Regering wil "groot democratisch debat" over staatshervorming en stipt alvast 5 grondwetsartikelen voor herziening aan
De federale regering heeft alvast al vijf grondwetsartikelen voor herziening aangestreept. Normaal gebeurt dat pas aan het einde van een regeerperiode. Door de lijst nu al bekend te maken wil de regering-De Croo een “groot democratisch debat” op gang brengen over een volgende staatshervorming.
De verschillende politieke partijen zijn het er al langer over eens dat de manier waarop België vandaag georganiseerd is, niet goed werkt. De coronacrisis heeft bijvoorbeeld pijnlijk getoond dat de bevoegdheden van de gezondheidszorg nodeloos versnipperd zijn.
In het regeerakkoord waren de verschillende regeringspartijen overeengekomen dat ze tegen 2024 een plan wilden uitwerken om het land anders te organiseren; dat plan is er nu. Want bij de vorige regeringsvorming klonk de kritiek dat er voordien geen goed fundament was gelegd voor een staatshervorming.
We gaan het niet op de klassieke manier doen, waarbij partijvoorzitters zichzelf vaak opsluiten in nachtelijke vergaderingen, in kastelen.
Om te voorkomen dat na de volgende verkiezingen de staatshervorming weer koud op het dak van de onderhandelaars valt, wil de regering-De Croo het nu over een andere boeg gooien.
“We gaan het niet op de klassieke manier doen, waarbij partijvoorzitters zichzelf vaak opsluiten in nachtelijke vergaderingen, in kastelen en dan met een akkoord naar buiten komen. We gaan dat vooral doen op een democratische en deliberatieve methode”, zo kondigde premier Alexander De Croo (Open VLD) vanmiddag aan.
Grondwetsartikelen
In de hoop alvast de zaadjes te planten voor een volgende staatshervorming heeft de federale regering vandaag twee zaken beslist: ze heeft alvast een voorlopige lijst van artikelen voor herziening van de grondwet vrijgegeven en ze wil het het startschot geven “voor een brede bevraging en debat om de democratie te vernieuwen en een nieuwe adem in te blazen.”
Laten we beginnen bij de grondwetsartikelen. Normaal gezien wordt pas op het einde van een regeerperiode een lijst vastgelegd van grondwetsartikelen die in een volgende legislatuur gewijzigd kunnen worden. “Dat is vaak het testament dat de regering op het einde van de regeerperiode nalaat aan een volgende regering”, merkt premier De Croo op.
De Croo en co willen het nu over een ander boeg gooien en leggen tijdens het eerste jaar van de regeerperiode alvast een voorlopige lijst neer met daarin vijf grondwetsartikelen. Premier De Croo legde uit waarom precies deze.
Tijdens deze regeerperiode zullen we de spelregels evalueren en bekijken of er nood is aan een deblokkeringsmechanisme.
“Twee artikelen - artikel 48 en 142 - hebben te maken met de geloofsbrieven van de parlementsleden, waarbij het Europees Hof van Straatsburg vindt dat we een betere rechtsbescherming moeten bieden. Artikel 46 en 96 hebben betrekking op de regeringsvorming. Tijdens deze regeerperiode zullen we de spelregels evalueren en bekijken of er nood is aan een deblokkeringsmechanisme.”
En ten slotte heeft de regering ook artikel 195 opgenomen. Dat laatste is opvallend, want artikel 195 is de sleutel waarmee andere bepaalde artikelen uit de grondwet kunnen worden opengesteld, en echt álles kan worden herzien.
Bekijk hier de uitleg van premier De Croo en lees eronder verder:
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) legde vanmiddag op haar beurt uit waarom artikelen 46 en 96 alvast werden aangekruist. Die artikelen bepalen namelijk de spelregels van de verkiezingen en de regeringsvorming.
Deze grondwetsartikelen zouden gewijzigd kunnen worden om “te lange regeringsvormingen te kunnen deblokkeren en te bekijken hoe we daarmee snelheid kunnen maken”, zo zei Verlinden.
“Om die deblokkering mogelijk te maken, stelt de federale regering voor om de grondwetsartikelen te herzien, zodat eventueel een deadline kan worden voorzien voor de regeringsvorming.” En dat zet de poort open naar het Israëlische systeem, waarbij de kiezer weer naar de stembus moet als er binnen een bepaalde termijn geen nieuwe regering wordt gevormd.
Minister Verlinden benadrukte dat de voorlopige lijst van grondwetsartikelen die de regering nu al heeft aangestreept voorlopig is en na een“groot democratisch debat” aangevuld kan worden.
Dat debat wil de regering aanzwengelen via een “dialoogplatform”. In eerste instantie zal er een online platform komen waarbij de input van burgers zal worden gevraagd. Daarnaast zullen er thematische werkgroepen aan de slag gaan om na te denken over de staatshervorming. Het is de bedoeling dat de Kamer met al deze input aan de slag gaat en een “grondig parlementair debat” voert over de staatshervorming.
Op het voorziene einde van de rit, tegen 2024, moet er dan een definitieve lijst liggen van te wijzigen grondwetsartikelen.
Bekijk hier de volledige toelichting van minister van Binnenlandse Zaken Verlinden:
