"Huidig inreisverbod van Trump is zo goed als over and out"
Het is het 9th Circuit federale hof van beroep in San Francisco dat heeft geoordeeld dat het inreisverbod opgeschort moet blijven. Trump ving er bot nadat de rechtbank in eerste aanleg eerder al de ban had opgeschort.
Een echt grote verrassing is het arrest niet. "Het 9th Circuit staat in de VS bekend als vrij liberaal en progressief. Van de drie rechters die uitspraak hebben gedaan, zijn twee rechters benoemd door Obama, een derde nog onder George W. Bush", legt Goossens uit. "Die rechtbank was in verschillende jaren overigens ook de koploper onder de rechtbanken die werden teruggeroepen door de hoogste rechters: in 2010 werd 80 procent van hun uitspraken verbroken. Al worden gemiddeld een meerderheid van de zaken die voor het Supreme Court komen, herroepen."
Maar volgens docent staatsrecht Goossens zijn de rechters hier zeker niet lichtzinnig omgesprongen met deze zaak. Bovendien waren alle drie de rechters unaniem: het inreisverbod moet opgeschort blijven. "En dat is - samen met de eerdere uitspraken van lagere rechters - toch wel een heel belangrijke indicatie dat er iets grondig mis is met hoe het inreisverbod momenteel is geformuleerd", analyseert Goossens.
"De maatregel leeft op gespannen voet met de Amerikaanse grondwet. De kans is dan ook heel klein dat de rechters in de zaak ten gronde (de huidige uitspraken gaan enkel over de opschorting van het inreisverbod en niet over de al dan niet grondwettelijkheid ervan, nvdr.) tot een andere beslissing zullen komen."
Naar het Supreme Court, "gevaarlijk voor Trump"
President Trump heeft al aangekondigd dat hij verdere stappen zal ondernemen. Dat betekent onvermijdelijk naar het Supreme Court, het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten. Al wordt het daar voor Trump ook niet zo evident. "Momenteel zijn er 8 rechters. De 9e rechter die door Trump werd genomineerd, is nog niet door de Senaat goedgekeurd. De kans is dan ook bestaande dat als het Supreme Court aanvaardt om zich over de zaak uit te spreken, het daar tot een deadlock komt, een uitspraak 4-4 dus. En in dat geval wordt de uitspraak van het hof van beroep in stand gehouden", verklaart Jurgen Goossens.
Is het dan een optie voor Trump om te wachten tot "zijn" opperrechter wordt benoemd? Niet echt, zo denkt Goossens. "Trump heeft 90 dagen de tijd om beroep aan te tekenen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Neil Gorsuch binnen die tijdspanne door de Senaat zal bevestigd worden. Tegenstanders van Trump kunnen er ook een politiek spelletje van maken om de benoeming uit te stellen. Bovendien is het ook geen absolute zekerheid dat Trump sowieso door de conservatieve rechters zal gesteund worden."
En dan wordt het "gevaarlijk" voor de Amerikaanse president, stelt Goossens. "De lagere rechter heeft hij een so called judge genoemd, toen die hem had teruggefloten. Zo'n uitval zal hij echt niet kunnen doen in het geval ook het Supreme Court hem geen gelijk geeft, want dat zijn de hoogste rechters van het land."
(lees verder onder foto)
"Zo goed als dood"
Voor alle duidelijkheid: een Amerikaanse president mag zeker maatregelen nemen om de nationale veiligheid te garanderen, en een inreisverbod behoort zeker tot de mogelijkheden. Maar het inreisverbod zoals het op dit moment is geformuleerd, is volgens jurist Goossens zo goed als dood.
"De enige manier waarop Trump het gezichtsverlies kan beperken, is zijn inreisverbod veel concreter maken en moslims op zich niet viseren. Hij mag ook niet verder gaan dan het strikt noodzakelijke. Kortom: de komende maanden moet hij met een nieuwe regeling komen die juridisch sluitend is. En dat is niet het geval met het huidige verbod voor alle inwoners van de 7 betrokken landen."