Moskeeën en kerken zullen opnieuw erkend kunnen worden na controle, beslist Vlaamse regering  

Om subsidies te kunnen krijgen moet een geloofsgemeenschap, zoals een kerk of een moskee, erkenning aanvragen. Dat levert heel wat financiële voordelen op. De bedienaar van de eredienst, zoals de priester of de imam, kan dan bijvoorbeeld een loon en een pensioen krijgen. Vlaanderen telt op dit moment zo'n 1700 van die erkende geloofsgemeenschappen, waarvan het grootste deel (zo'n 1600) rooms-katholiek zijn. 

Tijdens de vorige regeerperiode werd de erkenning van nieuwe kerken, moskeeën en synagogen "on hold" gezet, omdat de criteria niet meer zouden volstaan. Het is zelfs al van 2013 geleden dat er nog een moskee werd erkend in Vlaanderen. In totaal zijn maar 26 van de 160 moskeeën in Vlaanderen erkend. Zo'n 50 moskeeën zouden daar nog op wachten. 

Na een studie van onder andere hoogleraar Rik Torfs in 2018 voert de Vlaamse regering nu nieuwe criteria in voor zo'n erkenning. Vooral voor de islamgemeenschap, die het snelst groeit, zou dat nieuwe wegen openen naar erkenning en subsidies. 

Onder andere deze criteria zullen gelden voor wie erkend wil worden: 

• Er moeten minstens 200 leden uit de omgeving aangesloten zijn. 
• Er mag geen buitenlandse financiering of ondersteuning zijn die ervoor zorgt dat de geloofsgemeenschap niet meer onafhankelijk kan werken. Na de aanslagen van 2016 werd bijvoorbeeld gewezen op de religieuze invloed van Saudi-Arabië op de Grote Moskee in Brussel. Dat zou nu onmogelijk moeten zijn. 
• De geloofsgemeenschap moet alle giften boven de 1000 euro bijhouden in een register, en transparant zijn over de jaarrekeningen. 
• Niemand die verbonden is aan de geloofsgemeenschap zal mogen aanzetten tot discriminatie, haat of geweld. Er komt daarvoor een schriftelijke verklaring op eer die bestuursleden moeten tekenen.
• Wie erkenning wil, zal een wachtperiode van vier jaar moeten doorlopen.

Een controledienst van een 15-tal mensen moet nagaan of deze criteria worden nageleefd. Daarvoor krijgt deze zogenoemde "Vlaamse Informatie- en screeningsdienst" verregaande bevoegdheden. Het mag bijvoorbeeld ruimtes van de geloofsgemeenschap betreden, materiaal in beslag nemen en de identiteit van mensen te controleren als dat "proportioneel en noodzakelijk" is. De bestuurder van de dienst komt over van Staatsveiligheid, een niet mis te verstaan signaal. 

"Het is evident niet de bedoeling om een heksenjacht te organiseren", zei minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) daarover in de commissie in het Vlaams Parlement. "Dit orgaan moet misbruiken controleren, en buitenlandse invloed en extremisme tegengaan." Volgens Somers zal er dus vooral gecontroleerd worden "waar er problemen gesignaleerd worden." Wie de criteria niet naleeft, zal zijn erkenning kunnen verliezen. 

Minister Somers legt uit waar het nieuwe decreet om draait: 

Het decreet is vooral bedoeld om opnieuw moskeeën te kunnen erkennen. Maar omdat de overheid neutraal moet staan tegenover verschillende geloofsgemeenschappen, gelden de regels ook voor kerken. Dat zorgde ervoor dat er vandaag nog wat aanpassingen werden gedaan aan het decreet, onder andere door CD&V. Zo is het bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend voor bestaande kerken om aan te tonen dat ze meer dan 200 leden hebben. Die regel zal dus enkel gelden voor wie een nieuwe erkenning aanvraagt. 

Alvast voor de moskeeën die onder de Turkse Diyanet-koepel vallen, zal het decreet wel voor een ingrijpende verandering zorgen. Nu worden de imams in die moskeeën zo goed als altijd door Turkije betaald. Volgens het decreet zal dat niet meer mogelijk zijn. 

Een meerderheid in de commissie was het eens met het decreet, en ook met de aanpassingen die last minute nog werden toegevoerd. Oppositiepartijen Groen en Vlaams Belang vroegen wel nog een tweede lezing van de tekst. Het decreet moet daardoor nog eens besproken worden in het parlement, maar dat is eerder een formaliteit.