Amnesty biedt excuses aan Navalny aan: ‘Met open ogen in Russische desinformatiecampagne getrapt’

Uitgerekend toen de Russische regering de 44-jarige Navalny net tot een verblijf van 3,5 jaar in een strafkolonie had veroordeeld, trok Amnesty in februari het predikaat ‘gewetensgevangene’ in. Amnesty had hem nog geen maand daarvoor tot gewetensgevangene uitgeroepen. 

Amnesty was ontzet over ‘haatzaaiende’ uitspraken van Navalny, die in het verleden heeft meegelopen in nationalistische demonstraties. Zijn omstreden opvattingen uit 2007 en 2008 verleden werden opgerakeld door een oud-columnist van de door de Russische staat gefinancierde tv-zender Russia Today, die oude video’s en berichten op sociale media van Navalny aanhaalde. Zo had de oppositieleider gedaan alsof hij op een moslimvrouw schoot om duidelijk te maken waarom hij  voorstander was van wapenbezit. Ook was Navalny destijds een verklaard tegenstander van immigratie. 

Volgens Navalny's rechterhand Leonid Volkov is Amnesty met open ogen in de val van een ‘Russische desinformatiecampagne’ getrapt. In een vrijdag uitgeven verklaring zegt de mensenrechtenorganisatie ‘een verkeerde beslissing’ te hebben genomen. Daar heeft de Russische regering gebruik van gemaakt door Navalny’s rechten ‘nog erger te schenden’, aldus Amnesty.

De excuses en het eerherstel voor Navalny betekenen niet dat Amnesty zijn uitspraken goedkeurt, aldus de mensenrechtenorganisatie, maar na deze affaire heeft Amnesty wel het beoordelingssysteem voor gewetensgevangenen onder de loep genomen. Het resultaat is dat gewetensgevangenen voortaan niet puur wegens hun uitlatingen in het verleden van die titel zullen worden ontdaan. 

 Amnesty gebruikt de term ‘gewetensgevangene’ voor personen die ‘gevangen worden gehouden of in hun bewegingsvrijheid worden beperkt vanwege hun politieke, godsdienstige of andere overtuiging, etnische afkomst, geslacht, seksuele oriëntatie, kleur of taal’. Ook mogen ze geen geweld hebben gebruikt of gepropageerd.