Welke mondmaskers zijn nog toegestaan? En waarom moeten we het nu ook op de werkvloer dragen?

Wat zegt het advies van de experts?

De richtlijn om mondmaskers te dragen staat in een advies van de expertengroep RAG. Dat advies is pas binnenkort openbaar, maar Sciensano-viroloog Steven Van Gucht heeft het nu al toegelicht op de persconferentie van het Crisiscentrum. 

De aanleiding om het advies over mondmaskers te herbekijken zijn de besmettelijker varianten van het virus die opduiken en het feit dat Beieren en Oostenrijk op sommige plaatsen nu FFP2-maskers verplichten om de bevolking beter te beschermen. Dat voorbeeld wil de RAG niet volgen. “De FFP2-maskers  zijn duur, ze kunnen niet hergebruikt worden en ze zijn oncomfortabel om te dragen”, zei Van Gucht. Bovendien is er in Duitsland nog veel discussie over het masker en roepen Duitse artsen op om het verbod terug te draaien. 

De experts vinden dat het bij ons wel gedaan moet zijn met sjaals of bandana’s te gebruiken als een alternatief voor mondmaskers. Omdat er geen tekorten meer zijn, moeten we stoffen of chirurgische mondmaskers aandoen. Dat is de standaardkeuze. “Stoffen maskers voldoen ook nog steeds goed”, aldus Van Gucht. “Een wegwerpmasker is niet noodzakelijk beter.” 

Waarom raden ze aan de maskers ook op kantoor te dragen?

Wie noodgedwongen op kantoor moet werken of zich in gelijk welke gesloten ruimte bevindt met mensen die niet tot zijn bubbel behoren, zet best een mondmasker op. Zelfs als de afstand tot de andere personen meer dan anderhalve meter bedraagt. 

“Vaak zien we dat mensen elkaar besmetten op het werk tijdens de pauze of de lunch”, zegt Van Gucht. “Mensen willen even ontsnappen aan het masker bij een koffie of een sigaret. Als ze dan een praatje slaan, besmetten ze elkaar. Een maskerpauze neem je daarom beter alleen in plaats van met twee. Doe het ook best buiten.”

Komt dit advies er omdat niet iedereen zich aan het verplichte telewerk houdt?

De basisregel is nog steeds dat iedereen zoveel mogelijk thuis moet werken. Enkel wie echt niet anders kan, bijvoorbeeld een kassierster, mag nog naar het werk gaan. Maar of die regels goed wordt nagevolgd, is nog maar de vraag. Door de verkeersdrukte vermoeden experts dat veel mensen toch gewoon naar het werk pendelen.

Uit data van Google bleek begin december dat het woon-werkverkeer alweer op het zelfde niveau zat als tijdens de start van de tweede lockdown. “De mobiliteitsdata geven nu ook geen goede trend aan”, zegt infectiologe Erika Vlieghe (UZ Antwerpen). “Na een dip tijdens de kerstvakantie zijn die geleidelijk weer aan het normaliseren.”

Alleszins blijkt uit de woorden van Van Gucht dat mensen elkaar op het werk besmetten. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn, volgens Vlieghe. Veel heeft te maken met de koffiemachine. “Bij een koffie over de middag zetten velen inderdaad het masker af”, zegt Vlieghe. “Wie toch naar het werk moet komen, moet er echt op gewezen worden dat dat een probleem is.” 

Waarom gaan de nieuwsankers van VTM een mondmasker dragen?

Kort na de toelichting over het nieuwe advies van de RAG heeft VTM besloten dat haar nieuwsuitzendingen voortaan iets anders verlopen. Zodra er een tweede persoon aanschuift aan de tafel bij het nieuwsanker, zullen het nieuwsanker en de studiogast een mondmasker dragen. Ook wanneer het sportanker aan de tafel komt zitten, heeft die een mondmasker aan.

“Iedereen kreeg vandaag het advies om een mondmasker te dragen op kantoor” zegt Leen Blijweert, woordvoerder van DPG Media. “Onze open studio maakt deel uit van de redactievloer, dus behoort die tot onze werkplek. Vandaar de mondmaskers.”

Aan de Reyerslaan is men er nog niet uit. Vandaag zijn mondmaskers in de nieuwsstudio van de VRT niet nodig, alle studio’s zijn goed verlucht en medewerkers kunnen afstand houden, benadrukt de openbare omroep. Al kan dat wel nog veranderen.  “We willen weten wat het Overlegcomité vrijdag over dat advies zal zeggen”, klinkt het bij een VRT-woordvoerder. “Maar voorlopig gaan we nog niet schakelen.” 

Praatgasten die een mondmasker willen dragen, mogen dat volgens de VRT doen. Eerder lag dat moeilijker. Toen Antwerps gouverneur Cathy Berx (CD&V) er in december een wilde dragen tijdens een studiogesprek in Terzake, leidde dat tot een incident met een medewerker. Volgens haar getuigenis in De Morgen stelde die medewerker de zaken op scherp: “Mondmasker uit of geen debat.”

Zijn er nog andere omroepen die volgen?

Bij de RTBF – nochtans in hetzelfde gebouw als de VRT – dragen presentatoren al sinds november een mondmasker in live-uitzendingen wanneer een gast aanschuift. Daar hanteren ze dus al enkele maanden de regels die VTM net invoerde. 

Bij de Franstalige commerciële omroep RTL is er geen mondmaskerplicht op antenne. Al dragen bijvoorbeeld deelnemers aan het actualiteitsprogramma C’est pas tous les jours dimanche er wel een. 

Voor Erika Vlieghe is dat ook gewoon belangrijk om de bevolking mee te krijgen. “Natuurlijk weet ik dat men in een tv-studio aandacht heeft voor afstand en ventilatie”, zegt de infectiologe. “Maar een omroep kan er een educatieve boodschap mee uitdragen: zet een masker op als je elkaar ziet. Het is belangrijk de bevolking daaraan te herinneren.”