‘Diversiteit? Welke diversiteit?’: het nieuwe K3-lid wordt toch weer een wit meisje

Er stonden bijna 23.000 kandidaten te popelen om Klaasje Meijer op te volgen, onder wie zo’n 30 procent mannen, maar het heeft niet mogen zijn. “Ik voelde dat de liefde voor een meisje in K3 de bovenhand nam”, reageerde Remi teleurgesteld toen hij de wedstrijd moest verlaten. Ook Luca stak zijn ontgoocheling niet onder stoelen of banken: “Moet je een jongen houden voor meer diversiteit in de finale? Neen. Maar het is nu duidelijk geworden dat ze géén jongen wilden.”

De overgebleven kandidaten - Amy, Celester, Diede en Julia - zijn wit, drie van hen hebben blonde haren en drie van hen komen uit Nederland. Heel divers kan je die selectie niet noemen, ondanks de woorden van Gert Verhulst dat het nieuwe K3’tje ook een man kon zijn. “Nederlands, Vlaams, met een kleurtje of transgender, iedereen is welkom”, zei hij bij het begin van de zoektocht.

De vraag is natuurlijk: was dit gewoon het natuurlijke verloop van de wedstrijd, of gaat het om een doelbewuste zet van Studio 100? “Het is een gemiste kans, al ben ik ervan overtuigd dat men bij Studio 100 oprecht heeft gehandeld”, zegt Sofie Van Bauwel, professor media en gender aan de Universiteit Gent. “Dat zag je ook aan de manier waarop de kandidaten werden gerekruteerd én omarmd. Daarna hebben ze dat idee volgens mij losgelaten, om te zien wie of wat er uit de bus kwam. Maar helaas: wat dan uit de bus komt, is ‘meer van hetzelfde’. Terwijl Studio 100 zich zo’n selectie eigenlijk niet meer kan permitteren.”

Mechanismen

Volgens Van Bauwel is er een simpele reden voor het resultaat, en die ligt niet bij Gert Verhulst of Studio 100: “Tijdens zo’n wedstrijd treden bepaalde mechanismen onbewust in werking: zowel de jury, het publiek als de kijkers zijn geneigd om voor iets te kiezen dat al gekend is.” Het beeld van K3 zoals we dat vandaag kennen, zal volgens Van Bauwel niet snel verdwijnen. “Hoewel er eerder al wissels waren, kwam men toch altijd weer bij die uitkomst uit. Dat zit trouwens ook wat verstopt in de naam van het programma: met een titel als K2 zoekt K3 communiceert Studio 100 eigenlijk dat ze vooral op zoek zijn naar hetzelfde.”

Had Studio 100 dan meer moeten sturen? “Dat is een heel moeilijke zaak”, aldus Van Bauwel. “Ik geloof Verhulst als hij zegt dat hij graag een jongen in de finale had gezien. Maar als hij écht verandering wil brengen, had hij meer kunnen doen. Zo had hij er meteen K4 van kunnen maken, met de zoektocht naar een vervanger van Klaasje en naar een nagelnieuw gezicht. Zo hadden ze het traditionele beeld dat rond K3 hangt meteen radicaal kunnen veranderen.”

Gesprekken waren gaande

Anja Van Mensel, CEO van Studio 100, ontkent met klem dat de selectie doorgestoken kaart is. “Voor ons mocht het écht een andere samenstelling zijn. De gesprekken achter de schermen, over alle veranderingen die een jongen met zich zou meebrengen, waren zelfs al gaande. En moesten wij écht zelf willen bepalen wie het nieuwe K3'tje wordt, dan zouden we toch gewoon iemand aanduiden? Net zoals we dat met de nieuwe Mega Mindy hebben gedaan?”

“Wij hebben op voorhand nooit gezegd dat het meisjes moesten zijn, net zoals we ook nooit gezegd hebben dat het per se anders zou moeten. We trokken enkel het concept van K3 open, iets wat we bij K3 zoekt K3 in 2015 nooit gedaan zouden hebben. Maar ook wij evolueren. We wilden graag een jongen, of een meisje met een andere huidskleur of haarkleur verwelkomen. Maar het is nu toch anders uitgedraaid.”

Het valt haar op dat sommige kijkers weinig vertrouwen hebben in de wedstrijd. “Eerst kregen we commentaar omdat de jongens door mochten, en dat het opgezet spel zou zijn om de diversiteit te promoten. En nu krijgen we kritiek omdat de jongens naar huis moeten. We hebben het gewoon laten gebeuren. Nu blijken het inderdaad enkel meisjes te zijn, maar wie weet waar we binnen tien jaar staan?”