Verkiezingen in Schotland gezien als officieus referendum over onafhankelijkheid
De inwoners van Schotland kiezen vandaag een nieuw parlement. De stembusgang wordt ook wel gezien als een peiling onder de bevolking over het wel of niet organiseren van een onafhankelijkheidsreferendum. De Schotse Nationalistische Partij (SNP) van premier Nicola Sturgeon hoopt op een absolute meerderheid van de zetels, zodat in Londen een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk geëist kan worden. Wat daarvan de uitkomst zou zijn, is momenteel hoogst onzeker.
De Britse regering moet toestemming geven voor zo’n volksraadpleging, wat de Britse premier Boris Johnson naar verwachting niet zal doen. “Het belangrijkste was het referendum van 2014", zei Johnson al. “Referenda zijn, in mijn ervaring en die van het land, niet bepaald prettige zaken. Je zou er maar eentje per generatie mogen hebben.” Maar de uitslag van de verkiezingen in Schotland vandaag kan mogelijk toch nog leiden tot de Schotse eis van een nieuw onafhankelijkheidsreferendum. Dan zou de SNP zo sterk mogelijk voor de dag moeten komen.
Volgens de laatste peilingen stevent de SNP inderdaad af op een verkiezingswinst, maar is het nog niet duidelijk of de partij een absolute meerderheid van de zetels zal krijgen. De nationalisten kunnen mogelijk samenwerken met de Schotse Groenen. Die partij is eveneens voor onafhankelijkheid en heeft volgens de peilingen tien zetels, wat genoeg is voor een meerderheid. Volgens kenners staat de SNP er in Londen echter sterker voor als de partij in het parlement zelf een absolute meerderheid vormt. Bij de vorige verkiezingen werden de stemmen na het sluiten van de stembureaus geteld, maar vanwege de coronapandemie gebeurt dat nu pas een dag later. De resultaten worden op vrijdag en zaterdag bekendgemaakt.
Momenteel bezetten de Schotse nationalisten 61 van de 129 zitjes in Holyrood, zoals de assemblee in Edinburgh wordt genoemd. De laatste keer dat de SNP een meerderheid van de 129 zetels in het parlement bemachtigde, was in 2011. De partij slaagde er vervolgens in de toenmalige Britse premier David Cameron onder druk te zetten zodat er een onafhankelijkheidsreferendum kon worden gehouden. Zo’n 55 procent van de Schotse bevolking gaf in 2014 aan bij het Verenigd Koninkrijk te willen blijven. David Cameron verklaarde dat de kwestie daarmee voor de duur van een generatie geregeld was. Ook volgens Johnson is de kwestie daarmee dus afgedaan.
Schotland en Engeland vormen sinds 1707 één koninkrijk met één parlement in Westminster. Een eeuw later wilden alweer meer en meer Schotten zich losrukken uit het Verenigd Koninkrijk. In 1997 vroegen de Schotten via een referendum meer autonomie. Twee jaar later kwam er opnieuw een Schots parlement, met een eigen regering en een eigen ‘first minister’. Sinds 2014 is dat Nicola Sturgeon van de SNP, de partij die dan al zeven jaar aan de macht was in Schotland en dat vandaag dus nog altijd is.
Sturgeon volgde Alex Salmond op, die opstapte na het onafhankelijkheidsreferendum dat in september 2014 werd gehouden. Een minderheid van 45 procent van de Schotten die hun stem uitbrachten bleek toen voor de onafhankelijkheid van Schotland te zijn. Maar daarna kwam eerst de brexit, in 2016, en vorig jaar brak plots de coronapandemie uit.
In 2016 stemde het Verenigd Koninkrijk nipt - met een meerderheid van amper 52 procent - voor het verlaten van de Europese Unie, terwijl de kaarten in Schotland helemaal anders waren geschud. Daar koos maar 38 procent voor een brexit. Daarmee werd de vraag naar de toekomst van Schotland binnen het VK opnieuw brandend actueel. De onafhankelijkheidsbeweging kreeg een uitgesproken pro-Europees karakter en de vraag naar een referendum werd opnieuw geopperd. Uit de peilingen na het brexitreferendum bleek telkens weer plots een meerderheid vóór een afscheuring van het Verenigd Koninkrijk te zijn.
Engeland en Schotland hadden daarna ook een verschillende aanpak van de coronapandemie. Waar Boris Johnson die aanvankelijk stoer weglachte, legde Nicola Sturgeon de Schotten strengere lockdownregels op. Maar dan won Johnson weer terrein met het Britse vaccinatiesucces dat hij heel graag aan zichzelf toeschreef. Vandaag is meer dan de helft van de Schotten al gevaccineerd, cijfers waar Europa nog vér van verwijderd is.
Sturgeon heeft de kiezer een nieuw referendum beloofd als haar partij opnieuw het land mag leiden. Die bevraging zou ten laatste in 2023 moeten plaatsvinden. Als Sturgeon de Britse premier Boris Johnson niet kan overtuigen om met de organisatie van het referendum in te stemmen, wil ze eenzijdig een referendumwet laten stemmen in het parlement in Edinburgh en Johnson uitdagen de wet aan te vechten in het Hooggerechtshof. De kans dat Johnson het referendum laat doorgaan en riskeert de doodgraver van het Verenigd Koninkrijk te worden, is onbestaande.
Komt het uiteindelijk toch tot een referendum, dan is de uitkomst moeilijk te voorspellen. Uit peilingen blijkt dat het pro-onafhankelijkheidskamp de bovenhand heeft, maar de neen-stemmers lijken hun achterstand in te halen. Bij een ja-stem zullen Schotland en wat overblijft van het VK wellicht voor jaren van onderhandelingen vertrokken zijn. Die gesprekken zullen aan de brexit-saga doen denken, maar dreigen veel complexer te worden: de verwevenheid tussen Schotland en het VK is veel groter dan tot voor kort tussen het VK en de Europese Unie.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Verenigd Koninkrijk ‘op koers’ om afstandsregel in juni te schrappen
-
VS steunt ICC-onderzoek naar Israël niet, maar dat naar Poetin wel: “Hypocriet”, vindt Moskou
Maria Zakharova, de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft opnieuw uitgehaald naar Washington, dat volgens haar “hypocriet” is. De Verenigde Staten steunen het onderzoek van het Internationaal Strafhof (ICC) naar Israël immers niet, maar het arrestatiebevel tegen de Russische president Vladimir Poetin wel. -
PREMIUM17
Vlaamse ex-IT’er wil ‘groene muur’ bouwen in Afrika: “Als we niets doen is het over 40 jaar te laat”
Met de koning als ambassadeur trekt Werner Sels (57) naar Namibië. De voormalige succesvolle IT’er gooide bijna twintig jaar geleden het roer om. Hoe komt het dat de klimaatproblematiek hem zo raakte dat hij zijn goed draaiende zaak verkocht om duizenden hectare land in Afrika te bebossen? Naast overbegrazing, waar stoot Sels zo nog tegenaan? Komt zijn ‘groene muur’ van de grond? “Als er niets gebeurt, wordt alles hier woestijn en is er niets meer mee aan te vangen” -
-
Vijf skeletten aangetroffen in huis van nazi-kopstuk Göring: parket onderzoekt lugubere vondst in uitvalsbasis van Hitler
-
Politie Georgië gebruikt traangas en waterkanonnen tegen pro-Europese demonstranten, ook oppositieleider gewond
De Georgische politie is voor de tweede nacht op rij hard opgetreden tegen demonstranten. Net als een dag eerder zetten agenten dinsdag traangas en waterkanonnen in tegen duizenden Georgiërs die al drie weken protesteren tegen een omstreden wetsvoorstel naar Russisch model, dat kritische geluiden de kop in moet drukken. -
Vier nieuwslezeressen starten rechtszaak tegen Britse omroep BBC na verliezen baan
Vier nieuwslezeressen van BBC hebben een rechtszaak aangespannen tegen de Britse omroep. De vier vrouwen zijn van mening dat ze hun baan bij BBC News Channel ten onrechte zijn kwijtgeraakt na een “gemanipuleerde” sollicitatieprocedure. -
Livios
‘Gebruik in dat geval nooit azijn’ en ‘pas op met hogedruk’: zo ga je wél voor een brandschoon terras
-
15
Chinese president Xi Jinping brengt volgende week vijfdaags bezoek aan Europa
-
Spaargids.be
Wat mag jij wel/niet doen met het geld op de rekening van je kind?
Het is de vrees van heel wat ouders: je hebt jarenlang flink voor je kinderen gespaard, maar eens ze 18 zijn, doen ze het verzamelde geld meteen op. En dan niet per se aan - in jouw ogen alvast - nuttige zaken. Hoe kan je dit vermijden? Spaargids.be geeft advies. -
Schotse parlementsverkiezingen als opstapje naar referendum over onafhankelijkheid?
Schotland trekt donderdag naar de stembus voor de verkiezing van een nieuw parlement. Als de Scottish National Party (SNP) van eerste minister Nicola Sturgeon zoals verwacht de grootste blijft, stevenen de Schotten mogelijk af op een tweede onafhankelijkheidsreferendum. Wat daarvan de uitkomst zou zijn, is momenteel hoogst onzeker. -
36
Avondklok voor jongeren in Franse steden: “Kind van 12 jaar heeft ‘s nachts niets op straat te zoeken”