Waar draait het om?

Midden in de zaak staat PubliPart, dat is een naamloze vennootschap die onderdeel is van PubliLec. Die intercommunale is voor 12 procent eigendom van de stad Gent. Daarom zetelen schepen van Financiën Christophe Peeters (Open VLD) en schepen van Stadsontwikkeling Tom Balthazar (SP.A) er in. De functie van de nv is echter onduidelijk. Ze blijkt vooral te beleggen in aandelenfondsen en heeft participaties in andere intercommunales. De 17 bestuurders van PubliPart krijgen samen elk jaar meer dan 350.000 euro bruto voor de beperkte taken die ze er hebben - of ongeveer 20.000 euro bruto per persoon. Bij de 17 bestuurders zitten ook leden met banden met Oudenburg, Diksmuide en Oud-Heverlee, maar toch vooral met Gent.

Hebben de twee schepenen iets strafbaar gedaan?

Op het eerste gezicht lijkt het van niet. Wel heeft het er alle schijn van dat hoge vergoedingen zijn betaald voor weinig werk. Dat PubliPart via PubliLec banden heeft met Publifin doet de schepenen geen goed. Die intercommunale kwam de afgelopen weken meermaals in het nieuws, omdat een twintigtal Waalse politici er in raden en commissies te zitten en daar royale zitpenningen voor kregen. Daarnaast belegt PubliPart in omstreden bedrijven, zoals het Duitse Rheinmetall, producent van chemische wapens. Bedrijven die mensenrechten schenden, zitten eveneens in de portefeuille. De nv verloor bovendien 2 miljoen euro aan het failliet van de Gentse Optima Bank en pompt via een durfkapitaalfonds belastinggeld in autohandelaar Cardoen.

Wat zeggen ze zelf?

Gents kandidaat-burgemeester Tom Balthazar (SP.A) heeft inmiddels ontslag genomen als schepen en lijsttrekker van de kartellijst SP.A-Groen. “Niet omdat ik een ernstige fout gemaakt heb of schuld zou moeten bekennen, maar omdat ik de toekomst van een progressief Gent niet wil laten verlammen door maanden van schandalen en opgeklopte discussies over vergoedingen”, zo zegt hij.

Christophe Peeters (Open VLD) van zijn kant laat weten dat hij “op geen enkel moment” aanwijzingen heeft gehad “dat er belegd werd in betwiste activiteiten zoals wapenhandel.” Hij brengt voorts in herinnering dat de Gentse gemeenteraad, bij het begin van de legislatuur, al besliste om onderhandelingen op te starten over het uitreden uit PubliLec. De Gentse Open VLD-fractieleider Sami Ougir steunt Peeters. “Hij zetelt in PubliPart als afgevaardigde van de stad, als schepen van Financiën, met de bedoeling om zo snel mogelijk terug te trekken. Zijn ontslag is niet aan de orde”, luidt het.

Wat zegt de oppositie?

Oppositiepartijen N-VA, CD&V en Vlaams Belang zullen burgemeester Termont en zijn schepenen op de komende gemeenteraad aan de tand voelen over het belang van de stad in PubliPart, zo hebben ze al aangekondigd. Siegfried Bracke (N-VA), fractieleider van de grootste oppositiepartij van de stad, merkt in een blogpost op dat een “Optima-bis-commissie” is aangewezen. “In de Optimacommissie is bij herhaling gezegd dat er tussen de stad en Optima geen link was”, schrijft Siegfried Bracke. “Blijkt dus wel zo te zijn: PubliPart heeft er veel geld aan verloren.” Bracke eist een “algehele transparantie”.

CD&V-fractieleider Veli Yüksel kondigt ook een interpellatie aan. “We eisen een volledige transparantie. De hele constructie is een paarse constructie en we vragen dat alle intercommunales en vergoedingen en mandatarissen van de stad die daarin zitten, tegen het licht te houden. Waar gaat het hier in godsnaam over ? De graaicultuur komt in de buurt en dat moet stoppen. We pleiten voor een propere politiek met propere handen.”

Waarom komt dit zo ongelegen voor de SP.A in Gent?

Tom Balthazar was al enige tijd de gedoodverfde opvolger van Gents SP.A-burgemeester Daniël Termont. Die kwam vorig jaar zelf nog in opspraak in de zaak rond de failliete Optima Bank. Termont zou drie privévluchten naar Cannes en naar Londen hebben gemaakt in 2004, 2005 en 2006, in een jet gecharterd door Optima. Later oordeelde een ‘Optima-Commissie’ echter dat Termont geen fout had gemaakt, maar wel onvoorzichtig was geweest. Termont liet verstaan dat hij de fakkel graag doorgaf aan Balthazar. Die laatste moest de schijn van ‘vriendjespolitiek’ helemaal van de Gentse SP.A afschudden. Die missie is nu getorpedeerd.

Wie volgt Balthazar nu op?

Als opvolger in het college denkt de SP.A aan “jong talent”, zo weet VRT uit goede bronnen. De namen van Sven Taeldeman en Astrid De Bruycker zijn al genoemd. Maar belangrijker nog is wie het lijsttrekkerschap voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 op zich gaat nemen. De naam van SP.A-voorzitter John Crombez is gevallen. In ‘De Zevende Dag’ op Eén hield hij zondagochtend echter toch de boot af.

Andere Gentse socialistische zwaargewichten zijn Freya Van den Bossche, Rudy Coddens en Karin Temmerman. Van den Bossche paste vorig jaar nog voor het lijsttrekkerschap wegens familiale redenen. Haar gezin kwam op de eerste plaats, luidde het. Misschien komt ze nu toch nog op die beslissing terug?

Temmerman was negen jaar schepen in Gent en heeft ook vier jaar ervaring als fractieleider in de Kamer. Eind 2015 verdween ze echter van het voorplan om zich volledig toe te leggen op het pensioenthema. Ze zou zich toen willen voorbereiden op het lijsttrekkerschap. Maar dat gerucht veegde ze toen zelf van tafel. Ook Coddens is een ervaren schepen. Toch rijst de vraag of hij nog net dat tikkeltje meer in huis heeft om met succes het voortouw te nemen.

Hoe moet het nu verder met kartel SP.A-Groen in Gent?

De SP.A-voorzitter acht een breuk weinig waarschijnlijk. “Ik denk dat het kartel zeker verder kan”, aldus John Crombez in ‘De Zevende Dag’. SP.A en Groen “zijn in Gent bezig met iets dat groter is dan wat nu gebeurt.” Bij Groen is de onvrede dan wel groot, maar de partij beseft ook wel dat een breuk ertoe zou kunnen leiden dat ze in 2018 samen met de SP.A in de oppositie belanden.