contracten voor de bestrijding van het virus, dat is ongeveer de helft, is naar bevriende partijleden en kennissen gegaan, of naar bedrijven die geen relevante ervaring hadden.”
“Boris Johnson zal nooit een verkiezingsuitslag aanvechten zoals Donald Trump, maar hij balanceert op de grens. Hij heeft zijn ministers een tijdlang verboden om interviews te geven en ze moesten radio- en tv-programma’s boycotten, zodat ze zeker geen kritische vragen zouden krijgen, en vorig jaar heeft hij het parlement zelfs even gesloten.”
Met klokkenluider Julian Assange zit er ook een diplomatieke bom in een Londense cel. De rechter wees zijn uitlevering aan de VS deze maand af, omdat zijn gezondheid zou lijden onder een verblijf in een Amerikaanse gevangenis.
“De Britse minister voor Binnenlandse Zaken zal uiteindelijk moeten beslissen over zijn uitlevering. Veel zal afhangen van de politieke context op dat moment. Zullen de Britten de banden met de VS willen beschermen? Hoe hard zal Joe Biden aandringen op de uitlevering? Hij heeft de klokkenluider al een hightech terrorist genoemd.”
DE BREXIT BEU
U tweette onlangs een foto van lege winkelrekken in Londen: ‘Dat wordt Indiaas vanavond.’
“Er was de gebrekkige aanvoer door de brexit-rompslomp, maar ook door corona. Ik weet nog hoe lastig het was om in april aan melk of brood te raken als je in quarantaine zat, en ook de no-deal brexit hing ons boven het hoofd. Dus hebben mijn zonen ons gazon omgespit en in een moestuin omgevormd. Ze hebben er allerlei groenten gezaaid waar ik niets mee heb, zoals boerenkool. (Droog) Hopelijk kan ik die ergens ruilen voor sterkedrank. En zoals je misschien weet, wordt Londen geteisterd door grijze eekhoorns, die de inheemse rode eekhoorns met hun prachtige staarten verdringen. Zo’n eekhoorn vil je als een konijn en is best lekker met wat olie en citroen op de barbecue. Maak je maar geen zorgen om mij!”
“Maar ernstig, ik weet niet hoe het nu moet met de bevoorrading. Economen hebben berekend dat de Britse economie de komende tien jaar zwaarder zal lijden onder de brexit dan onder covid. Zal het allemaal de moeite waard geweest zijn?”
Hoe bedoelt u?
“De brexit zou het Verenigd Koninkrijk diepgaand kunnen veranderen. Het kiessysteem schiet tekort, want miljoenen stemmen tellen niet mee. Het parlementaire systeem kraakt, want het Hogerhuis vol bisschoppen en edelen wordt niet verkozen, maar heeft wel veel macht. Die macht is bovendien meer dan in om het even welk Europees land verstikkend centralistisch georganiseerd. Die problemen zijn niet nieuw, maar de brexit heeft nog maar eens de vinger op de wonde gelegd.”
Johnson wil de geschiedenisboeken in als de man achter de brexit, maar misschien heeft hij het einde van het Verenigd Koninkrijk ingeluid.
“De brexit was een Engelse obsessie. Schotland, bijvoorbeeld, heeft zich er fel tegen verzet en de roep om meer zelfstandigheid klinkt steeds luider. Noord-Ierland droomt van een hereniging met Ierland, en zelfs Wales lijkt enthousiast voor meer zelfbestuur. Schotland, Wales en Noord-Ierland hebben al twintig jaar een eigen parlement en een eigen regering, maar veel konden die niet doen. Tot nu, want de gezondheidszorg is hun bevoegdheid. De Schotse premier Nicola Sturgeon heeft snel de grenzen gesloten en doortastende maatregelen getroffen, ze geeft dagelijks persconferenties en komt ernstiger over dan Johnson. De Schotse coronacijfers zijn weliswaar niet beter dan de Engelse, maar in de ogen van de Schotten is Sturgeon een echte ster. Ze is zelfs in Engeland populairder dan Boris Johnson.”
Mogelijk eisen de Schotten na de parlementsverkiezingen in mei een nieuw referendum, maar dan moet Londen eerst akkoord gaan.
“Boris Johnson kan niet anders dan in eerste instantie nee zeggen, al zal hij zijn populariteit in Schotland daarmee kelderen. Maar over een paar jaar zal er inderdaad een nieuw referendum komen, en dan krijg je een tweede brexitverhaal, maar dan binnen het Verenigd Koninkrijk. Schotland is economisch afhankelijk van Engeland. Zal meer soevereiniteit opwegen tegen de economische schade?”
Wat heeft de brexit nu al veranderd op straat?
“De brexitsaga beheerst al vijf jaar de publieke opinie, de laatste weken is er niet over gepraat. Nergens. Niet op straat, niet aan tafel, niet in de kranten, niet door politici, niet aan de bushalte. Iedereen is B.O.B., bored of brexit. We zijn het zat. We willen dat er een einde komt aan de verdeeldheid, en de coronacrisis heeft dat gevoel versterkt. We moeten voor elkaar zorgen en politieke kwesties als de brexit overstijgen. Zelfs Labour wil het er niet meer over hebben, dat is toch frappant. Ze zullen niet proberen om het land opnieuw in de EU te krijgen. Ze hebben dat hoofdstuk volledig afgesloten: ik vind dat ongelofelijk.”
“Daartegenover staat dat de Britten door dat flauwe akkoord zullen moeten blijven onderhandelen, en dat de tabloids telkens weer zullen koppen: ‘Brussel ligt dwars!’”
Uit een peiling is gebleken dat de Britten sinds 2004 nooit zo positief over de EU dachten als nu.
“Dat is nog zo’n misvatting: de Britten hebben nooit wakker gelegen van Europa. De brexit was een obsessie van een kleine groep mensen, onder wie de tabloid-eigenaars en een deel van de Britse politieke elite. Een heel kleine groep mensen heeft een politiek succes behaald met een thema waar de bevolking apathisch bij blijft.”
Zou de brexit vandaag nog steeds goedgekeurd worden in een referendum?
“Nee, maar dat komt omdat de samenstelling van de bevolking intussen is veranderd. Er sterven elke week zo’n achtduizend Britten, voornamelijk oudere leave-stemmers. Tegelijkertijd zijn er drie miljoen jonge stemmers bij gekomen, die voornamelijk remain zouden stemmen. Een jaar na het referendum was het overwicht al gekanteld.”
JALOERS OP DIANA
Boris Johnson wil dat er tegen half februari veertien miljoen Britten gevaccineerd zijn.
“Deze regering belooft wel veel, maar krijgt weinig voor elkaar. Er zijn genoeg doses om twee miljoen spuitjes per week te zetten, dat wel, maar er kan zoveel fout lopen bij het transport, de administratie, de toediening, enzovoort. Wie de regering op haar woord wil geloven, is naïef.”
De vaccinatie ligt er toch op schema? In de EU gaat het moeizamer.
“Dat hoor je toch, ja. Volgens sommige politici kan het Verenigd Koninkrijk zo snel vaccineren omdat ze uit de EU zijn gestapt. Dat is onzin, met de brexit heeft het niets te maken. Als een land de noodtoestand uitroept, kan het vroeger beginnen met het vaccinatieprogramma.”
Maar alleen het VK heeft dat gedaan. Daardoor konden zij het vaccin van Pfizer eerder toedienen.
“Dat klopt. Het Britse geneesmiddelenagentschap is vooral vroeger gestart met zijn procedure.”
Premier Alexander De Croo (Open Vld) noemde de Britten proefkonijnen. Volgens critici kwam de goedkeuring er als paniekreactie op de snel stijgende coronacijfers.
“Tja, ze hebben de knowhow om alle data te analyseren en zijn er meteen aan begonnen.”
“Sommige patiënten hebben wel het vaccin van Pfizer geweigerd om te wachten op het Engelse vaccin van Oxford en AstraZeneca. (lachje) Maar ik zie rondom mij dat de vaccinaties vooral het land lijmen. Een Pakistaanse kennis van me is ingeënt op dezelfde dag als de Queen. ‘Het maakt echt niet uit hoeveel geld of welke status je hebt,’ zei zijn dochter me trots.”
Over de Queen gesproken: zou ze The Crown gezien hebben, de Netflix-serie over haar regeerperiode?
“Sommigen beweren dat ze het eerste seizoen heeft gezien, maar we zullen het nooit weten. Dat is ook één van de redenen voor haar succes: ze zwijgt, we weten niet wat ze denkt. Ik denk dat ze misschien niet eens geïnteresseerd is in die serie en de heisa errond.”
Volgens de voormalige minister van Cultuur moet Netflix een disclaimer toevoegen: dit is fictie, geen documentaire. Is dat overdreven?
“Allerminst. Er circuleert zoveel fake news dat het steeds moeilijker wordt om werkelijkheid van fictie te onderscheiden. Dat merk je bijna nergens beter dan wanneer je naar The Crown kijkt. Om de zoveel scènes denk ik: is dit echt gebeurd of is het verzonnen? En dan wil ik dat op het internet checken. Ik vind dat erg frustrerend. De serie is heel goed gemaakt, maar ik begrijp niet waarom de makers zoveel aangedikt en verzonnen hebben. De regeerperiode van de Queen is op zich al sensationeel genoeg. Waarom moesten ze bijvoorbeeld de suggestie wekken dat prinses Anne jaloers was op de publiciteit die prinses Diana kreeg? Het zou veel interessanter geweest zijn om te tonen hoe de media-aandacht voor Diana juist bevrijdend werkte voor Anne. Zij hoefde niet langer de sprookjesprinses te zijn waar de media zo’n behoefte aan hadden.”
Volgens veel Britse royaltywatchers kan The Crown de monarchie schade berokkenen.
“Als ik prins Charles was, zou ik na bijna elke aflevering wakker liggen, want hij komt er niet goed uit. En dat moet hij zelf ook gedacht hebben. Ik hoorde van iemand die voor hem werkt, dat het personeel is gevraagd om niet naar de serie te kijken. Maar uit de peilingen blijkt dat de Britten nu meer begrip kunnen opbrengen voor Charles en het koningshuis. Dat heeft mij enorm verbaasd.”
De Britse monarchie blijft altijd bestaan?
“We overschatten als buitenlanders de genegenheid van de Britten voor de monarchie. Zeker twintigers zegt het koningshuis niets meer. Die onverschilligheid is veel gevaarlijker dan een republikeinse opwelling, want zoiets borrelt ondanks The Crown helemaal niet op. Ik denk dat alles zijn gangetje zal blijven gaan tot de Queen overlijdt. Dat wordt een belangrijk moment voor de Britten, want in combinatie met de hervorming van het Britse politieke systeem zou ook de relevantie van het koningshuis ter sprake kunnen komen.”
Denkt u dat echt?
“Als de Queen overlijdt, wordt de laatste Britse band met de Tweede Wereldoorlog doorgeknipt. Vandaag ziet het Verenigd Koninkrijk zichzelf nog steeds als het enige Europese land dat zich heeft verzet tegen Hitler en nazi-Duitsland. De rest heulde mee of werd onder de voet gelopen. Dat is het fundament voor hun idee dat zij binnen Europa een speciale plek verdienen. Dat klinkt misschien wat vergezocht, maar je moet in het Verenigd Koninkrijk wonen om dat te begrijpen. Er gaat hier geen dag voorbij zonder dat er in de mainstreammedia wordt verwezen naar de glorieuze rol van de Britten tijdens de oorlog. Dat is ook de voedingsbodem voor de brexit geweest.”
“Prins Charles heeft niet de populariteit van zijn moeder, noch haar morele gewicht. Landen als Jamaica hebben al gezegd dat ze een eigen staatshoofd zullen aanstellen na het overlijden van de Queen. Haar dood kan voor een kentering zorgen, waardoor de Britten anders zullen kijken naar zichzelf, hun parlementaire systeem, hun kiessysteem en ook de monarchie. Zo kan het land politiek gezien eindelijk de 21ste eeuw instappen.”
© HUMO