Overlegcomité zet coronabarometer zo goed als zeker op oranje: ‘En code geel zal snel volgen’

De coronacijfers gaan al even de goede kant op. Het aantal besmettingen ligt met een zevendaags gemiddelde van 28.815 nog relatief hoog, maar gaat wel snel naar beneden. Ook het aantal ziekenhuisopnames is met 343 dagelijkse nieuwe gevallen over de piek. 

Als die trend zich verder zet zal het Overlegcomité vrijdagnamiddag beslissen om opnieuw te versoepelen, zo valt te horen zowel binnen de federale en de Vlaamse regering. De coronabarometer gaat dan van rood naar oranje. Een kleine kanttekening: mogelijk verandert de barometer pas na het weekend van kleur, indien de cijfers vrijdag nog onvoldoende gedaald zijn.

Code oranje wil concreet zeggen dat het nachtleven weer de deuren mag openen. Het gebruik van het Covid Safe Ticket (CST) is daarbij verplicht, zelftests aan de ingang zijn optioneel, maar mondmaskers moeten enkel nog door het personeel gedragen worden. Voor de horeca vervalt het sluitingsuur en ook daar zullen klanten geen mondmasker meer hoeven te dragen. 

Daarnaast zullen ook weer concerten met staand publiek toegelaten zijn, met CST en met mondmasker voor het personeel. Voor zittende evenementen binnen verandert vrij weinig: mondmasker en CST blijven in principe de regel. 

Bij zowat alle partijen is te horen dat de barometer zal worden gevolgd. Wat dus ook wil zeggen dat het CST nog even in voege blijft, hoewel  zowel virologen als experts luidop vragen stellen bij het nut ervan. “We moeten een beetje ernstig blijven”, klinkt het ook bij N-VA, nochtans geen liefhebber van de coronapas. “We hebben de barometer pas afgesproken, we gaan die nu niet omgooien.”

Dat wil echter niet zeggen dat er geen politieke discussie zal zijn. Zo zal er, zoals steeds, gestreden worden om meer logica in bepaalde maatregelen te krijgen. In code oranje mag je op café zonder mondmasker, maar moet je het in de cinema of in het theater wél ophouden. En: waarom mag je mondmasker af bij een staand concert, maar niet als je zit?

Ook kan er nog gespeeld met de maximumcapaciteit voor evenementen binnen. Momenteel ligt die op 70 procent, tenzij de zaal in kwestie de luchtkwaliteit op punt kan houden. Dan is een volledige bezetting toegelaten. In code oranje kan de politiek de maximumcapaciteit optrekken naar 90 procent. Onder meer minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) vindt dat een minder goed idee, omdat de motivatie dan verdwijnt om te investeren in luchtzuivering en ventilatie. 

Daarnaast komen maatregelen op tafel die niet expliciet in de barometer zijn opgenomen. Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) pleitte afgelopen vrijdag in een opiniestuk op de website van Knack al voor de afschaffing van de thuiswerkverplichting. Momenteel mag iemand maximaal één dag per week naar kantoor komen. 

De bedoeling zou zijn om die verplichting om te zetten in een ‘sterke aanbeveling’, iets waar de meeste politieke partijen zich kunnen in vinden. Crevits wil daar bovenop nog een eigen barometer voor de werkvloer invoeren, naar het model van het onderwijs. Op die manier weten de werkgevers en werknemers ook op langere termijn waar ze aan toe zijn op het moment dat de coronacijfers weer zouden stijgen.

Nog een belangrijk discussiepunt los van de barometer is het mondmasker voor kinderen. Vlaams minister voor Jeugd Benjamin Dalle (CD&V) zei in Het Nieuwsblad dat die mondmaskerplicht vanaf zes jaar zo snel mogelijk moet verdwijnen. Andere partijen sluiten zich daarbij aan, maar willen toch eerst de inschatting van de virologen afwachten. Zowel de Risk Assessment Group als de GEMS bereiden momenteel hun advies voor. Woensdag of donderdag komt premier Alexander De Croo (Open Vld) al een eerste keer samen met de ministers-presidenten om het Overlegcomité voor te bereiden.

Optimisme 

Zowel bij de virologen als in de politiek kijkt men met optimisme de komende weken tegemoet. De voorbeelden van Denemarken en het Verenigd Koninkrijk hebben geleerd dat de omikronvariant geen ravages heeft aangericht in de ziekenhuizen. Het is nog wel even uitkijken naar wat het effect is van de zogenoemde BA2-variant, ‘het tweelingbroertje van omikron’. “Komt er nog een tweede omikronpiek?”, vraagt viroloog Marc Van Ranst zich af. “Of - dat is waarschijnlijker - zorgt die variant voor een vertraging in de daling?”

Volgens de regels van de barometer kan de politiek in elk geval nu al beslissen om over te schakelen naar code oranje. Het aantal bedden op intensieve zorg moet daarvoor tussen de 300 en 500 liggen, en we zitten aan 442. Het aantal dagelijkse nieuwe ziekenhuisopnames zit nog wel even boven de ondergrens 150, maar aan slechts een van de twee voorwaarden moet voldaan zijn.

Het is mede daarom dat de politiek nog niet meteen alle remmen wil losgooien. Tegelijk gaat iedereen ervan uit dat de volgende fase in de barometer niet lang op zich zal laten wachten, als de huidige daling zich verder zet. “Ik ben vrij zeker dat code geel zeer snel zal volgen”, zegt ook Van Ranst. Dan zijn zowat alle maatregelen van de baan, het CST incluis. Eind februari, begin maart is het al zover, geven verschillende bronnen in de Wetstraat aan.