Hoe gezond zijn onze scholen? Te weinig vleesvervangers en te veel aandacht voor illegale drugs, mentaal welbevinden steeds belangrijker

De peiling wordt om de vier jaar gehouden. De cijfers dateren dus van 2019, voor de coronapandemie. 

Steeds meer scholen bieden gratis kraantjeswater aan, zo blijkt uit de studie van het Vlaams Instituut Gezond Leven. Er is in 85 procent van alle basisscholen gratis kraantjeswater beschikbaar. Ook verdwijnen steeds meer frisdrankautomaten op school. In bijna alle basisscholen is er geen frisdrank. Ook het secundair onderwijs doet het goed. In minder dan twee op de tien scholen kun je frisdrank krijgen. 

Uit het onderzoek blijkt dat op het menu van de verschillende scholen er nog te veel wit en rood vlees op staat: 48 procent biedt nooit voedzame plantaardige vleesvervangers aan zoals peulvruchten, tofoe of groenteburgers. Dit geldt zowel in het basisonderwijs als in de secundaire scholen. 

Ook de portie groenten moet groter. In het lager onderwijs biedt nu 51 procent van de scholen dagelijks een volwaardige portie groenten ( = de helft van een bord) aan bij de warme maaltijd. Dat is minder dan in 2015; toen ging het om 54 procent. In het secundair onderwijs biedt 60 procent van de scholen een volwaardige portie groenten aan. 

Te veel of te vroeg aandacht voor illegale drugs kan voor problemen zorgen bij sommige leerlingen. Uit het onderzoek blijkt dat dit jongeren net kan aanzetten tot het experimenteren met drugs. Uit de resultaten blijkt dat 81 procent van de secundaire scholen lesgeeft over het thema “illegale drugs”, in de basisscholen gaat het om 73 procent. Uit de aanbeveling blijkt dat het beter is om leerlingen individueel te informeren in plaats van een hele klas tegelijkertijd. 

Er geldt een totaal rookverbod op scholen. Op 80 procent van de secundaire scholen is de e-sigaret niet toegelaten. Het rapport adviseert ook om roken aan de schoolpoort verder te ontmoedigen, want “zien roken, doet roken”. Wat zeggen de cijfers over roken aan de schoolpoort? Uit de cijfers blijkt dat 10 procent van de basisscholen dit toelaat voor personeel en ouders, in het secundair onderwijs is dat 15 procent voor ouders en 17 procent voor personeel. 

Scholen hechten meer belang aan het mentaal welbevinden van hun leerlingen. Schoolpersoneel wordt meer opgeleid om mentale problemen te herkennen. In het basisonderwijs gaat het om 44 procent, in het secundair onderwijs om 53 procent. Bijna alle scholen voorzien gepaste begeleiding voor leerlingen met mentale problemen. 

Ook krijgen leerkrachten (in het basisonderwijs 59 procent, in het secundair onderwijs 70 procent) bijkomende opleidingen in klasmanagement. Dit betekent onder meer het geven van positieve feedback, het verhogen van emotionele intelligentie en het verminderen van conflicten in de klas. 

Tot slot blijkt uit het onderzoek dat er meer aandacht moet gaan naar beweging. Zo zouden scholen leerlingen kunnen aanmoedigen om met de fiets naar school te komen. Daarnaast zouden er afspraken gemaakt kunnen worden om even recht te staan tijdens de les of om buiten les te geven.