Dichter Stijn De Paepe (42) overleden, "moderne rederijker" die het nieuws en de wereld haarscherp fileerde
Dichter Stijn De Paepe (42) is overleden. Hij was al een tijdje ernstig ziek. Als huisdichter van De Morgen serveerde hij elke weekdag een "Dagvers" waarin hij de actualiteit op dichterlijke wijze onder de loep nam. Begin vorig jaar brak hij door bij het grote publiek met het inspirerende gedicht "Wat helpt", waarmee hij Vlaanderen wou motiveren om er ondanks de aanslepende coronacrisis toch het beste van te maken.
Stijn De Paepe was een populaire gelegenheidsdichter die via Twitter een trouw publiek opbouwde. Hij omschreef er zichzelf als "schalks waar het kan, streng waar het moet". In 2016 werd hij huisdichter van De Morgen. In de rubriek Dagvers fileerde hij elke dag de actualiteit in versvorm. Allerlei politieke en maatschappelijke gebeurtenissen passeerden de revue.
Zijn collega Joël De Ceulaer noemde hem een "moderne rederijker", naar de middeleeuwse amateurdichters en schreef op 4 februari nog een ode aan hem. De Paepe was best trots op die titel. "Zij waren ook hard bezig met de actualiteit en streng voor de macht. Ze gaven ook kritiek op de zeden van de tijd. En: ze konden virtuoos rijmen, wat ik belangrijk vind", zei hij in een interview met De Morgen.
"Gezwinde grijsaard"
Eind vorig jaar maakte De Paepe via een gedicht bekend dat hij ongeneeslijk ziek was. "Ga weg, gezwinde grijsaard. Met je kanker", schreef hij, maar het bijschrift was duidelijk: "Het gaat niet meer weg".
BELUISTER - Stijn de Paepe draagt "Ga weg" voor, het gedicht waarmee hij bekendmaakte dat hij ongeneeslijk ziek was:
In "Touché" op Radio 1 vertelde hij begin dit jaar nog over zijn gezondheidsproblemen. "Op een gegeven moment was ik plots 17 kilo lichter en waren de dokters het spoor bijster, waarop ik werd opgenomen in het ziekenhuis", zei hij. "Ik werd toen geopereerd, op mijn verjaardag trouwens, en toen hebben de dokters 'per ongeluk' twee tumoren gevonden. Ze hebben die toen ook weggenomen, maar ik was volledig verrast, ik had dat niet zien aankomen."
BELUISTER - Stijn De Paepe vertelde op 23 januari 2022 over zijn ziekte in "Touché" op Radio 1:
"We spreken over december 2020 en de dokters hadden het toen over percentages: zoveel procent haalt het, zoveel procent niet. Ik werd meteen preventief behandeld met chemo, want alle cellen waren in principe weg en alles leek toen in orde", vertelt De Paepe. Een half jaar later, in juni 2021, kreeg hij het slechte nieuws dat de ziekte alsnog uitgezaaid was. "Op minder dan een half jaar tijd ging het van 'niks te zien' naar een situatie waarbij zelfs opereren geen zin meer had."
"Vers gezocht"
De Paepe publiceerde enkele dichtbundels voor kinderen en volwassenen, zoals "Vers gezocht. Een gedicht voor elk moment" en "Belgische ballades. Het land op de korrel". Hij werkte ook als docent Nederlands aan de Arteveldehogeschool in Gent.
Zijn bekendste gedicht is ongetwijfeld "Wat helpt". Dat schreef hij voor Radio 1 in volle coronacrisis om de mensen een hart onder de riem te steken: "Hou vol. Hou moed. Want het komt goed."
BEKIJK - Stijn De Paepe draagt "Wat helpt" voor in "De wereld van Sofie" op Radio 1 op 25 januari 2021:
Wat helpt
Als vloeken helpt, dan vloek je maar.
Maak herrie, stennis en misbaar.
Scheld schel en luid je goudvis uit
en schreeuw je scherven bij elkaar.
Als bidden helpt, bid dan gerust.
Als het je troost of sterkt of sust.
Of vraag om raad. Als Hij bestaat
dan is het goed, maar ‘t is geen must.
Als huilen helpt, ga dan je gang.
Het is niet niks en het duurt lang.
Het kan geen kwaad als het niet gaat.
Het mag gezien zijn, wees niet bang.
Als praten helpt, bel me dan op
en steek van wal, hals over kop
en van de hak weer op de tak
of zachtjes sluipend uit je slop.
Als lopen helpt, vertrek meteen.
Zeer doelgericht of nergens heen.
Het hoeft niet snel, al mag dat wel.
Met verre vrienden of alleen.
Als zwijgen helpt, wees dan maar stil
en duik - als dat is wat je wil -
een tijdje weg van pijn en pech
- als je weer opduikt, geef een gil.
Als lachen helpt, ken ik een grap
of val dolkomisch van de trap.
Denk aan je kat die keer in bad
of aan het Belgisch staatsmanschap.
Als dansen helpt, is er muziek.
Als breien helpt, dan hou je steek.
Als boos zijn helpt, geef ik kritiek.
Als bakken helpt, let there be cake.
Als yoga helpt, wees fluks en zen.
Als slapen helpt, stop ik je in.
Als schrijven helpt, scherp dan je pen.
Als poetsen helpt, welaan: begin!
Je voelt je murw en overstelpt
en snakt naar stranden, wit geschelpt...
Hou vol. Vat moed. Want het komt goed.
Doe ondertussen maar
wat helpt.
Op 14 februari jongstleden publiceerde hij zijn laatste gedicht, een ode aan zijn partner naar aanleiding van Valentijn.
BEKIJK - Op 19 december 2021 nam Stijn De Paepe voor "De zevende dag" afscheid van 2021 met een gedicht waarin hij het jaar overschouwde:
In 2019 was De Paepe ook te gast in "De liefhebber" op Klara. Hij vertelde er over zijn platenkast en muzikale herinneringen. Beluister de aflevering hier.