180 meter hoge ‘glazen Toblerone’ verhit de gemoederen in Parijs
Vijftien jaar na het ontwerp van de Tour Triangle lijkt de nieuwste wolkenkrabber van Parijs er eindelijk te komen. Nog dit jaar wordt begonnen aan de piramide van staal en glas. Tegenstanders proberen tot op het laatste moment de bouw te verhinderen.
Eigenlijk had de glazen Toblerone, zoals de Tour Triangle door sceptici werd gedoopt, al aardig op weg moeten zijn naar boven. De toren, na de Eiffeltoren en de Tour Montparnasse het hoogste gebouw van de stad, is in 2006 ontworpen door het Zwitserse architectenbureau Herzog & de Meuron, de aanvang van de bouw was voorzien in 2009.
In Parijs is hoogbouw traditioneel onderwerp van verhitte debatten, want het raakt aan het karakter van de stad. Zo kon het dat de bouw twaalf jaar vertraging heeft opgelopen. Onlangs maakte de projectontwikkelaar Unibail-Rodamco-Westfield bekend dat de bouw nu toch echt begint, dankzij een nieuwe deal over de financiering – de kolos gaat 670 miljoen euro kosten.
Smalle toren of driehoek
Met zijn 42 verdiepingen en een hoogte van 180 meter wordt de Tour Triangle de hoogste wolkenkrabber die aan de Parijse skyline is verrezen sinds 1973. Het gebouw moet ruimte bieden aan werkplekken, winkels, restaurants, een cultureel centrum en een viersterrenhotel.
Het gebouw oogt als een piramide met twee smalle en twee brede zijden. Vanuit het centrum bezien lijkt het gebouw een smalle toren, vanuit het oosten of westen is de hele driehoek zichtbaar. Zo zal het beperkt schaduw werpen op het omliggende gebied.
Toch bestaat er nog een kans dat tegenstanders de bouw alsnog weten op te schorten. Philippe Goujon, burgemeester van het 15de arrondissement waar de Tour Triangle moet verrijzen, nam geen blad voor de mond in een gesprek met de Parijse burgemeester Anne Hidalgo. Gemeenteraadsleden dienden vervolgens een verzoek in om het project stop te zetten.
De argumenten die de bouw jaren geleden rechtvaardigden zijn inmiddels achterhaald, vindt Goujon. De behoefte aan nieuwe kantoorruimte is sinds de pandemie verminderd, en het gebouw is volgens hem “een gigantisch hitte-eiland”, niet in lijn met duurzaamheidsplannen. Bovendien, zo werd dit najaar bekend, is een onderzoek begonnen naar vriendjespolitiek bij de exploitatievergunning voor het terrein.
Karakter van Parijs
Daaronder suddert een diepere verdeeldheid over het karakter van de stad. Voor voorstanders van de wolkenkrabber is Parijs te veel een ‘museumstad’; hoogbouw hoort nou eenmaal bij een moderne stad. Tegenstanders vrezen dat Parijs zijn typische charme verliest. Net als de statige panden met smeedijzeren balkons en stenen façades hoorden restricties aan hoogbouw bij de kenmerkende bouwregels van baron Haussmann, die de stad in de 19de eeuw het karakter gaf waarvoor het wereldwijd geliefd is.
Decennialang werd nauwelijks getornd aan die hoogteregels. De uitzondering was de Tour Montparnasse, die in 1973 verrees – en die veel Parijzenaars nog altijd een gedrocht vinden. Na hevig protest van de Parijzenaren werd een paar jaar later opnieuw regelgeving ingevoerd die hoogbouw moest beperken. Toch volgden vanaf 2008 opnieuw versoepelingen, en zo werd dus ook de komst van de glazen Toblerone – in theorie – mogelijk.
Dat de bouw werkelijk wordt tegengehouden, lijkt onwaarschijnlijk; het stadsbestuur gaf in 2015 groen licht voor de Tour Triangle en in 2017 is de bouwvergunning verleend. Intussen buigt de gemeente zich over het stedenbouwkundig plan voor Parijs, dat onder meer de bouwmaterialen en -hoogten bepaalt, en na vijftien jaar aan herziening toe is. Locoburgemeester Emmanuel Grégoire, belast met stadsplanning, liet zich alvast ontvallen dat er “geen sprake is van het stimuleren van meer hoogte in Parijs”.