Linkse oppositie wint parlements­verkiezingen in Noorwegen, wat betekent dit voor de toekomst van de olie-industrie?  

De Arbeiderspartij van Jonas Gahr Støre ging met een groenere boodschap naar de verkiezingen en vond ook dat er te veel beknibbeld werd op de verzorgingsstaat. Zijn partij is als winnaar uit de bus gekomen van de Noorse verkiezingen.

Zo beloofde Støre om de belastingen te verlagen voor lage en midden­inkomens en de tarieven voor rijkere Noren te verhogen. Een regering onder zijn leiding zou ook de CO₂-uitstoot terugdringen, zoals het klimaatverdrag van Parijs voorschrijft, en het milieubeleid verder aanscherpen. Maar voorstellen om olie- en gasboringen te beperken heeft hij tot nu niet gesteund. 

Støre staat een aantal uitdagingen te wachten. Voor een meerderheids­regering heeft Støre de steun van andere partijen nodig. In zijn overwinningsspeech zei de sociaaldemocraat op zoek te gaan naar andere centrumlinkse partijen om een coalitie mee te vormen. Waarschijnlijk zal hij de samenwerking opzoeken met de Centrumpartij en de Socialistische Linkse Partij. Maar die denken over belangrijke punten op een andere manier. 

De Arbeiderspartij wil de olieproductie nog tot 2050 toestaan. Ook de Centrumpartij wil de komende decennia nog doorgaan met olieboringen omdat ze vinden dat het geld nodig is om de vergroening in andere sectoren van het land te bekostigen. Bovendien werken er ook heel wat Noren in de oliesector. Maar de Socialistische Linkse Partij wil stoppen met olieboringen wegens de negatieve invloed op het klimaat. 

Ook de Noorse Milieupartij de Groenen (MDG) en de extreem-linkse Rode Partij (Rodt) hebben goed gescoord en zetels gewonnen. De Noorse Milieupartij De Groenen (MDG) wil de olie- en gasexploitatie onmiddellijk stoppen. Ze willen ook de overige bedrijven die fossiele brandstof verwerken laten sluiten tegen 2035. Klimaatactivisten hopen met de goede score van deze linkse partijen op meer aandacht voor een strenger klimaatbeleid. 

Bovendien heeft een recent VN-rapport aan Noorwegen de vraag gesteld om verdere exploitatie van fossiele brandstoffen te verbieden en de uitbreiding van de infrastructuur te stoppen. Ze willen ook dat het land een overgangsstrategie ontwikkelt. 

Op welke manier die groenere insteek de Noorse oliestaat gaat beïnvloeden valt af te wachten. Het land toont graag het grote elektrische wagenpark en de schone energie. Ook dat de hoofdstad Oslo nagenoeg autovrij is, is een positief verhaal.

Maar Noorwegen is wel op enkele decennia een van de rijkste landen ter wereld geworden door die olie-industrie. Het is ook die olie-industrie die de transitie heeft bekostigd en Noorwegen een van de voorlopers heeft gemaakt op het vlak van duurzame energie.

Het land is bovendien een van de grootste uitvoerders van gas ter wereld. Hoe gaat het land afstand doen van de inkomsten van de olie-industrie? En wat willen de Noren opgeven om tegemoet te komen aan een groener klimaatbeleid? Deze vragen zullen de komende maanden op tafel komen te liggen bij Støre en zijn regeringspartners. 

Bekijk hier de verklaringen van de hoofdrolspelers na de verkiezingsuitslag in Noorwegen:

Ongeveer 3,9 miljoen Noren konden zondag en maandag stemmen voor een nieuw parlement in een politieke strijd waarin de groeiende inkomens­verschillen, klimaatverandering en de omslag naar andere energie in het welvarende olierijke land centraal staan. Meer dan 1,6 miljoen kiezers hadden een stem per post uitgebracht.

Noorwegen neemt na acht jaar afscheid van de conservatieve regering onder premier Erna Solberg. Solberg heeft laten weten zich neer te leggen bij de nederlaag en heeft het aftreden van haar regering aangekondigd. Volgens de premier is er een "duidelijke meerderheid die een andere regering wil". EU-buurlanden Zweden, Finland en Denemarken kozen eerder al voor een wat linksere koers.