Nabestaanden van slachtoffers aanslag Olympische Spelen München (1972) eisen schadevergoeding
Bijna 50 jaar na de aanslag van de Palestijnse terreurgroep Zwarte September op het Israëlisch Olympisch Team op de Spelen van München eisen de nabestaanden een schadevergoeding van 110 miljoen euro. Dan zou er 10 miljoen euro gaan naar de familie van elk van de 11 vermoorde atleten. Ze eisen het geld van Libië, omdat de toenmalige leider Khaddafi er mee voor gezorgd zou hebben dat Zwarte September de aanslag kon plegen.
Begin september volgend jaar is het precies 50 jaar geleden dat 11 Israëlische atleten vermoord werden in het Olympisch dorp in München, bij een aanslag door de Palestijnse terreurgroep Zwarte September.
Wat gebeurde er precies in München?
De Palestijnse terroristen drongen op 4 september 1972 het Olympisch dorp binnen. Eens bij het Israëlische team kwam het tot een gevecht. Twee Israëli’s werden doodgeschoten, negen anderen werden gegijzeld. De daders eisten de vrijlating van ruim 200 Palestijnse gevangenen in Israël en een vrije aftocht.
De gevangenen werden niet vrijgelaten, maar er werd de terroristen wel een vrije aftocht beloofd. Dat bleek een hinderlaag van de politie en daar ging het mis. Het kwam tot een gevecht en één van de Palestijnen gooide een handgranaat in de helikopter waar de atleten zaten. Ze kwamen allemaal om het leven. Drie van de acht terroristen hebben het gevecht overleefd en werden opgepakt. Maar één maand later kaapte Zwarte September een vliegtuig van Lufthansa in Libanon. Ze eisten de vrijlating van de drie opgepakte daders. Duitsland gaf toe en de drie werden naar Libië gevlogen, waar ze als helden onthaald werden.
23 vrouwen, kinderen, broers en zussen
23 nabestaanden van de 11 slachtoffers hebben de zaak over de schadevergoeding in handen gegeven van een internationaal bureau waar ook twee Nederlandse advocaten deel van uitmaken. Eén van de nabestaanden is Ankie Rechess-Spitzer.
De Nederlandse openbare omroep NOS sprak met Ankie Rechess-Spitzer over de schadeclaim:
Zij trouwde in 1971 met André Spitzer. Ze hadden samen – net – één dochter. "We hebben ons 49 jaar lang beziggehouden met herdenkingen, gerechtigheid, een minuut stilte. Dat vinden we het allerbelangrijkste", zegt Ankie Rechess. "Maar we hebben nooit een tegemoetkoming gekregen. Daar is het nu wel tijd voor. Dan kunnen we dit, na 50 jaar, misschien eindelijk helemaal afsluiten."
In 2012 mochten we van Angela Merkel alle archieven openmaken. Toen pas werd duidelijk dat Libië verantwoordelijk gesteld moet worden
De groep nabestaanden heeft eerder al een schadevergoeding ter sprake gebracht, voor het Duitse gerecht. Maar dat zei dat de zaak verjaard was, dat ze eerder op dat idee hadden moeten komen. Ankie Rechess zegt dat dat toen niet kon. "We kenden lang niet alle informatie. In 2012 mochten we van (Bondskanselier, nvdr) Angela Merkel alle archieven openmaken. Pas toen begrepen we hoe het precies in elkaar zat, dat Libië verantwoordelijk gesteld moet worden."
"Medeplichtigheid Libië is te bewijzen"
De Nederlandse openbare omroep NOS had contact met Tom Zwart, hoogleraar Mensenrechten en lid van het adviesbureau dat de zaak in handen heeft genomen. Volgens hem is het juridisch "keihard" aan te tonen dat de toenmalige Libische leider Khaddafi achter de aanslag zat en is daar ook wetenschappelijk bewijs voor.
Zo is bekend geraakt dat Khaddafi de leden van Zwarte September trainingen heeft gegeven in Libië. Ook heeft Libië na de aanslag de drie overlevende terroristen als helden ontvangen. Voldoende bewijs om juridisch gezien te spreken over medeplichtigheid, zo klinkt het. Ook zouden enkele terroristen met Libische paspoorten naar Duitsland zijn kunnen reizen en zouden de gebruikte wapens binnengesmokkeld zijn via de Libische diplomatieke post.
De herinnering aan de 11 atleten is het allerbelangrijkste. Daar zijn we 49 jaar lang mee bezig geweest
Libië heeft eerder al schadevergoedingen betaald ter compensatie van terroristische aanslagen die Khaddafi gesteund had. Het bekendste is de aanslag op het Amerikaanse PanAm-vliegtuig boven het Schotse stadje Lockerbie in 1988. Ook dat is toen via de Verenigde Naties gegaan. Toen werd een bedrag van 2.7 miljard dollar verdeeld over alle omgekomen passagiers en bemanningsleden. Ieder kreeg tot 10 miljoen dollar. Om die reden wordt ook in deze claim 110 miljoen gevraagd, voor de nabestaanden van de 11 Israëlische atleten.
De claim van de nabestaanden is via de Israëlische ambassadeur bij de VN ingediend bij het zogenoemde Sanctiecomité Libië. Dat comité valt onder de VN Veiligheidsraad en beheert het vermogen van Khaddafi sinds zijn dood in 2011.