De stevige reacties van het grote publiek zijn volgens een Vlaamse minister “hard aangekomen”. “De mensen verwachten een snelle reactie”, klinkt het. De regering maakt zich sterk dat ze deze maatregelen meteen kan doorvoeren zonder hulp van het federale niveau. Dat geldt niet voor de invoering van een loonplafond voor CEO’s van grote energiebedrijven. Dat voorstel blijft in de wachtkamer.

1. Maximaal 205 euro per mandaat

De Vlaamse regering heeft in principe al strenge regels voor ­politici die bijklussen bij intercommunales. Maar die werden al snel handig omzeild. De ­intercommunales ­begonnen massaal tussenstructuren en dochterondernemingen op te richten die níét ­onder de nieuwe regelgeving vielen. De ­bedenkelijke nv PubliPart is daar een mooi voorbeeld van. Uit een rapport van 2014 blijkt dat amper 15 procent van alle intergemeentelijke structuren het officiële statuut van een intercommunale heeft. De overige 85 procent zijn schimmige tussenstructuren. Die probeert de ­regering-Bourgeois in eerste instantie in kaart te brengen.

Nu is er een akkoord binnen de regering om die schimmige tussenstructuren óók aan de strenge regels te ­onderwerpen. Dat betekent: een zitpenning van maximaal 205 euro bruto voor politici die in een raad van bestuur zetelen. Een voorzitter kan maximaal het dubbele ontvangen.

Ter vergelijking: bij PubliPart kreeg de Gentse SP.A-schepen Tom Balthazar een zitpenning van 19.000 euro bruto per jaar. Die excessen kunnen niet langer.

2. Maximaal drie mandaten tegelijk cumuleren

Een aantal politici cumuleert er nog altijd lustig op los in intercommunale-achtige ondernemingen zoals PubliPart, Infrax, Cevi vzw en vele ­andere. Tien of meer mandaten per politicus is lang geen uitzondering meer. Ook al waren de zitpenningen dan niet zo overdreven, de ­totale opbrengst schoot jaarlijks stevig de hoogte in. Terwijl niet altijd duidelijk was wat precies werd gepresteerd in die raden van bestuur. Dat legt de Vlaamse ­regering nu aan banden met een cumulbeperking. “Politici zullen in maximaal drie raden van bestuur van dergelijke intercommunales kunnen ­zetelen”, klinkt het binnen de Vlaamse regering.

Onder anderen de Antwerpse N-VA-schepen Koen Kennis zal daardoor in de toekomst heel wat mandaten moeten laten schieten.

3. Verplicht aangeven van totaalbedrag aan zitpenningen

Politici moeten nu al bij het Rekenhof aangeven in welke intercommunales en dochterondernemingen ze zetelen. Maar voortaan zullen ze daarbij ook moeten doorgeven hoeveel ze precies verdienen met die mandaten. Op ­cumuleo.be kan iedere burger open en bloot de mandaten bekijken die de politici hebben aangegeven. Het is voorlopig nog niet ­zeker dat ook de vergoedingen volledig openbaar gemaakt zullen worden. “Dat moet nog verder uitgewerkt worden”, luidt het binnen de regering. Het gaat voor alle duidelijkheid niet over de vergoedingen die politici krijgen voor privémandaten, zoals ­Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) bij Telenet.

Gisteren bleek nog dat Geert Versnick, de mandatenkoning van Open VLD, had gelogen over de opbrengst van zijn 15 bezoldigde mandaten. Dat wordt veel transparanter.