Zeker vijf Chinese werknemers ontvoerd na aanval op goudmijn in Congo
In Congo zijn zeker vijf Chinese staatsburgers ontvoerd bij aanval op een goudmijn die door Chinezen wordt uitgebaat. Veel goud- en andere mijnen in Congo worden uitgebaat door Chinese bedrijven, maar het ongenoegen daarover groeit. President Félix Tshisekedi heeft een onderzoek geëist van een akkoord dat onder zijn voorganger werd getekend met China. Zolang dat niet afgerond is, wil hij dat er geen mijnbouwvergunningen meer worden afgeleverd.
Een onbekende gewapende militie voerde gisteravond een aanval uit op de goudmijn in Mukera in de regio Fizi, in het oosten van Congo. Daarbij werden vijf, volgens sommige berichten acht, Chinese staatsburgers ontvoerd. Negen anderen konden in veiligheid worden gebracht. Een politieagent zou bij de aanval om het leven zijn gekomen.
De Chinezen zijn werknemers van een bedrijf dat de mijn in Oost-Congo al vier of vijf maanden uitbaat. De start van het bedrijf zou gespannen zijn geweest. De lokale bevolking verwijt de uitbaters dat ze bepaalde voorwaarden niet zijn nagekomen en dat boeren van wie de grond werd beschadigd niet werden vergoed.
Groeiende spanningen
Het ongenoegen over de buitenlandse, en met name de Chinese, aanwezigheid in de mijnbouw leidt al langer tot toegenomen ongenoegen. Enkele maanden geleden, in augustus, schortte de gouverneur van de oostelijke provincie Zuid-Kivu nog de activiteiten van zes kleine Chinese bedrijven op en beval het personeel de mijnsites te verlaten. Hier en daar brak protest uit omdat die beslissing niet snel genoeg werd opgevolgd.
Enkele weken geleden kondigde president Félix Tshisekedi een doorlichting aan van het omstreden akkoord dat in 2008 onder zijn voorganger Joseph Kabila werd getekend met China. In die miljardendeal werden aan China mijnbouwrechten gegarandeerd in ruil voor investeringen in de Congolese infrastructuur.
Tshisekedi vindt dat sommige mijnbouwcontracten zouden moeten kunnen worden herzien als ze niet voldoende ten goede komen aan Congo. Zolang de doorlichting niet afgerond is, wil hij dat er geen mijnbouwvergunningen meer worden afgeleverd.
Rijkdom in de grond, armoede erboven
Congo is ontzettend rijk aan grondstoffen zoals koper, kobalt, goud en diamanten. Het is 's werelds grootste producent van kobalt, dat gebruikt wordt in de batterijen van mobiele telefoons en elektrische auto's, en ook van koper.
De rijkdom onder de grond staat in schril contrast met de armoede erboven. Meer dan 70 procent van de Congolezen moet volgens cijfers van de Wereldbank rondkomen met minder dan 1,90 dollar (1,68 euro) per dag. Activisten schatten dat Congo de voorbije decennia miljarden dollars aan inkomsten uit mijnbouwovereenkomsten is misgelopen.
Een groot deel van de opbrengst van de ontginning van de mijnen stroomt naar het buitenland, meer bepaald naar grote internationale bedrijven. Chinese ondernemingen zijn steeds meer koploper. Daarnaast worden de inkomsten ook afgeroomd door de elite in Congo.
De controle over de bodemrijkdommen is hoe dan ook de voedingsbodem voor gewelddadig conflict. In Oost-Congo strijden verschillende gewapende milities al jarenlang om de controle van land en de begeerde grondstoffen, ten koste van de kwetsbare mijnwerkersgemeenschappen.