Direct naar artikelinhoud
AchtergrondTerreur

Britse ‘Beatles’ leveren bewijs dat de Belg Oussama Atar brein was van IS-terreur in Brussel en Parijs

De Britse IS-terroristen El Shafee Elsheikh (l.) en Alexanda Kotey na hun arrestatie in Syrië in januari 2018.Beeld AFP

Het ging al lang door voor een waarheid, maar echt bewezen was het nog niet: dat de Belg Oussama Atar een van de meesterbreinen was achter de IS-terreur in Brussel en Parijs. Er waren getuigen die dat beweerden, maar anderen ontkenden het. Nu blijkt echter dat twee Britse IS’ers die het bloedvergieten hielpen financieren, Atar formeel hebben herkend. En zij legden ook uit hoe de Franse regering zelf aan het bloedbad meebetaald heeft.

Oussama Atar is de enige beklaagde op het proces, dat momenteel loopt in Parijs, die wordt beschuldigd van leiderschap van een terroristische groep. Bij verstek, want hij zou omgekomen zijn door een Amerikaanse droneaanval in Syrië op 17 november 2017. Franse speurders voeren aan dat hij een hoge functie bekleedde binnen Islamitische Staat - met name in de ‘Amniyat’, het departement dat terroristische aanslagen in het Westen beraamde.

Twee foto's van Oussama Atar uit het onderzoeksdossier naar de terreur in Brussel en Parijs.Beeld RV

In die hoedanigheid, zo wil de aanklacht, was Atar een van de breinen achter het bloedbad op 13 november 2015. Toen vielen er 130 doden in de Franse hoofdstad door aanslagen aan het Stade de France, in de concertzaal Bataclan en in een reeks van horecazaken. In september vorig jaar, toen het proces begon, was de bewijslast tegen Atar maar mager. Zo citeerde het rekwisitoor van het Franse parket wel getuigen die hem beschuldigden, maar verzweeg het verschillende aanwijzingen van het tegendeel.

Cipier van westerse gijzelaars

De Franse nieuwssite Mediapart komt nu echter op de proppen met overtuigend bewijs. Dat vond ze terug in de verhoren van twee Britse jihadisten, Alexanda Kotey (38) en El Chafee Elsheikh (33). Die behoorden tot de zogenaamde ‘Beatles’, een groepje van vier die cipier zijn geweest van een aantal westerlingen die IS gegijzeld hield in 2014. De bekendste Beatle is Mohammed Emwazi, bijgenaamd ‘Jihadi John’. Hij onthoofdde enkele van de gijzelaars, onder wie de Amerikaanse journalist James Foley.

Alexanda Kotey (l.) en El Shafee Elsheikh tijdens een interview in een gevangenis van de Syrische Koerden.Beeld AP

Emwazi werd op 12 november 2015 gedood door een drone, maar Kotey en Elsheikh zijn nog steeds in leven. Zij vielen op 24 januari 2018 in handen van de Syrische Koerden en werden eind 2020 naar de Verenigde Staten overgebracht. Daar heeft Kotey al schuldig gepleit om aan de doodstraf te ontsnappen. Elsheikh legde ook uitvoerige verklaringen af. Zij zeggen allebei dat ze werden geleid door dezelfde IS-kopstukken die ook het bloedbad in Parijs hebben beraamd.

Mohammed Emwazi, de Britse IS'er die verscheidene gijzelaars onthoofdde en bekend geraakte als 'Jihadi John'.Beeld reuters

Ook in Brussel hoofdbeklaagde

De gijzelingen en de terreur maakten deel uit van één complot, waarbij er losgeld moest worden vergaard om de aanslagen mee te betalen. En terwijl de beide Britten Oussama Atar op foto’s aanwezen als een van die opdrachtgevers, bevestigde Elsheikh zelfs diens naam. Hij beschreef Atar als iemand die zichzelf extreem discreet gedroeg, wat overeenkomt met wat eerdere getuigen vertelden. Het verklaart ook waarom het zoveel moeite kostte om hem te identificeren: de speurders kenden hem lang alleen bij zijn schuilnaam, Abu Ahmad.

De evacuatie van Brussels Airport na de IS-aanslag van 22 maart 2016.Beeld Getty Images

De verklaringen van Kotey en Elsheikh zijn ook belangrijk voor het proces dat in oktober start over de Brusselse aanslagen. Want ook daar staat Oussama Atar bij verstek als hoofdbeklaagde terecht. 

Bijzonder cynisch is nog wel dat Frankrijk het bloedvergieten zelf bekostigd heeft. Want hoewel dat officieel ontkend werd, staat wel vast dat het betaalde voor de bevrijding van vier gijzelaars  - naargelang de bron 2 tot 13 miljoen euro. De Amerikanen en de Britten deden dat niet, waardoor hun gijzelaars werden onthoofd.