‘Nu heeft Dominic Cummings echt een bom gedropt’: na de zoveelste covid-blunder van Boris Johnson

Wat is er aan de hand in het VK?

“Boris Johnson ligt zwaarder onder vuur dan ooit wegens het schenden van de covidregels in Downing Street, waar zijn ambtswoning en kabinet zijn gevestigd. Er waren al een aantal schandalen geweest over kleinere feestjes in zijn ambtswoning, maar nu heeft voormalige medewerker Dominic Cummings echt een bom gedropt. Op 20 mei in 2020 zou er een uitnodiging zijn verstuurd naar zo’n honderd medewerkers, met de vraag om na enkele zware weken te komen ontspannen in de tuin in Downing Street.

“Het probleem hier is enerzijds de timing. Op dat moment mocht je namelijk maar één iemand buiten je eigen huishouden zien. En anderzijds de verwoording in de gelekte uitnodiging. In die mail, die verstuurd is door zijn privésecretaris, staat bijvoorbeeld: ‘Wij zouden het heel fijn vinden als je erbij kan zijn.’ Dat wekt toch de indruk dat Johnson zelf betrokken was bij de organisatie.”

Wat nu?

“De situatie is momenteel zo ernstig dat de politie van Londen meteen een onderzoek is gestart, en sinds deze ochtend samenzit met de directe omgeving van de premier. Het zal dus uitkijken worden of dit nog een juridisch staartje krijgt, maar ook de politieke fall-out zal zeer groot zijn. Johnson lag al zwaar onder vuur vanwege andere covidovertredingen én voor zijn politiek leiderschap van de afgelopen maanden.”

Zal Johnson dit politiek overleven?

“Als hij zich hier niet van kan distantiëren, zou dit zo maar eens het begin van het einde kunnen zijn voor Johnson. Als blijkt dat hij effectief betrokken was bij de organisatie van het feest, dan zal zijn positie – niet meteen, maar toch op korte termijn – heel zwaar onder druk zal komen te staan.

“Als de druk onhoudbaar wordt, kan het zijn dat hij zelf beslist op te stappen. Een tweede mogelijkheid is dat er binnen de conservatieve partij, waar zich nu ook al veel mensen tegen hem keren, interne uitdagers zullen opstaan om hem van zijn troon te stoten. Vooral dat laatste verwacht ik te zien: een groeiende vertrouwenscrisis binnen zijn eigen conservatieve fractie.

“Vervolgens kan er een vertrouwensstemming volgen binnen de eigen fractie, maar het is ook mogelijk dat die stemming in het hele Lagerhuis wordt gevraagd. En dan wordt het uitkijken of er ook conservatieven tegen hem stemmen. Met andere woorden: er zijn verschillende wegen om het hem moeilijk te maken. Johnson zit echt in de problemen.”

Waarom komen er net nu zoveel schandalen aan het licht?

“Johnsons voormalig adviseur Cummings, die destijds met slaande deuren is vertrokken, speelt hier zeker een grote rol in, maar er zijn genoeg kampen die ontevreden zijn. Dat er nu zoveel uitlekt zegt ons iets over het vertrouwen binnen de regering. Het lijkt er dus op dat de lijm van zijn ministerieel kabinet aan het lossen is. Minder ministers steunen hem nog door dik en dun in de media, en meer ministers beginnen hun eigen accenten te leggen.

“We gaan dus in de gaten moeten houden hoe de andere ministers de komende periode reageren. Er zitten jonge, ambitieuze politici tussen die hun carrière niet willen laten besmetten door Johnson.”

Wat kan de premier zelf doen?

“Bij een vorige rel kon hij zich er nog uitpraten, maar toen moest er wel al een hoge ambtenaar opstappen. Je kan natuurlijk geen medewerkers blijven opofferen als je er zelf altijd bij was. Op een bepaald moment zal hij zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Ofwel zal hij heel diep door het stof moeten gaan, met een publieke verontschuldiging, ofwel is dit het schandaal te veel.”