De moord op een loodgieter: wat een xtc-bende, een infiltrant en een kettingzaag gemeen hebben

Meestal was het rond tienen ’s avonds, en vaak in het weekend, dat loodgieter Johan Van der Heyden (56) uit Lint een sms’je kreeg. Dan hoorden zijn echtgenote en zijn twee volwassen zonen hem vloeken. Hij zei dat er een lek was bij een goede klant, of iets van die strekking. Dat hij deze klant écht niet met wateroverlast kon laten zitten. Zijn echtgenote kreeg te horen dat het wel eens laat zou kunnen worden en ze niet op hem hoefde te wachten om te gaan slapen.

Zo gaat het ook die zondagavond 2 juni 2019 als om 22.34 uur de gsm biept. Loodgieter Van der Heyden kruipt kreunend achter het stuur van zijn witte Peugeot Boxer met een ladder op het dak. Rond elven parkeert hij het busje voor de villa van Wanda van R. in Zoersel. Wanda is een Nederlandse prostituee die uit het vak is gestapt, maar nog een klein kringetje van ex-klanten aanhoudt. Onder wie de loodgieter Van der Heyden. Hij heeft haar altijd doen geloven dat hij schatrijk is. Hij heeft haar altijd heel royaal beloond voor haar diensten.

Anders dan voorgespiegeld is Wanda van R. (42) deze avond niet alleen thuis. In de woonkamer treft Johan Van der Heyden ook Nicky S., Wanda’s 30-jarige ex-vriend uit het Nederlandse Bergen op Zoom. En ook Edna V. (39) en haar 19-jarige dochter uit Steenbergen zijn er. Hoe de avond precies is verlopen valt lastig te achterhalen, maar in elk geval heel anders dan de loodgieter het zich had voorgesteld.

De Peugeot Boxer wordt later die nacht op de A12 even voor de grensovergang met Nederland gefilmd ter hoogte van Zandvliet. Op het camerabeeld lijkt er een vrouw achter het stuur te zitten. Voor het busje uit rijdt een lichtgrijze Volkswagen Polo en daarachter een donkergrijze Volkswagen Fox. De Polo is de auto van Wanda, de Fox is die van Edna. Vermoed wordt dat Johan Van der Heyden ergens achterin in bedwang wordt gehouden door Nicky S.

Vreemde geur

Edna en haar dochter bewonen een caravan op een woonwagenkamp in Steenbergen. Dat kamp is ooit al eens aangehaald als mogelijke verklaring waarom het Noord-Brabantse plaatsje in Nederland landelijk recordhouder is op het gebied van autodiefstallen. Er wordt ook weleens geschoten. De gebeurtenissen rond de loodgieter uit Lint zullen geen goed doen aan het toch al niet zo beste imago van het woonwagenkamp.

De bestelwagen blijft eerst twee dagen lang in een straat naast het kamp staan. Vermoedelijk is de loodgieter eerst hard geslagen. Het initiële idee van Nicky, Wanda en Edna lijkt te zijn geweest dat hem zou worden gezegd dat er beelden bestonden van zijn bedprestaties ten huize Wanda. Dat hij die kon kopen, en dat de loodgieter op de hem gedane voorstellen weigerde in te gaan. Waarna de discussie moet zijn ontspoord, met als gevolg dat Johan Van der Heyden in zijn loodgietersbusje is bezweken aan de opgelopen verwondingen en er een oplossing bedacht diende te worden.

Pas maanden later, na de eerste arrestaties, vertellen bewoners van het woonwagenkamp dat ze Nicky S. begin juni dagenlang bezig zagen “met een bebloede kettingzaag en een lichaamsdeel”. Op het woonwagenkamp in Steenbergen is dat kennelijk voor niemand een motivator om de politie te verwittigen. Volgens een bericht in de krant BN/De Stem verklaarden getuigen aan de politie dat er voor de caravan van Edna V. “een flink kampvuur brandde en er een vreemde geur hing”.

Nadat zijn lichaamsdelen zijn opgestookt in een vuurton, worden ze in een speciekuip vermengd met verse cement. Van daaruit gaat alles in een grote ton, waarna die vanaf een brug in Nieuw-Vossemeer in het Schelde-Rijnkanaal wordt gedropt.

Weddenschap

De bestelwagen is al op 5 juni, ontdaan van alle gereedschap, verkocht. Als de politie hem weet te traceren, worden bloedsporen van Johan Van der Heyden opgemerkt. In augustus 2019 worden Wanda van R. en haar twee zonen opgepakt. Het zijn zij die de politie vertellen over de kettingzaag en de speciekuip, ook al waren ze blijkbaar zelf niet bij de feiten betrokken. Hun moeder wordt wel aangehouden. Op misdaadjournalist.nl verschijnt rond die tijd een bericht van Hendrik Jan Korterink over de mogelijke betrokkenheid van ook Nicky S. Er wordt gesuggereerd dat de 30-jarige man met geldgebrek kampte en Wanda zover kreeg om de loodgieter te chanteren.

Binnen de dag krijgt de journalist Nicky S. aan de lijn. Hij wil Korterink dringend spreken, en ze ontmoeten elkaar op woensdag 16 oktober 2019 in een cafetaria in Lepelaar, bij Steenbergen. De drie vrouwen zitten op dat ogenblik in voorarrest, alleen Nicky S. niet. Hij resideert in die periode in Spanje en zegt tegen Korterink dat hij speciaal hiervoor naar Nederland is teruggekeerd, wat meteen ook lijkt te bewijzen dat hij niet voortvluchtig is, zoals Korterink had gesuggereerd.

Korterink beschrijft in een volgend artikel zijn ontmoeting met S.: “Volgens Nicky bulkte hij van het geld, en was Klaas Otto (invloedrijke Nederlandse crimineel, red.) zijn beste vriend. Hij wilde een weddenschap afsluiten. Twee jongens die hij voorstelde als zijn zonen waren bij het gesprek aanwezig. Of het inderdaad zijn zonen waren, weet ik niet. Nicky is dertig, de jongens leken mij ouder dan vijftien. Hoe dan ook, hij gaf hen opdracht 50.000 euro op te halen. Die moest ik meenemen. Als het klopte wat ik had geschreven, mocht ik het houden. Als het niet klopte, moest ik hem 150.000 terugbetalen. Goedschiks of kwaadschiks. Hij hoefde maar te bellen of de jongens van de motorclub zouden langskomen om mij te dwingen het contract te ondertekenen. Intussen werd Nicky almaar zatter en agressiever. Uiteindelijk is het opgelost door het bericht aan te passen. Dat had ik overigens zonder deze dreiging ook gedaan: er was op dat moment geen aanwijzing dat hij verdachte was.”

Want, dacht Hendrik Jan Korterink, als de politie echt iets tegen Nicky S. zou hebben gehad in de zaak van de kettingzaagmoord, dan zou hij toch allang zijn aangehouden?

Mister X

De arrestatie van Nicky S. door de Nederlandse politie volgt midden november 2019. Kort daarna kan het openbaar ministerie (OM) in Breda het succesvolle einde melden van de geheime politie-operatie Kandinsky: de ontmanteling van een misdaadbende die op drie locaties illegale xtc-drugslabo’s zou hebben gerund: in Hechtel-Eksel in België, in Esch en in Rilland in Nederland. In Hechtel-Eksel was het eind januari 2019 heel hard mis gegaan. In de loods naast een oude autogarage op het industrieterrein kregen drie van de vier ‘laboranten’, jonge twintigers, koolmonoxide in hun longen. Ze stikten. De zoektocht naar de verantwoordelijken achter dit labo was de aanleiding tot Operatie Kandinsky.

Xtc-labo’s zijn levensgevaarlijk en genereren een hoop toxische troep, vaak gedumpt in natuurgebied. Nu loopt in Breda al twee weken een proces met negen verdachten. De hoofdverdachte is Paul G. (36), een bonk van een kerel. Hij ondergaat net als de anderen zijn proces in vrijheid. G. is de schoonzoon van Klaas Otto alias ‘de generaal’. Er bestaat een Wikipedia-pagina over hem. Hij wordt omschreven als “een van de grootste criminele kopstukken van Nederland”. Klaas Otto maakte deel uit van motorbendes Satudarah en No Surrender.

Als hij op maandag 25 januari van dit jaar het woord krijgt, zegt Paul G. allereerst dat hij niks te maken had met het labo in Hechtel-Eksel. Puur amateurisme, volgens hem. Hij kende wel een van de jongens die dat labo draaiende had moeten houden, de enige die het drama had overleefd. “Ik ben geen koorknaap”, zegt Paul G. “Ik hou van centen verdienen, maar ik heb wel mijn normen en waarden. Ik heb nette jongens als klanten, maar ook boefjes.”

Zijn punt is: hij werkte altijd met goede mensen, deugdelijk opgeleide cooks. Dat is de term voor zogenaamde drugskoks die weten hoe ze in zo’n labo xtc en amfetamine moeten produceren. G. zegt dat hij enkel bij het labo in Rilland betrokken was en positioneert zich in de misdaadhiërarchie onder een zekere ‘Mister X’, over wie hij enkel kwijt wil dat die goed bevriend was met zijn schoonvader, Klaas Otto.

Volgens G. was alles was begonnen met een wandeling met Mister X in een bos aan de rand van Bergen op Zoom. Dat was kort na het drama in Hechtel-Eksel. Het dodenlabo moest worden vervangen, en Paul G. bleek bereid 10.000 euro te investeren in het huren van een arbeidershuisje in Rilland, de aankoop van materialen in doe-het-zelfzaken en op zoek te gaan naar een cook. Het huren van de schuur gebeurde vanaf 1 februari 2019. “We hadden een draaier nodig”, zei G. “Ik heb hem voorgesteld aan Mister X.”

Bekken trekken

Uit principe noemt G. nooit namen, hij blijft in zijn getuigenis consequent spreken over Mister X. Enkele meters links van hem zitten verdachten Wesley P. (21), Rico B. (22) en Martijn K. (21), drie jongelui uit Zeeland. Met weinig of niks op het strafblad. De jongens kennen de codes van het Nederlandse misdaadmilieu niet, zij hebben geen redenen om de ware identiteit van Mister X in de rechtszaal te verzwijgen. Zij wijzen naar Nicky S.

Wesley P.: “Door hem is alle gezeik gekomen.”

Rico B.: ”Ik kende hem, ik vind het gewoon een goeie gozer. Ik ben een keer bij hem thuis op een feestje geweest.”

Ook Martijn K. bevestigt tijdens de zitting dat Nicky S. degene was die hem voorstelde om laborant te worden in een xtc-labo.

Het lijkt er nogal sterk op dat Nicky S. het hele jaar 2019 lang als burgerinfiltrant voor de politie heeft gewerkt, want tijdens de boswandeling luisterde de politie het gesprek met Paul G. af. De politie had via hem een kijkgat in de organisatie achter de xtc-labo’s. En dat was ook de vooraf duidelijk uitgesproken bedoeling.

Eind 2017 vielen ook al eens twee doden in een xtc-labo in Kaatsheuvel. In het boek De achterkant van Nederland citeerden wetenschapper Pieter Tops en journalist Jan Tromp eerder dat jaar uit een gesprek met de Bredase officier van justitie Greetje Bos, die na dertien jaar misdaadbestrijding in Rotterdam dacht het ergste al gezien te hebben, maar dat was niet zo: ‘Ik vind het hier een soort van Sodom en Gomorra. De diepte en de breedte van de vermenging tussen onder- en bovenwereld is in Noord-Brabant wel heel fors. Je ziet echt dat hier het zwaartepunt ligt in de productie van hennep en synthetische drugs. Daar zijn gewoon hele gemeenschappen mee bezig.’

Je voelt het aan de sfeer tijdens de pauzes van dit proces. De verdachten zijn oprecht van mening dat ze gewoon pech hebben gehad om middenin die hele Operatie Kandinsky verzeild te zijn geraakt. Zoals iedereen wel eens door het rood rijdt, maar jij nu net de pech had dat er een politiecombi in de buurt was. Een van de verdachten zegt: “Iedereen kweekt toch wat op z’n zolder?”

Dat Nicky S. informant was van de politie kan z’n bizarre reactie tegenover journalist Hendrik Jan Korterink verklaren. En vooral ook zijn ontbreken in de beklaagdenbank in Breda. Want dat is wat Wesley, Rico B en Martijn zich tijdens de pauzes op het proces de hele tijd afvragen: “Waarom zitten wij hier, en hij niet?”

Tijdens haar requisitoir fietst een van de aanklaagsters op donderdag 28 januari behoedzaam om de vervelende kwestie heen: “En dan hebben we Nicky S. Wat ons betreft is dit niet relevant. Geenszins wordt gerefereerd aan het feit dat Mister X dan boven hem (Paul G., red.) zou staan. Gelet op alles wat we in het dossier aantreffen, lijkt dat verhaal niet heel aannemelijk. Dus zal het OM in ieder geval aan Mister X voorbijgaan.”

Achter zijn plexiglasplaat zie je Paul bekken trekken en lachen. De vermeende infiltrant Nicky S. zou tijdens Operatie Kandinsky met een kettingzaag een Belgische loodgieter in honderd stukken hebben gesneden. De politie, zo lijkt het, verkoos om tijdelijk niks te ondernemen om Operatie Kandinsky niet te schaden. Wist de politie die dag in juni dat Nicky S. naar verluidt een man 48 uur opgesloten hield in een loodgietersbusje? Was ze ook toen Nicky S. aan het volgen en observeren? Had ze, als dat het geval was, niet eerder Johan Van der Heyden uit z’n netelige positie moeten bevrijden, eerder dan door te gaan met Operatie Kandinsky?

Speciekuip

In januari 2020 worden in Nieuw-Vossemeer alvast een speciekuip en een kettingzaag op het droge gehesen. De ton is nog niet gevonden. In de speciekuip zijn DNA-sporen aangetroffen die matchten met dat van loodgieter Johan. Er zitten nu vier mensen vast voor de kettingzaagmoord: Nicky S., Wanda van R., Edna V. en haar dochter. Edna V. bekende dat ze Van der Heyden twee of drie verdovende pillen heeft toegediend en dat ze verder met de hele zaak niks te maken had. Nicky S. zegt dat zijn enige rol erin bestond de ton in het kanaal te kieperen.

In een bijgestelde verklaring zegt Edna nu dat Nicky de moord pleegde, maar dat het Wanda was die aan de slag ging met de kettingzaag en de ton.

“Dit zijn zaken waarin mensen naar elkaar zwartepieten”, zegt Mark Nillesen, de advocaat van Nicky S. “Iedereen wijst naar elkaar, en geen enkele van de vier versies past bij een van de andere. Het wordt een hele kluif voor de politie. Dat was trouwens ook in de xtc-onderzoeken zo. Er spelen familiale en vriendschapsbanden. Dat mijn cliënt voor de politie zou werken, is een aperte leugen. Het staat héél ver van de waarheid. Het wordt ook door het openbaar ministerie ontkend. Er

is ook het gegeven dat Paul G. inderdaad een kennis van mijn cliënt is en Mister X iemand die hij opvoert om z’n eigen betrokkenheid af te zwakken.”

Journalist Hendrik Jan Korterink is in 2019 overleden aan de gevolgen van kanker. In Breda werd vorige week tegen Paul G. twaalf jaar gevangenisstraf geëist, tegen de anderen variëren de gevraagde straffen van anderhalf tot zes jaar. Het Antwerpse parket laat weten dat het moorddossier-Van der Heyden is overgedragen aan de Nederlandse collega’s.