‘Ze gebruikt zwarte pijn om zich interessant te maken’: minister Crevits verwijdert Facebook-post ‘chocozoenen’ na controverse

Zaterdagochtend was Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) in haar thuisstad Torhout aanwezig op een startmoment voor De week van de korte keten, met elf lokale handelaars. ’s Avonds plaatste ze een foto op haar Facebook-profiel van een zakje chocolaatjes met het opschrift ‘Korte keten. Discussie over de juiste benaming van deze lekkernij’. 

Een aantal mensen voelden zich geroepen om het racistische ‘negerinnentetten’ of ‘negerinnenzoenen’ te antwoorden, meestal ook verontwaardigd dat ze dat woord niet meer mogen gebruiken. Anderen namen dan weer aanstoot dat minister Crevits met haar bericht op zoek lijkt naar racistische antwoorden. Op Instagram legde auteur Dalilla Hermans uit waarom het zo shockeert. 

“‘Negerinnentetten’. Zo werd het in de Kempen, waar ik opgroeide, genoemd. Als ik vijftien, zestien jaar was, zeiden vieze, oude mannen op café: ‘Hé, zijn ‘negerinnentetten’ echt zo lekker?’ Of : ‘Ik heb altijd wel een ‘negerzoen’ willen proeven.’”

Het eerste deel van het woord stamt van het Latijn voor ‘zwart’, maar kreeg doorheen de geschiedenis connotaties van koloniale uitbuiting, ontmenselijking en slavernij. Bovendien geven de ‘zoenen’ of ‘tetten’ een seksuele lading.

“De ontmenselijking van het zwarte lichaam gaat samen met de seksualisering”, zegt Sibo Kanobana, sociolinguïst aan de UGent. “Zwarten worden gezien als dichter bij de natuur, als dierlijker, fysieker, en bestand tegen pijn.”

Dalilla Hermans wijst op onderzoek waaruit blijkt dat zwarte meisjes veel sneller geseksualiseerd worden, en als volwassen worden beschouwd. “Dat heeft effect op onze veiligheid. Crevits gebruikt zwarte pijn om zich interessant te maken en dat maakt me misselijk.”

Hondenfluitje

“Dit is een klassiek voorbeeld van een hondenfluitje”, zegt Jihad Van Puymbroeck van antiracismeorganisatie Hand in Hand. Het stoort haar ook omdat Crevits bevoegd is voor Werk, een domein waarin discriminatie regelmatig aan bod komt. “De essentie is hoe ze discriminatie op de arbeidsmarkt wil aanpakken en haar nieuwe plan gaat voor ons niet ver genoeg.” 

Ook de organisatie Belgian Youth Against Racism spreekt zich uit. “We vinden dat het beneden het niveau is van een minister om op de kap van minderheden een spel te spelen in cultuuroorlogen”, zegt BYAR-woordvoerder Aimé Schrauwen.

Minister Crevits is twee dagen lang op alle socialemediaplatformen erover aangesproken door mensen die aanstoot namen aan het racisme. Toch zegt ze dat ze niet aan het n-woord dacht bij haar bericht. 

“Bij ons heet dat ‘nunnescheten’”, zegt de minister. De Torhoutse bakkerij Dumon bevestigt dat het lokaal ook ‘nunnebillen’ worden genoemd.  

“Wij gebruiken al een jaar of twaalf het woord ‘chocozoenen’ in de winkel”, zegt Jelle Descamps van bakkerij Dumon. “We hebben niet op haar bericht gereageerd , bewust om die polemiek niet te voeden. Dat woord is echt al uit zwang.”

Het is al vijftien jaar geleden dat de Nederlandse fabrikant Van der Breggen afstapte van het woord ‘negerzoen’. Tv-kok Jeroen Meus toonde enkele weken geleden nog hoe je het zelf maakt. Hij noemt het zonder omkijken melocakes. Was Crevits werkelijk zo onschuldig toen ze dit bericht plaatste of probeerde ze applaus te oogsten voor een verzet tegen politieke correctheid?

“Ik weet ook wel dat het elders anders wordt genoemd, maar ik had nooit aan die reacties gedacht”, zegt Crevits. “Ik ben gedegouteerd als ik dat zie. Ik zit er verschrikkelijk mee in mijn maag. Vreselijk.”

Maandagmiddag, twee dagen na het plaatsen van het bericht, verwijderde de minister dan toch de post, met “excuses aan wie zich geschoffeerd voelt”.

Dat zorgde opnieuw voor verontwaardiging. “Erken dat je racisme hebt aangewakkerd”, zegt Van Puymbroeck. Anderen zijn dan weer kwaad dat Crevits met de verwijdering van haar bericht toegeeft aan ‘wokeness’. 

“Ik zie een evolutie en die gaat gepaard met spanningen”, zegt Kanobana. “Er zijn nu meer verschillende stemmen in het debat, en dat is een teken dat we vooruitgang boeken.”