Natuurlijk is er meer nodig dan ‘Girl power!’, maar toch was ‘Wannabe’ een prima basis om je puberteit aan te vatten
Mooie liedjes duren niet lang, maar een prima popsong gaat een eeuwigheid mee. Of in het geval van ‘Wannabe’ van de Spice Girls toch al een kwarteeuw. Hoe krachtig is de erfenis van het nummer dat een heleboel jonge meisjes deed kennismaken met girl power?
Zelfbewustzijn krijg je tegenwoordig gratis aan de kassa van de supermarkt, waar een puisterige puber je aanspreekt met “mevrouw” terwijl hij je crackers met een verveelde blik langs de scanner schuift. Maar niets deed me ouder voelen dan lezen dat ‘Wannabe’, de debuutsingle van de Spice Girls, deze maand 25 jaar bestaat.
Met een langgerekte “Yoooo” vond het nummer op 8 juli 1996 een weg van het Verenigd Koninkrijk naar onze harten. De platenbonzen van Virgin hadden liever een andere song op het publiek losgelaten, maar Melanie Brown, Melanie Chisholm, Emma Bunton, Geri Halliwell en Victoria Adams (later Beckham) moesten er niet van weten. ‘Wannabe’ was hét nummer dat hun kernwaarden (friendship never ends!) en verschillende persoonlijkheiden (Sporty, Scary, Baby, Posh en blijkbaar is Ginger zijn ook iets dat voor zich spreekt) in de verf moest zetten. Met succes. ‘Wannabe’ belandde prompt op nummer één in meerdere Europese landen en de band slaagde er zelfs in de Verenigde Staten te veroveren.
Nu de aanstekelijke popsong een kwarteeuw oud is, mag u een nieuwe limited edition EP verwachten, een Channel 4-documentaire en een karrenvracht aan nostalgische, zij het zelfbewuste think pieces van millennials die het nummer geheel volgens de tijdsgeest aftoetsen aan de waarden van vandaag.
Favoriete cornflakes
I won’t be wasting your precious time. Een diepe duik in de formule van de Spice Girls is zoals de ingrediëntenlijst op de doos van je favoriete cornflakes lezen. Je doet het beter niet als je er nog van wil genieten, en bovendien staat het vol woorden die je als prille tiener niet begrijpt.
In het post-MeToo-tijdperk weten we dat feminisme intersectioneel is en verwachten we meer van rolmodellen dan deuntjes over jongens versus meisjes. Ook toen al gonsde de kritiek dat een meidengroepje dat volledig gecontroleerd wordt door machtige showbizzbonzen ‘Girl power!’ staat te roepen op een podium omgeven door Pepsi-pancartes een beetje wrang smaakt.
“Ik heb de slogan altijd gehaat als die uit hun mond kwam”, liet Garbage-frontvrouw Shirley Manson optekenen door Vice. “Dat zou moeten betekenen dat (die) vrouwen de touwtjes in handen hadden, maar dat was totaal niet het geval. Ze schreven niet zelf, ze produceten niet zelf, ze speelden niet zelf... Pure oplichterij.”
Spice Girls-fans waren uiteraard niet de eersten die ‘Girl power’ op hun pennenzak inkten. Het was Kathleen Hanna, frontvrouw van Bikini Kill, die de term bedacht als titel voor een fanzine. Maar waar de riot grrrl-beweging van de vroege jaren 90 het grrrindpad aanlegde vanuit de marge, walsten de Spice Girls met hun makkelijk behapbare pop en plateauzolen het asfalt naar de mainstream plat. Platvloers, opperen sommigen.
Middelen die het doel heiligen
Toch is het te kort door de bocht de Spice Girls weg te zetten als een makkelijk te vermarkten product dat niet meer in beweging zet dan getallen op een bankrekening. Behalve de sponsordeals, de lolly’s en het kaftpapier verkochten de vijf ook ideeën die langer meegingen dan hun goedkoop geproduceerde merchandise, zegt Lauren Bravo, auteur van het boek What Would the Spice Girls Do?: How the Girl Power Generation Grew Up (2018). “Als hun protofeminisme een manier was om een breder publiek aan te spreken, dan heiligen de middelen in dit geval het doel.”
Voor heel wat jonge mensen, waaronder ikzelf, waren de songs van de Spice Girls immers de eerste keer dat ze in contact kwamen met het wereldschokkende idee dat meisjes mogen opkomen voor datgene waarin ze geloven. Baby en Ginger waren degenen die met ons over veilig vrijen spraken in ‘2 Become 1’ (“Be a little bit wiser baby, put it on, put it on”) en ons grenzen leerden stellen in ‘Stop’. Geen onbelangrijke lessen voor een tienjarige.
Opgroeien, bijlezen, opstaan
Natuurlijk is er meer nodig dan “chicas to the front!” om, ik schrijf maar wat, het glazen plafond te doorbreken of op te komen voor de rechten van transvrouwen, maar het idee dat je je mag kleden, gedragen of liefhebben op jouw manier is alvast een prima basis om je puberteit mee aan te vatten. Bovendien moet ik de eerste twaalfjarige die enthousiast onderlijnt in The Female Eunuch van Germaine Greer nog tegenkomen.
“Het is niet toevallig dat de generatie die werd grootgebracht met girl power de generatie is die de vierde feministische golf heeft gemanifesteerd”, schrijft Bravo. De Spice Girls zijn zich terdege bewust van hun erfenis en het feit dat hun fans van weleer zijn opgegroeid, bijgelezen en opgestaan. In 2019 lieten ze de tekst van het nummer ‘2 Become 1’ aanpassen om meer genderinclusief te zijn, ze nemen spotjes op om huiselijk geweld bespreekbaar te maken – Mel B was zelf een slachtoffer – en verkopen T-shirts ten voordele van het genderfonds van Comic Relief.
Nee, hun feminisme is niet perfect, maar het is daarom ook niet problematisch. Net omdat hun activisme vol hiaten zit, is het herkenbaar. Net omdat het ongecompliceerd was, was het toegankelijk. En daar plukken we nog altijd de vruchten van. Als er iets is waarvoor we de Spice Girls ter verantwoording moeten roepen nu hun hitsingle meerderjarig is, laat het dan alstublieft die vermaledijde Buffalo-schoenen zijn.