OPINIE. “Vapen heeft in België onterecht slechte reputatie”

“Vorige week bracht Sciensano een persbericht uit met als titel: “Sommige aroma’s in e-sigaretten zijn mogelijk gevaarlijk voor de gezondheid’. Dit is een erg genuanceerde titel, maar zeker niet sexy genoeg voor de pers. Daarom lieten verschillende media het woord ‘sommige’ vallen in hun titel, want dat klinkt krachtiger... en trekt meer de aandacht. Maar het vertekent ook de kernboodschap van het persbericht, want nu lijkt het alsof alle vapeproducten mogelijk gevaarlijk zijn, terwijl de studie dit helemaal niet beweert. Het gaat slechts om ‘sommige’ smaakjes (met name 5 van de 60 onderzochte smaakstoffen, aanwezig in 10 van de 129 geteste e-liquids). Er wordt daarenboven ook nergens vermeld in welke hoeveelheden deze stoffen aanwezig zijn. En deze informatie is nodig om te bepalen hoe ernstig de dreiging is.

Dit nieuws komt bijzonder ongelegen, want vapen heeft in België onterecht al een erg slechte reputatie. Zo bleek uit een recente bevraging van het onderzoeksbureau iVOX dat zeven op de tien Belgen geloven dat vapen minstens even schadelijk is als roken. Niets is echter minder waar. En dit zeg ik niet alleen. Dat is de brede consensus onder wetenschappers. Zo liet de Britse gezondheidsorganisatie Public Health England herhaald weten dat “vapen minstens 95 procent minder schadelijk is dan roken”. In dezelfde lijn stelt de gerenommeerde Britse artsenvereniging The Royal College of Physicians dat “hoewel het niet mogelijk is de gezondheidsrisico’s op lange termijn van e-sigaretten nauwkeurig te kwantificeren, uit de beschikbare gegevens blijkt dat deze waarschijnlijk niet meer bedragen dan 5 procent van de risico’s van gerookte tabaksproducten, en misschien zelfs aanzienlijk lager zijn dan dit cijfer”.

Naast het feit dat vapen veel minder schadelijk is, en dat het dus goed voor de volksgezondheid zou zijn als rokers van tabaksproducten massaal overschakelen naar de e-sigaret, is er ook steeds meer bewijs dat vapen inderdaad een erg efficiënt middel is om te stoppen met roken. Een recente studie van King’s College in Londen toonde opnieuw aan dat vapen efficiënter is dan een klassieke medicinale nicotinevervangingstherapie. Onder meer daarom lanceerde deze maand het Britse kankeronderzoekcentrum ‘Yorkshire Cancer Research’ een campagne om de misvattingen over het vapen te bestrijden en mensen te helpen stoppen met roken door over te schakelen op vapen.

Ook in ons land is vapen één van de populairste hulpmiddelen om mensen van het roken af te helpen. Daarom zijn de Stichting tegen Kanker en de meeste tabakologen niet tegen vapen als het gebruikt wordt om mensen te helpen stoppen met roken. In een studie van de KU Leuven, die deze maand gepubliceerd werd, lukte het niet minder dan 40 procent van de rokers die - onder begeleiding van tabakologen - kozen voor de e-sigaret volledig te stoppen met roken.

Dit wil niet zeggen dat we de resultaten van het onderzoek van Sciensano zomaar aan de kant moeten schuiven. Integendeel. Indien deze mogelijks genotoxische stoffen in sommige e-liquids in schadelijke hoeveelheden aanwezig zijn, moeten er regels komen om deze specifieke stoffen te weren. Dit is niet alleen belangrijk voor de veiligheid van het product, maar ook om het vertrouwen van de bevolking te winnen. Want vapen is en blijft een belangrijk wapen in de strijd tegen roken, en de gezondheidsschade die het veroorzaakt ((long)kankers, hart-en vaatziekten, longziekten). Laten we onszelf daarom alvast niet in de eigen voet schieten door vapen onterecht af te schilderen als erg schadelijk voor de gezondheid.”

Professor Frank Baeyens, hoogleraar psychologie aan de KU Leuven.