Nieuwe studie bewijst dat ‘2G-beleid’ veel besmettingen kan voorkomen. Wat houdt dat juist in?

Was het nu 1G, 2G of 3G? Voor zij die niet helemaal mee zijn in het coronajargon: het 3G-model is vandaag van kracht in ons land. Wie op café gaat of deelneemt aan een sportevenement moet gevaccineerd, recent genezen of getest zijn. Vandaar drie G’s. Maar almaar meer landen stappen over op het 2G-model. In dat geval volstaat een negatieve test niet langer om binnen te raken op een risicolocatie. Je moet dan sowieso gevaccineerd of genezen zijn.

Een Nederlands onderzoek aan de TU Delft werpt nu een interessant licht op deze discussie. Onderzoekers werkten een theoretisch model uit dat aangeeft in welke mate elke variant het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames kan terugdringen. Daarbij gingen ze uit van een fictief dansevenement met 100.000 bezoekers dat zeven uur duurt. De vaccinatiegraad is 75 procent. En gevaccineerden zijn 60 procent minder besmettelijk dan niet-gevaccineerden.

Wat blijkt? Als op het evenement alleen gevaccineerde of genezen mensen zouden worden toegelaten, resulteert dat in een derde minder besmettingen op het einde van het feest dan bij de ‘gewone’ 3G-regel. Niet dat het risico volledig wordt uitgesloten, want ook gevaccineerden zijn soms drager van het virus. Maar de deelnemers zijn wel een pak minder besmettelijk, waardoor ze het virus minder makkelijk doorgeven.

Als je naar de ziekenhuisopnames kijkt, is het voordeel nog groter. Dat aantal ligt ongeveer zestien keer lager. “Met een 2G-beleid heb je veel minder opnames”, zegt onderzoeker Bas Kolen (TU Delft). “We kijken dan wel enkel naar de mensen die aanwezig waren op het feest. Wat er gebeurt met de andere mensen die achteraf door de deelnemers worden besmet, tellen we niet mee.”

Overlegcomité

De studie geeft munitie aan de voorstanders van het 2G-model. Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) legde dit vorige week nog op tafel in het Overlegcomité. Het idee was om enkel nog gevaccineerden toe te laten in discotheken. Maar vooral de groenen in de regering zagen dit niet zitten. “Dit zou voor een tweedeling in de maatschappij zorgen”, vreesde vicepremier Petra De Sutter (Groen).

Bij wijze van compromis kwam er de regel dat zowel gevaccineerden als niet-gevaccineerden toegelaten worden, maar sowieso allemaal een mondmasker moeten dragen. Dat mondmasker kan eventueel vervangen worden door een negatieve zelftest aan de deur.

Maar de roep om een 2G-beleid klinkt steeds luider. Zeker nu het eerste weekend onder de nieuwe coronamaatregelen heeft uitgewezen dat de regel voor de discotheken moeilijk werkbaar is. Verschillende discotheken investeerden immers in teststraten, maar dat kon niet verhinderen dat het aantal feestvierders terugliep. Meer kosten en minder inkomsten dus. Vandaar dat Horeca Vlaanderen maandag opnieuw pleitte voor een 2G-beleid.

Er zijn ook nog andere opties. Neem nu het 1G-model, waarbij aan de ingang geen enkel onderscheid wordt gemaakt tussen gevaccineerden, genezen patiënten en niet-gevaccineerden. Iedereen moet gewoon een coronatest afleggen. Het onderzoek aan de TU Delft toont aan dat dit epidemiologisch gezien het beste resultaat geeft. Het aantal besmettingen aan het einde van het feest ligt dubbel zo laag als bij het 2G-beleid en drie keer lager tegenover het huidige beleid. Alleen zij die een valsnegatieve test afleggen komen er namelijk in als drager van het virus.

Complexe keuze

Moeten we dan maar overschakelen op dit systeem? Dat is vooral een politieke, maatschappelijke en praktische keuze, zegt viroloog Steven Van Gucht van onderzoeksinstituut Sciensano. “Iedereen testen is de veiligste aanpak, op voorwaarde dat de testen heel kort voor het evenement en onder supervisie worden afgelegd. Maar dat is logistiek en financieel gezien erg complex. Bovendien moeten we de capaciteit van onze testlaboratoria nu vooral behouden voor het testen van hoogrisicocontacten.”

Op dit moment stevenen we af op een bezetting van 800 bedden op intensieve zorg. In de laatste besmettingscijfers is nog altijd geen vertraging te zien. “We moeten nu echt alles op alles zetten om die piek af te toppen”, zegt Van Gucht. Vanwege die acute situatie pleitte het expertencomité GEMS vorige week voor een extra verdedigingslinie, een optie die niet in het onderzoek van de TU Delft werd meegenomen. Zijnde: de combinatie van een vaccinatie (of genezing) plus negatieve test. Ook Vandenbroucke wierp dit idee op.

“Dit systeem biedt nog een extra graad van zekerheid”, zegt Van Gucht. “In de eerste plaats blijft vaccinatie de eerste verdedigingslinie tegen het virus. Tegelijk zitten we nu in een fase waarin vaccinatie alleen niet volstaat om de situatie onder controle te krijgen.”

Voor of tegen, geen enkel model blijkt perfect, zegt Kolen. “Elk systeem heeft voor- en nadelen. Bij 1G moet je bijvoorbeeld iedereen testen, bij 2G sluit je mensen uit. Dat is vooral een politieke afweging.” Volgens biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt / KU Leuven) is de grote verdienste van de studie dan ook dat ze ons bewustmaakt van de risico’s in elk model. “Ze relativeert bijvoorbeeld de veiligheid van het Covid Safe Ticket, wat wij als Belgische experts ook al langer proberen duidelijk maken.”