Zijn de coronavaccins vegan? Wetenschapsjournalist Martijn Peters beantwoordt uw vaccinatievragen

Volgens Martijn bevatten het Pfizer/BioNTech en Moderna-vaccin - beide goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenagentschap - geen ingrediënten van dierlijke oorsprong. Hetzelfde geldt voor het vaccin van AstraZeneca, dat vandaag een goedkeuring kreeg. Maar de algemene definitie van veganisme is heel breed en gaat als volgt: ‘Veganisme is het uitsluiten, voor zover mogelijk, van de uitbuiting en wreedheid tegen dieren voor voedsel, kledij, of enig ander doel’.

“En daar wringt nu net het schoentje”, zegt Martijn. “Het is mogelijk dat producten die afgeleid zijn van dieren gebruikt worden in de ontwikkeling en het productieproces van vaccins. Daarnaast worden vaccins wel degelijk getest op dieren. Dat is verplicht en die regel geldt dan ook voor alle medicijnen. In theorie kan je dus stellen dat de coronavaccins niet helemaal vegan zijn”.

Laurence Uvin (25) leeft een veganistisch leven en eet dus ook volledig plantaardig. Ze is tevreden dat alle ingrediënten van de goedgekeurde coronavaccins vegan zijn, maar keurt de testen die op dieren gebeuren helemaal niet goed. Ze vindt het jammer dat geneesmiddelen en vaccins nog steeds alleen op die manier op de markt kunnen komen. “Al vind ik dat we de ontwikkeling van de coronavaccins in perspectief moeten brengen”, zegt Uvin. 

“Pfizer heeft het vaccin op in totaal 106 muizen en apen getest. Ik vind het verschrikkelijk dat die dieren opgeofferd werden om het vaccin te testen en uiteindelijk te sterven, maar het is wel datzelfde coronavaccin dat gemiddeld per jaar zo’n 70 000 mensenlevens zal redden. Het is een pijnlijk offer om te brengen, maar we mogen de kans om mensen te redden niet laten liggen. Daarom heb ik besloten dat ik me zal laten vaccineren”.

*Bo (23) is net zoals Laurence op en top vegan, maar zegt resoluut ‘nee’ tegen een coronavaccin. En dat heeft niet zozeer te maken met het dierenleed dat bij de productie van zo’n vaccin komt kijken, hoewel ook zij daar helemaal niet achter staat. Bo vindt dat we meer moeten inzetten op de algemene gezondheid van de bevolking. “Laten we niet vergeten dat hart- en vaatziekten nog altijd de belangrijkste doodsoorzaken zijn. Is dat dan geen pandemie?”

Hoewel het effect van medicatie meer dan eens bewezen is, gelooft Bo dat een vegan levensstijl ons lichaam beter beschermt dan een vaccin. Volgens haar moeten we ons lichaam eerst beschermen door gezond te eten, te bewegen, zonlicht te absorberen en voldoende te slapen. “Dan pas moeten we denken aan een vaccin”, zegt Bo. “Ik zeg niet dat een coronavaccin niet beschermt, een gezonde levensstijl werkt volgens mij gewoon beter op lange termijn.

In de definitie van veganisme is ruimte voor interpretatie door de woorden ‘voor zover mogelijk’. Je hoeft met andere woorden niet over de hele lijn tien op tien te halen om een goede veganist te zijn. “De coronavaccinatie zal talloze levens redden. Niet alleen van mensen maar ook van dieren, want in het afgelopen jaar waren er ook verschillende uitbraken bij dieren”, weet Martijn. “Daarom test men het coronavaccin maar één keer en worden er geen nieuwe coronavaccins ontwikkeld als de verkoopcijfers dalen. Dat is het verschil met andere producten die getest zijn op dieren zoals cosmetica”.

Veganiste Laurence sluit zich daar bij aan. Ook zij vindt dat de productie van het coronavaccin niet te vergelijken valt met de testen die de cosmeticasector op dieren uitvoert. “De cosmeticasector test niet alleen vaker op dieren, het is dan ook nog eens een praktijk die nooit lijkt te stoppen. Vanaf het moment dat er een nieuwe make-uplijn of schoonheidsproduct op de markt komt, worden die getest op dieren. De testen op dieren zijn altijd in beweging én je redt er geen levens mee. Niet te vergelijken met de coronavaccins, dus”.

Martijn beklemtoont tot slot dat bij de ontwikkeling van medicijnen proeven op dieren nu eenmaal niet te vermijden zijn. “Alternatieven daarvoor zoals in vitro testen of computersimulatiemodellen staan voorlopig nog niet op punt. Net daarom laten verschillende officiële veganorganisaties ook weten dat het oké is om je te laten vaccineren. Al blijft dat natuurlijk een vrije keuze die iedere veganist zelf mag maken”.

“Ik vind dat mensen zich meer zouden moeten laten informeren over het vaccin en de werking op het lichaam. Ikzelf liet me informeren door The Vegan Society”, zegt Laurence. “Op hun website staat letterlijk dat we goed moeten vasthouden aan de definitie van veganisme wanneer het aankomt op onze gezondheid. De pandemie bestrijden is ons gemeenschappelijk doel en dat moeten we goed voor ogen houden. Daarnaast zijn mijn zus en mama beide arts, ook door hen laat ik me informeren. Zij staan elke dag in de frontlinie en weten als geen ander waarom we dit vaccin zo hard nodig hebben”.

*Bo is een fictieve naam

LEES OOK.

Waarom is het AstraZeneca-vaccin zo belangrijk voor ons land? En wat als België beslist 65-plussers er niet mee in te enten? Een antwoord op de belangrijkste vragen

Van Queen Elizabeth tot koning Filip: zo worden royals wereldwijd ingezet bij vaccinatieproces tegen corona