HET DEBAT. Is een dividendstop een goed idee als werknemers geen grotere loonsverhoging krijgen?

Bij Vooruit houden ze artikel 14 van de loonwet achter de hand. Als de lonen niet kunnen stijgen, dan mag de ministerraad volgens dat artikel maatregelen nemen om de uitkering van dividenden (winst die een vennootschap uitkeert aan haar aandeelhouders) tegen te houden, zo luidt het bij de socialisten. “Geen loonsverhoging? Dan ook geen dividenden voor de aandeelhouders”, zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Als er winsten gemaakt worden, dan moeten werknemers ook delen in die winsten, vindt Rousseau.

 “Ik krijg aan Deborah, de kassierster in de winkel niet uitgelegd dat als er winsten worden gemaakt - winsten die naar de aandeelhouders gaan - geen hoger loon kan gaan naar Deborah”, aldus Rousseau.

VBO-topman Pieter Timmermans noemt het voorstel van Rousseau een “bijzonder slecht idee”. De netto-dividenden van ondernemingen lagen in 2019 immers al op een bijzonder laag peil en dat was dus nog voor de Covid-crisis de bedrijven en ondernemers ongemeen hard heeft getroffen, klinkt het. Nu blind ingrijpen in de dividendpolitiek van ondernemingen zal de inkomens van zelfstandigen en ondernemers nog verder aantasten, het vertrouwen van de kleine spaarder en pensioenfondsen fundamenteel ondermijnen en ons land nog minder aantrekkelijk maken voor buitenlandse investeerders, aldus de werkgeversorganisatie.

Timmermans wijst erop dat net de kleine spaarders, gepensioneerden en vele werknemers getroffen zouden worden. “Zo belegt meer dan 40 procent van de Belgen zijn spaargeld direct of indirect in aandelen. De dividenden die ze hierop krijgen zijn voor hen vaak een welgekomen aanvulling op hun inkomen of pensioen dat men nu blijkbaar wil beknotten”, aldus Timmermans. “Maar ook grote spelers zoals pensioenfondsen, investeringsfondsen, steden en gemeenten zijn afhankelijk van dividenden om bijvoorbeeld de aanvullende pensioenuitkeringen te betalen, om bijkomend in ons land te investeren of om de gemeente-infrastructuur te financieren. Bovendien steeg de afgelopen jaren de roerende voorheffing op dividenden van 10 naar 30 procent. Dus als bedrijven geen dividenden meer mogen uitkeren, dan loopt de schatkist ook heel wat inkomsten mis.”

De Vlaamse liberalen “rekenen erop dat de gemaakte akkoorden worden nageleefd”. “Als er geen sociaal akkoord komt, dan zal de federale regering de marge van 0,4 procent bevestigen. Zo is het afgesproken binnen het kernkabinet.” Het compromis van premier Alexander De Croo en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne was volgens Lachaert al een ruime interpretatie van het regeerakkoord. 

“We kunnen dat akkoord niet volledig openbreken”, aldus de Open Vld-voorzitter. Lachaert verklaarde gisteren dat het kernkabinet een akkoord heeft om de maximale loonmarge effectief vast te leggen op 0,4 procent als de sociale partners geen akkoord kunnen vinden, maar dat zien de socialisten dus anders.

“En zo wordt 1 mei naast Dag van de Arbeid ook Dag van de Waarheid. Zal de regering-De Croo de politieke moed hebben om de loonnorm die de sociale partners niet kunnen afkloppen zelf vast te leggen? Dit wordt een (eerste echte?) stresstest voor deze regering”, schrijft Stijn Baert op Twitter. “De regering De Croo had een duidelijke afspraak. Geen loonakkoord tegen 1 mei betekent loonnorm 0,4 procent boven de index. Dat wijst op een opmerkelijke politieke moed, schreef ik. Volgens Conner Rousseau hangt daar nu toch een prijskaartje aan: een economisch ontwikkelingsland worden. Laat het dan maar zo.”

“Zoals ik artikel 14 van de loonwet interpreteer, is het doel van het matigen van dividenden niet om bedrijven te pesten, maar investeringen uit te lokken. Een mooi doel, maar is het verlagen van de administratieve rompslomp, belastinghervormingen die werken en ondernemen stimuleert in plaats van ontmoedigt ook een optie?”, gaat Baert verder. Voorts wijst de arbeidseconoom erop dat 0,4 procent bovenop de index wel degelijk “de maximale loonmarge is die de loonwet (en dus het regeerakkoord) toelaat, geen ondergrens.”

“Ik zou denken dat het verschil is dat het regeerakkoord zegt dat we de lonen niet gaan laten ontsporen tegenover het buitenland, terwijl er niks staat over dividenden blokkeren. In geen enkel regeerakkoord van geen enkel ontwikkeld land staat dat trouwens”, besluit Baert.

“In de aanloop naar 1 mei is er altijd een opstoot van populisme vanuit extreemlinkse hoek. Maar het verkiezingssucces werkt besmettelijk. ‘Dividenden mogen uitkeren’ linken met ‘hogere lonen’ moet zo gelezen worden. Alsof we nog in de negentiende eeuw zitten”, vindt econoom Geert Noels. “Vanuit extreemlinkse hoek spreekt men ook continu over 0,4 procent opslag, terwijl het over bijna 3 procent gaat. Mijn voorstel? Decentraliseer loononderhandelingen, dichter bij de bedrijven. Ze zullen in ‘the war on talent’ graag meer betalen. Anders is het extra loon van de ene het ontslag van de andere.”

“Men zou de indexatie van lonen en uitkeringen tenslotte moeten linken aan regionale indexen in plaats van aan een nationale. De gemiddelde prijs van een woning in Vlaanderen is bijvoorbeeld tot twee keer de gemiddelde prijs in Wallonië. Ook in de EU gelden regionale indexen”, gaat Noels verder.

Dominique Michel zegt dat het niet klopt dat Deborah - de kassierster waarover Vooruit-voorzitter Conner Roussau het heeft - en het andere winkelpersoneel niets hebben gekregen. “Deborah en haar collega’s hebben hard gewerkt vorig jaar. We hebben allemaal de files gezien aan de supermarkten en weten hoe druk het is geweest. We wilden iets doen voor hen. Wat hebben we gedaan? We hebben vijf extra verlofdagen gegeven en ook extra geld, een premie van 1.000 euro netto. Dat is normaal. We hebben dat met veel plezier gedaan.”

Uiteraard is het geen permanente loonsverhoging, geeft Michel toe. “Het is een extra inspanning voor een moeilijk moment”, luidt het. “Die vijf extra verlofdagen zijn niet tot het einde van hun carrière. Het is een inspanning, gelinkt aan een uitzonderlijk moment. We weten dat binnenkort de horeca  opent en dat mensen zullen reizen. Het zal dan iets minder druk zijn in de supermarkten.”

“Men vergeet altijd dat er een indexatie is. Dat is ook een loonsverhoging”, zegt Michel. “Dat betekent extra geld dat we als werkgever geven aan de werknemers. Er komt ook 0,4 procent. Dat is een permanente loonsverhoging. We waren bereid om met de vakbonden te spreken over een extra inspanning voor de bedrijven die uitzonderlijk goed gepresteerd hebben. We willen die discussie voeren, maar die moet binnen het kader plaatsvinden.”

“Bedrijven die geen winst hebben gemaakt in 2020 zullen in principe geen dividenden uitkeren, behalve wanneer het een structureel deel uitmaakt van de bedrijfsvoering”, zegt Danny Van Assche, geledegeerd bestuurder van UNIZO. 

“Het zullen daarom vooral de zelfstandigen zijn die door deze maatregel getroffen worden. Dividenden maken bij hen vaak een volwaardig deel uit van hun verloningsmix. Als zij geen dividenden kunnen uitkeren, zullen zij bijgevolg significant minder geld overhouden in hun privé-situatie. Dit is dan geen stijging van het nettoloon met 0,4%, maar een daling. Binnen de groep die het zwaarst getroffen is in deze crisis compleet onaanvaardbaar.”

Hans Maertens noemt het voorstel van Vooruit-voorzitter Rousseau een “vals idee”. Dit “neigt naar chantage”, klinkt het nog. “Dividend voor aandeelhouders schrappen zou een regelrechte aanslag zijn op al wie onderneemt en risico neemt. Nergens in Europa doet men dit”, vult woordvoerder Eric Laureys aan.

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.