Race tegen de tijd: VS probeert gezonken F-35 vol technologie in Zuid-Chinese Zee te lichten (vooraleer China dat doet)
De Amerikaanse marine probeert het wrak van een recent neergestort F-35-gevechtsvliegtuig uit de Zuid-Chinese Zee te lichten. Het is belangrijk opdat de hoogtechnologische installaties van het toestel niet in handen zouden vallen van China. Als het bergen niet lukt, zou het wrak met een explosie vernietigd kunnen worden.
Maandag is een modern gevechtsvliegtuig van het type F-35C in de Zuid-Chinese Zee terechtgekomen tijdens een mislukt landingsmaneuver op het Amerikaanse vliegdekschip USS Carl Vinson. De piloot en zes leden van het dekpersoneel raakten daarbij gewond en het toestel stortte in zee. (Lees verder onder de foto).
Het wrak van het toestel dat meer dan 100 miljoen dollar (90 miljoen euro) kost, ligt nu op de zeebodem, maar dat is niet het grootste probleem. De VS vreest dat China zal pogen om de hoogtechnologische installatie van het vliegtuig of onderdelen daarvan in handen te krijgen.
Een gespecialiseerd Amerikaans bergingsschip is onderweg, maar het zou tien dagen kunnen duren vooraleer dat ter plaatse is. Op de meeste plaatsen is de Zuid-Chinese Zee niet zo heel diep -soms slechts een honderdtal meter- maar op een aantal plaatsen in het oosten bereikt die een diepte van 4.000 meter. Als het wrak niet geborgen kan worden, blijft nog wel de optie open om het met een torpedo te vernietigen. (Lees verder onder de foto).
"Het zou een diplomatiek incident zijn mocht China dat toestel zich zomaar zou toe-eigenen", zegt defensie-expert Jens Franssen in "Laat":
China claimt zowat de hele Zuid-Chinese Zee ook al is dat in strijd met het internationaal maritiem recht en het heeft militaire installaties gebouwd op een aantal riffen en eilandjes in de zee. Er zijn dus Chinese troepen in de buurt, maar anderzijds ook veel Amerikaanse. Het gecrashte toestel maakte deel uit van een oefening waarbij de twee Amerikaanse vliegdekschepen Carl Vinson en Abraham Lincoln betrokken waren, plus hun bijhorende "battle group" van destroyers en ondersteunende schepen.
Zuid-Chinese Zee
De Zuid-Chinese Zee ligt -zoals de naam aangeeft- ten zuiden van China, maar vooral tussen Vietnam, de Filipijnen, Maleisië, Brunei en ten noorden van Indonesië. China claimt de hele zee, maar dat stuit op tegenclaims van de andere oeverstaten. Die landen krijgen de steun van de VS dat van de vrije zeevaart een belangrijk punt van het buitenlands beleid heeft gemaakt. Daarom was de VS-marine ook aanwezig in die zee.
De zee is van enorm strategisch belang wegens het grote handelsverkeer van goederen, olie en aardgas tussen het Verre Oosten en het bekken van de Indische Oceaan en Europa. Probleem daarbij is ook dat de Zuid-Chinese Zee afgeschermd is door erg smalle toegangen of "flessenhalzen" zoals de Straat van Malakka nabij Singapore, de Sunda Straat tussen Sumatra en Java en de zeeëngtes tussen Borneo, de Filipijnen en Taiwan.