Fiscus jaagt op Supra Bazar: familie verslikte zich in champagne toen ze hoorden dat speurders binnenvielen

Supra Bazar, opgericht in 1964 door de voormalige vlasboer Marcel Vanhalst, is in vele opzichten een typisch West-Vlaams fenomeen. Het is een bazar met vijf megastores waarin je zowat alles vindt. Zeg maar een Overstock, Dreamland, Aveve, Brico, Ava en Krëfel onder één dak. De slogan luidt dan ook ‘Je vindt er alles’. Maar de familie Vanhalst is nu het voorwerp van een gerechtelijk onderzoek.

“Geen commentaar”, reageert ­Nadine Vanhalst bijna met trots in haar stem als ze gevraagd wordt naar het gerechtelijk onderzoek en op de vraag of ze tevreden is over haar adviseurs. Het zinnetje “geen commentaar” is duidelijk ingestudeerd. Toen ze opgebeld werd, had deze krant al wat telefoontjes in haar entourage gedaan. En die gingen als een lopend vuurtje rond. Bij haar broer Geert klonk het wat bezadigder: “Daar ga ik niets over zeggen.”

Tijdens de vastgoedbeurs ­Mipim in Cannes in 2019 waren Geert en ­Nadine Vanhalst aan de lunchtafel nog spraakzamer. Ze ­realiseerden zich toen nog niet dat een dubbel drama in de maak was. Ten eerste verloren ze een deel van hun fortuin door slordigheden bij hun ­investering in een vastgoedproject. Op dat project waren ze in Cannes nog een goed glas champagne aan het drinken.

Damagecontrol

En ten tweede sloeg nog een veel groter drama op dat moment toe in West-Vlaanderen. De speurders vielen binnen bij de hoofd­zetel van Supra Bazar in Gullegem en in de privéwoonsten van Geert en Nadine Vanhalst. Toen ze van de inval te horen kregen, sloeg de sfeer aan ­tafel om in uitgesproken paniek. De kinderen probeerden in de privéwoningen nog een aantal zaken in goede banen te leiden.

Het feit dat Nadine Vanhalst ­onlangs ontslag nam bij een van haar privéholdings (Magena), zich door haar dochter liet vervangen en de maatschappelijke zetel naar een ander pand verhuisde, suggereert dat het proces van damagecontrol nog doorgaat.

De reden voor de paniek aan ­tafel in Cannes was te begrijpen. Wijlen Marcel Vanhalst, de stichter van Supra Bazar, had een zware erfenis achtergelaten. Die had vooral betrekking op de fiscale handel en wandel van de mega­stores van Supra Bazar. Bovendien sleept de familie een verleden mee dat teruggaat tot de Tweede ­Wereldoorlog. Over die pagina in het leven van de voormalige vlasboer Marcel Vanhalst, die erg Vlaamsgezind was, is de familie in de regel bijzonder discreet.

Dat de speurders het in Luxemburg en elders verborgen fortuin van de familie op het spoor kwamen, is te danken aan de nieuwe fiscale realiteit. Sinds de invoering van de CRS-regelgeving (common reporting standards) krijgt de Belgische fiscus massa’s informatie over het vermogen van Belgen in het buitenland.

De familie Vanhalst zou 250 miljoen euro bezitten. Hoe komt ze aan dergelijk vermogen? Dat is alvast niet helder op basis van belastingaangiftes

Bij de fiscus gingen de knipperlichten branden omdat de familie Vanhalst 250 miljoen euro zou ­bezitten. Hoe komt de familie aan dergelijk vermogen? Dat is alvast niet duidelijk op basis van de ­belastingaangiftes van Marcel Vanhalst.

Door de grote bedragen kreeg het dossier-Vanhalst prioriteit en nam het parket de leiding over. Het parket vorderde een onderzoeksrechter en heeft meer onderzoeksmiddelen dan de fiscus. Door het fiscaal verjaard vermogen van de familie als witwasmisdrijf te kwalificeren, bestaat er juridisch geen probleem van ver­jaring.

“Niets voor ons”

Geert en Nadine Vanhalst hadden nochtans het advies gekregen om gebruik te maken van de mogelijkheden van de vierde ronde van de fiscale amnestie om zwart kapitaal te regulariseren in 2016. Ze konden toen eenmalig 35 procent ­betalen. Dat leek veel, maar in de mate dat Supra Bazar niet altijd btw en directe belastingen wenste te betalen, was dat redelijk.

Francis Ferrant zag daar het nut niet van in. Hij wierp zich op als de hoofdadviseur van de familie, die als “zwak” wordt omschreven. ­Nadine Vanhalst volgde zijn redenering: “We gaan daar niet aan meedoen.” Ferrant werkte voor verschillende dossiers nauw samen met advocaat en professor Olivier Hance die erg dicht bij Nadine Vanhalst kwam te staan. Ze gingen in steeds gewaagdere projecten ­investeren, van cryptomunten over virtual reality tot financiële diensten in Mauritius.

Door niet te regulariseren riskeert de familie het dubbele te moeten betalen. 40 procent voor de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) en als het parket mild is, 20 procent om strafvervolging af te kopen. Het is maar de vraag of het parket reden zal zien om mild te zijn. In eerdere dossiers verklaarde het gerecht volledige vermogens verbeurd, zoals dat van de broers Dejager (Osta Carpets) in 2016.

Oplossing op maat

Het Belgisch gerecht zette eind ­vorig jaar een rogatoire commissie op. Luxemburg gaf opmerkelijk snel toestemming voor huiszoekingen. Speurders vielen binnen op een tiental adressen. Bij de ­familiale holdings, en ook bij Ferrant en zijn family office, dat het ­familiale fortuin beheert. Dat suggereert dat hij mogelijk als mededader wordt gezien. Ferrant, die geregeld gesignaleerd werd in een BMW 7 met verlengd chassis en chauffeur, en honderdduizenden euro’s per jaar aan de familie factureert, liet de familie een statutaire clausule slikken die alle risico’s en kosten bij haar legt.

In de zaak-Vanhalst onderzoekt de Belgische onderzoeksrechter vier inbreuken: btw-fraude, belastingfraude, fraude met successierechten en witwasinbreuken. Twee topholdings van de familie genieten speciale aandacht: ­Damode-MG van Geert Vanhalst en het spiegelbeeld daarvan, Sagittaire ­Finance, de holding van Nadine Vahalst.

Damode-MG bezit in Malta de holding Vaiot Limimted waar twee Polen als bestuurder optreden. Ook een vennootschap uit de Britse Maagdeneilanden zit in het ­kapitaal. Nog in Polen heeft de ­familie belegd in een bedrijf dat ­actief is in cryptomunten. De ­familie investeerde in Frankrijk dan weer in virtual reality en de filmindustrie. Dat werd een afgang waarbij 10 miljoen euro verloren ging.

Het beheer van het familiefortuin werd een grote puinhoop, maar de familie lijkt dat nog niet te beseffen. Ondertussen zijn belangrijke sommen verkwanseld

In Mauritius zou de firma 6 miljoen euro “zaaigeld” stoppen in La Bourdonnais Capital dat in 2019 opgericht werd en een banklicentie ambieerde. Een bank in Mauritius leek het voordeel te hebben dat ze kon ontsnappen aan strikte transparantievereisten en oplossingen kon aanbieden aan een ­cliënteel dat daar belang aan hecht. Ferrant deed voor dat project een beroep op Seilendra Gokhool van de groep Fisconsult ­Sinews “dat gebruikmaakt van de sterkten van Mauritius om oplossingen aan te bieden, aangepast aan de vereisten van elk van onze klanten”.

Het is niet duidelijk of La Bourdonnais zijn banklicentie al rond heeft, ook al hebben de adviseurs rond Ferrant toegang tot hoge kringen in Mauritius. Voor hun aanvraag schakelden ze ook een West-Vlaming in die in Londen werkt en die eerder al financiële diensten verrichtte voor Nadine Vanhalst.

“Ik ben gevraagd om mee de schouders onder La Bourdonnais te zetten door mijn ervaring en ook om fondsen aan te brengen. Maar ik heb recent niets meer ­gehoord”, zegt de Londense bankier in een telefonische reactie. Hij is verrast als hij hoort van een gerechtelijk onderzoek en de inval bij Ferrant in december.

De Londense bankier had meegewerkt aan een financieel product dat finaal de vorm van een krediet bij KBC Bank aannam om in vastgoed te investeren. Het zijn die projecten waarvoor de Vanhalsts en hun entourage tijdens Mipim 2019 aan de feestdis zaten bij Danny Dom van vastgoedpromotor Vossemeren.

Vuile oorlog

De inzet was de ontwikkeling van gronden en terreinen die de familie bezat in Menen, Oudenaarde en Roeselare. In Menen zou er een ­hoteltoren, de “M-Tower” komen, naast vijf kantoorgebouwen. Er leek mooie synergie in de maak. De familie had geld en gronden, Dom had expertise in vastgoedpromotie maar ontbeerde de middelen. En er was nog meer geld nodig. Johan Morreel, een financier die zich in het vastgoedcircuit verkocht als de man die fondsen kon opzetten en investeerders aantrekken, werd er bijgehaald. Hij ­beloofde investeerders aan te brengen. Daarmee leek de doorverkoop al verzekerd. Maar Morreel leverde helemaal niet af ondanks de “opstartcommissies” die hij inde.

Het gerechtelijk onderzoek maakte ook de bankiers kopschuw. De familie kwam onder druk te staan. En met een Morreel die verstek gaf, was de patstelling compleet. Tot overmaat van ramp had de voor zijn diensten duurbetaalde Ferrant ook nog eens het geld van de familie in het vastgoedproject gestopt zonder een contract met Dom opgesteld te hebben. Een vuile oorlog volgde. Het risico bestaat dat de familie dit geld kwijt is.

Wat nog moet komen, is de af­rekening met de fiscus en het parket. Op basis van de bedragen wordt het mogelijk een van de grootste fiscale schikkingen ooit. De familie kijkt aan tegen een puinhoop en verlies van het familiefortuin al lijkt ze dat nog altijd niet te beseffen. De advocaten van zowel Ferrant als de familie Vanhalst, en de advocaat Hance zeggen dat ze niets fouts deden. Ze hebben het volste vertrouwen in de goede afloop van het onderzoek.