Terwijl de vakbonden benadrukken dat een prijsindexering van de lonen meer dan nodig is in deze tijden van hoge inflatie, vinden de werkgevers dat zo’n loonindexering voor een keer overgeslagen moet worden.

Er is een harde confrontatie in de maak over de typisch Belgische loonindexering, waarbij de lonen automatisch aangepast worden aan de prijsstijgingen. De hoge inflatie leidt tot snelle aanpassingen die de loonkosten voor de werkgevers de hoogte injagen.

Onhoudbaar voor onze internationale concurrentiekracht, zo herhaalden werkgeversorganisaties woensdag in De Morgen. “Een loonstijging van 6 procent in amper dertien maanden tijd: dat wordt stilaan onbetaalbaar voor de bedrijven”, verklaarde Eric Laureys, woordvoerder bij de Vlaamse werkgeverskoepel Voka.

Alleen Luxemburg en Malta hebben ook een vorm van automatische loonindexering, maar onze belangrijkste handelspartners – Frankrijk, Duitsland en Nederland – niet. Al neemt ook in die buurlanden de vakbondsdruk toe om loonsverhogingen te bekomen.

Indexsprong

Het VBO, de werkgeversorganisatie die op federaal niveau aan tafel zit met de vakbonden, vraagt “dat de sociale partners en de regering zich op korte termijn beraden over mogelijke maatregelen om de infernale loon-prijsspiraal te doorbreken”.

Daarbij komt wellicht een “indexsprong” op tafel, waarbij het indexeringsmechanisme voor een keer overgeslagen wordt. Op langere termijn willen alle werkgeversorganisaties een veralgemeend systeem van loonindexering gewoon afschaffen.

De vakbonden betoogden eerder deze week nog voor het behoud van de loonindex. “Het is een bescherming tegen prijsstijgingen, die garandeert dat je altijd evenveel kunt kopen met je loon, zelfs als de prijzen stijgen. Dit is helemaal geen loonsverhoging, maar een eerlijke manier op de koopkracht – naderhand – weer op peil te brengen”, zegt de socialistische bediendenvakbond BBTK.

“Er zijn vele ideeën om de indexering aan te vallen: wijziging van de korf, vertraging van de indexering, afvlakking over een langere periode, indexsprongen, forfaitarisering of volledige afschaffing voor de hoogste inkomens. Laat ons duidelijk zijn: elke aanval zal gelijkstaan met een oorlogsverklaring.”

Opbouw naar januari

Omdat vakbonden en werkgevers diametraal tegenover elkaar staan, lijkt de kans op een compromis hierover miniem. Daardoor zal het heikele dossier wellicht op de regeringstafel komen. Maar ook daar sluimeren intern dezelfde tegenstellingen. PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne liet weten dat een aanpassing van de loonindex onbespreekbaar is. SP.A lanceerde het idee van een “sociale noodindex”.

De ideeënstrijd zal wellicht nog de komende weken aanhouden. “We moeten hierover in januari samenzitten met de regering en de sociale partners”, zegt VBO-topman Pieter Timmermans in De Morgen. “Als ze niet aan tafel willen? Ik kan alleen maar vaststellen dat een ontkenningsstrategie in het verleden ook nooit heeft geleid tot een oplossing.”

(bzg)