Zonder Sarkozy was het WK vermoedelijk in de Verenigde Staten gehouden

Sarkozy voorkwam de verwachte overwinning van de Verenigde Staten door toenmalig Uefa-voorzitter Michel Platini te wijzen op de Franse handelsbelangen in Qatar, dat lange tijd kansloos leek bij de verkiezing. De Verenigde Staten, Australië, Japan en Zuid-Korea waren de andere kandidaten.

Sepp Blatter, destijds voorzitter van de Fifa, stelt het zo in de volgende maand verschijnende biografie over de Nederlandse voetbalbestuurder Michael van Praag: ‘Toen kwam de politieke interventie door president Sarkozy van Frankrijk, die Uefa-voorzitter Michel Platini duidelijk maakte hoe groot de Franse belangen waren in Qatar. Ongeveer een week voor de stemming kwam Platini naar me toe. Hij zei: ‘We hebben een probleem met de Verenigde Staten, want de president van Frankrijk heeft me gevraagd op een ander land te stemmen.’ 

Niemand wilde naar Qatar 

‘Hij en zijn kompanen hebben toen gestemd op Qatar, terwijl eigenlijk niemand aanvankelijk naar Qatar wilde. Zelfs nu nog is Qatar ver verwijderd van waardering door de voetbalwereld. Het is in mijn ogen nog steeds niet goed om een WK te houden in Qatar. Er is altijd gezegd dat er omkoping in het spel is geweest, maar volgens mij was het vooral een politieke beslissing om naar Qatar te gaan.’

Sarkozy, maandag veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf (waarvan twee voorwaardelijk) vanwege corruptie en het ongeoorloofd aanwenden van zijn invloed in zijn jaren als president van Frankrijk, bracht het WK dus naar Qatar, volgens de lezing van Blatter. Hij gaf Platini een ‘dienstopdracht’ mee. Platini wist daarop meer bestuursleden in het Qatar-kamp te krijgen, zeker de stemgerechtigden uit Europa.

Zonder Sarkozy was het WK vermoedelijk in de Verenigde Staten gehouden, dat nu het toernooi in 2026 mag organiseren met Mexico en Canada. Het WK in Qatar is omstreden en veelbesproken, onder meer vanwege de erbarmelijke werkomstandigheden voor immigranten die de stadions bouwen, het klimaat, gebrek aan voetbalcultuur en de bouw van stadions die het landje na het WK niet meer nodig heeft. 

6.500 dode arbeiders

Boven op al die commotie kwam de onthulling van de Britse krant The Guardian vorige week dat bij de bouw van WK-infrastructuur veel meer immigranten zijn overleden dan was voorspeld. Het dodencijfer is de 6.500 arbeiders gepasseerd.

Het verhaal van Sarkozy en Qatar is in grote lijnen bekend, hoewel veel details nog ontbreken, onder meer omdat de allang afgetreden Platini nog in juridische procedures is verwikkeld. Nederland en België waren destijds kandidaat voor de organisatie van het WK van 2018, dat tijdens dezelfde verkiezing naar Rusland ging.

De top van de Fifa wilde de WK’s van 2018 en 2022 vergeven aan Rusland en de Verenigde Staten. Zo was zelfs met het bureau voor de Nobelprijs van de Vrede besproken, als een soort ‘Handdruk van de Vrede’, zoals Blatter dat noemt. Blatter in het boek Van Praag, achter de coulissen van het voetbal: ‘De twee grote antagonisten van de wereldpolitiek zouden dan verenigd zijn in twee opeenvolgende WK’s. Qatar was binnen het bestuur nooit genoemd als serieuze kanshebber.’

Volgens artikelen van onderzoeksjournalisten ontving Sarkozy eind november 2010, kort voor de verkiezing, een hoge Qatarese delegatie in het Elysée, de residentie van de president. Platini was ook uitgenodigd, al zei hij later verrast te zijn door de aanwezigheid van onder anderen de toenmalige kroonprins (de huidige Emir) Tamim Al Thani. Kort daarna sloeg de stemming om in Zürich.

Schier oneindige geldbronnen

Saillant is dat een paar maanden later de Franse club Paris SG werd gekocht door Qatar Sports Investments. Sindsdien is PSG veranderd van een Franse subtopper in een club met schier oneindige geldbronnen die in eigen land vrijwel alles wint en alleen nog op jacht is naar de trofee van de Champions League. 

Afgelopen seizoen behaalde Paris voor het eerst de finale, verloren van Bayern München. Dit seizoen is de entree in de kwartfinales dichtbij, nadat de eerste wedstrijd tegen Barcelona in Camp Nou met 4-1 is gewonnen.

Van de 22 Fifa-bestuursleden die stemden over de toewijzing, verdwenen liefst vijftien van het toneel, onder meer vanwege corruptie, of omdat ze zijn opgepakt door de FBI. Blatter had na de verkiezing van Qatar nogal wat uit te leggen, zeker aan de Amerikanen.

In de biografie: ‘De dag voor de stemming heb ik gebeld met president Obama om hem te informeren dat het plan om het WK in de Verenigde Staten te houden vermoedelijk niet zou werken. Hij vroeg waarom. Hij had zijn voorganger Bill Clinton, voorzitter van de bid, nog wel naar Zürich gestuurd, waar de stemming was.’