Staar je niet blind op de houdbaarheidsdatum, en andere tips om minder voedsel weg te gooien

Een goede voorbereiding

Het is een klassieker, maar daarom niet minder waar. Gaan shoppen met een lege maag is echt geen goed idee. Je koopt dingen die je anders niet zou kopen, die nadien in de vuilnisbak verdwijnen. Maar een goed verhaal begint bij een goede voorbereiding. Loick Bekaert van FoodWIN: “Maak een maaltijdplanning van wat je wil eten en wat je daarvoor nodig hebt. En hou je aan je boodschappenlijstje.” Kijk voor je vertrekt ook even in de koelkast wat je nog liggen hebt. “En kijk wat je complementair kan aankopen om tot een volwaardige maaltijd te komen.” 

De supermarkten zijn natuurlijk ook niet van gisteren en spelen via psychologie in op onze zwaktes. Dat gaat een stuk verder dan de zogenaamde A-merken op ooghoogte te plaatsen. “Vaak vind je bij het binnenkomen de fruit- en groenteafdeling als eerste. Dat is bewust, omdat je je minder schuldig gaat voelen als je eerst een stuk fruit hebt gekocht en dan verderop een zak chips of andere ongezonde snacks koopt.” En dat je voor de dagdagelijkse benodigdheden eerst de hele winkel door moet, is ook geen toeval uiteraard. De verleidingen onderweg gapen je aan. Een verwittigd mens maakt dus dat lijstje. En houdt zich eraan.

De geheimen van de voedselindustrie

Een andere klassieker uit het grote geheimenboek van de voedingsindustrie: de vervaldatum van uw potje yoghurt. “Uit onderzoek weten we dat vooral de mededelingen ‘te gebruiken tot’ en ‘ten minste houdbaar tot’ voor verwarring zorgen”, zegt Loick Bekaert. ‘Te gebruiken tot’ heeft alles te maken met voedselveiligheid, en slaat veelal op vis en vleesproducten. “Als je die producten gebruikt na de opgegeven datum kan de producent de veiligheid niet langer garanderen, dus gebruik je ze best niet langer. ‘Ten minste houdbaar tot’ betekent dat het product tot dan zijn optimale kwaliteit behoudt. Maar je kan het gerust ook een dag, een week of zelfs tot  maanden na datum consumeren. “Een potje yoghurt blijft echt wel enkele dagen langer eetbaar. En dat pak rijst zelfs ettelijke maanden”, weet Bekaert. Koffie of suiker kan je zelfs nog jaren na datum gebruiken.

De gouden tip: kijken, ruiken en proeven. Als een van je zintuigen je aan het twijfelen zet over de houdbaarheid van het product, dan kieper je het beter in de GFT-container. Let ook op als je zaken uit de koelkast haalt tijdens het koken. Bewaren op een constante temperatuur is beter voor de houdbaarheid.

De geheimen van uw koelkast

De koelkast is een bron van veel verspilling. “De helft van alle voedselverspilling gebeurt in de koelkast”, weet Loick Bekaert. Ben je het type dat de koelkast zonder veel nadenken vult, weet dan dat je een gouden kans laat liggen om beter te doen. De standaardtechnologie voor koelkasten (en diepvriezers) is de statische. De koude wordt op één of op een aantal vaste plaatsen binnen de koelruimte gecreëerd, bijvoorbeeld aan de rugwand van de koelkast. Daardoor is de temperatuur in de koelkast niet gelijkmatig verdeeld: hoe hoger in de koelruimte, hoe warmer, hoe lager, hoe kouder. Onderaan is de temperatuur zowat 2 graden. De koelste zone in de frigo bevindt zich net boven de onderste lade. Daar leg je dus vlees en vis. Bovenaan heb je al snel temperaturen rond de 6 à 7 graden, daar plaats je zuivelproducten of sauzen. Helemaal onderin kunnen fruit en groenten, en dat het liefst op een handdoek. Zo bewaart alles beter en veel langer en hoef je minder weg te gooien. O ja: tomaat, komkommer, paprika, courgette en aubergine horen niet thuis in de koelkast.

Improviseren met aardappelschillen

Van al het voedsel dat we weggooien is dit de top vijf: brood en gebak staan op kop, gevolgd door fruit en groente. Ook zuivel- en aardappelproducten worden het meest weggegooid. Ze kunnen nochtans de basis vormen voor een nieuw gerecht. Oude pistolets kan je mixen tot een fijn paneermeel. Verlepte sla tover je om in slasoep. Groenten die er niet meer zo fris uitzien? Verwerk ze in een hartige quiche. “Er is ook veel mogelijk met de minder edele delen van groenten”, zegt Loick Bekaert. Wortelloof (voor een soepje of pesto), aardappelschillen (ideaal om te frituren of kroepoek van te maken), broccolistammen (soep of dipsaus): ze kunnen allemaal gebruikt worden. ‘Grummus’ is dan weer een dip van gekookte graan- of rijstoverschotten. Bij FoodWIN kan je onder meer workshops volgen, maar ook in de boekhandel vind je tal van kookboeken rond restjesrecepten. Tot slot, als u zich nog steeds het hoofd breekt over hoeveel pasta u nu precies moet koken: de vuistregel luidt dat wat u tussen duim en wijsvinger kunt vasthouden, voldoende is voor één volwassene. Dat komt neer op zo'n 60 gram. Smakelijk.

Uw voedselverspilling verminderen? Binnenkort starten de campagnes Food Waste Mission Brussel en Food Winners Brugge, inschrijven kan. Meer info: foodwin.org