Waterschaarste, overstromingen en droogte: nieuw IPCC-klimaatrapport schetst somber toekomstbeeld
IPCC-rapportDe door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen hebben al geleid tot onomkeerbare effecten. Dat staat te lezen in het nieuwe rapport van het VN-klimaatpanel IPCC. In het rapport behandelt het klimaatpanel de gevolgen en risico’s van de klimaatverandering. “Deze zullen ons sneller treffen dan aanvankelijk gedacht”, zei COP26-voorzitter Alok Sharma al.
In het rapport — opgesteld door maar liefst 270 deskundigen — ‘Impacts, adaptation and vulnerability’ (Impacten, adaptatie en kwetsbaarheid) stellen de wetenschappers vast dat klimaatveranderingen al “aanzienlijke schade” aan verschillende ecosystemen heeft veroorzaakt. De impact en omvang van de gevolgen van klimaatverandering zijn nog groter dan geschat in eerdere IPCC-beoordelingen.
“Ik heb al verschillende wetenschappelijke rapporten gelezen in mijn carrière, maar nooit eerder las ik een rapport als dit", zo reageert António Guterres, secretaris-generaal bij de VN, tijdens de voorstelling van het klimaatrapport. “Bijna de helft van de mensen leeft nu al in een gevarenzone.” Volgens hem leest het rapport als “een atlas van menselijk lijden”. Nog volgens Guterres tonen wereldmachten een “crimineel gebrek aan leiderschap”. Hij ziet het als een vernietigende aanklacht tegen de internationale gemeenschap, die er volgens hem niet in slaagt in actie te komen.
Het IPCC-rapport benadrukt dat ongeveer 3,3 tot 3,6 miljard mensen op aarde leven in een context die zeer kwetsbaar is voor klimaatveranderingen. Maar het zijn vaak de toch al kwetsbare bevolkingsgroepen van Afrika, Azië, Zuid-Amerika en kleine eilandstaten die het hardst worden getroffen.
Overstromingen, droogte en bosbranden
Zeker in de volgende eeuw zal er sprake zijn van een “existentiële dreiging”, waarschuwt klimaatpanel IPCC. Naarmate de aarde verder opwarmt, worden de risico’s op overstromingen van de zee en van rivieren steeds groter. Schade door overstromingen van de Europese kusten kan tegen het eind van deze eeuw vertienvoudigen ten opzichte van nu, schatten de wetenschappers.
Zuid-Europese landen ondervinden volgens het rapport vooral de negatieve gevolgen van hitte en droogte. De landbouw zal daar in de loop van de eeuw te maken krijgen met “substantiële verliezen”. Bij een opwarming van 2 graden Celsius krijgt volgens het gezaghebbende IPCC-rapport dat vandaag verscheen meer dan een derde van de Zuid-Europese bevolking te maken met waterschaarste.
Door hitte stijgt ook het risico op bosbranden en raken ecosystemen verstoord. Als de opwarming van de aarde ongebreideld voortgaat en boven de 3 graden ten opzichte van pre-industriële tijden uitkomt, zal het aantal Europese doden door hittestress sterk stijgen. Dan overlijden volgens het rapport twee tot drie keer zoveel mensen aan hittestress ten opzichte van het scenario waarin de opwarming beperkt blijft tot 1,5 graden.
Regionaal overzicht
Voor iedere regio in de wereld heeft het IPCC een overzicht gemaakt van de belangrijkste bedreigingen. Die worden over het algemeen ernstiger bij een opwarming van 2 graden dan bij een opwarming van 1,5 graden, herhaalt het klimaatpanel.
Hoewel er in alle regio’s van de wereld al aanpassingsinspanningen zijn ondernomen, zijn ze nog steeds onvoldoende — ook in Europa. Zowel de inspanningen als de gevolgen zullen waarschijnlijk steeds zwaarder worden naarmate de opwarming van de aarde voortschrijdt, waarschuwt het rapport. Bij een opwarming van meer dan 2 graden Celsius is de aanpassing misschien niet eens meer mogelijk.
Bovendien zijn de limieten van de aanpassing al bereikt of zelfs overschreden in verschillende ecosystemen, zoals bepaalde koraalriffen, sommige wetlands aan kusten, bepaalde tropische bossen en een aantal polaire en berg-ecosystemen.
“Ernst van gevolgen neemt sneller toe dan de opwarming”
“Het rapport laat zien dat de effecten van klimaatveranderingen zichtbaarder en wijdverspreider worden, en dat ze steeds meer schade aanrichten, zowel voor mensen als voor ecosystemen of de economie”. Zo reageert klimatoloog Jean-Pascal van Ypersele (UCLouvain) op het rapport.
“De ernst van de gevolgen van klimaatveranderingen neemt nog sneller toe dan de opwarming van de aarde”, maakt Van Ypersele zich zorgen. “Het is daarom belangrijker dan ooit om er alles aan te doen om de opwarming van de aarde te beperken tot de meest ambitieuze doelstelling van het Akkoord van Parijs (1,5 graden Celsius, red.).”
“We hebben de kaarten in handen om te handelen. Laten we doen wat nodig is om de bewoonbaarheid van de enige bewoonbare planeet in het zonnestelsel te behouden. We moeten dit doen voor de mensheid, maar ook voor alle vormen van leven, want ons welzijn hangt af hun goede conditie”, besloot de klimatoloog.
De armsten, die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatverandering, lijden het meest en wij hebben de morele verantwoordelijkheid om hen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering.
“Dit rapport moet iedereen wakker schudden”, reageert Nafkote Dabi, hoofd klimaatbeleid van Oxfam International. “De armsten, die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatverandering, lijden het meest en wij hebben de morele verantwoordelijkheid om hen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering.” Volgens Greenpeace zijn we niet klaar voor wat op ons afkomt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Rapport: Europa bereidt zich onvoldoende voor op klimaatverandering
-
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
Bij nieuwbouw is het vanzelfsprekend dat je een architect inschakelt, maar hoe zit dat bij een renovatieproject? Moet je daar ook verplicht ééntje onder de arm nemen? Of zijn er uitzonderingen? Bouwsite Livios geeft uitleg. -
2
Besmetten zoogdieren elkaar nu ook met vogelgriep? Virus veroorzaakt massale sterfte bij zeeolifanten: “9 op de 10 jongen is overleden”
De huidige uitbraak van de vogelgriep blijft voor catastrofes zorgen en het einde van deze ecologische ramp lijkt nog lang niet in zicht. De massale sterfte van zuidelijke zeeolifantenjongen is het zoveelste voorbeeld. Meer dan 17.000 zuidelijke zeeolifanten die vorig jaar in Argentinië geboren werden, zijn inmiddels overleden aan de gevolgen van de vogelgriep. Wat wetenschappers hieraan vooral verontrustend vinden is dat zoogdieren elkaar nu ook lijken te kunnen besmetten. “De aanblik van zeeolifanten die dood of stervend op de stranden liggen, kan alleen maar beschreven worden als apocalyptisch” -
-
Reusachtig methaanlek in Kazachstan: “Vergelijkbaar met uitstoot van 717.000 benzinewagens over heel jaar”
-
29
Vrij rondlopende huiskatten zijn catastrofaal voor wilde soorten: “het beste wat je kan doen, is je kat binnen houden”
De laatste jaren is er vooral aandacht voor invasieve exoten die oorspronkelijk niet in een bepaald gebied voorkwamen en er nu voor problemen zorgen. Maar soms komt het gevaar ook van dichter bij huis. Dat blijkt althans uit nieuw onderzoek van een internationaal team wetenschappers. Zij keken naar de enorme impact op onze ecosystemen van ... de huiskat. En die is effectief catastrofaal voor degenen die vrij buiten mogen rondlopen. -
Vlaanderen stemt tegen 90 procent minder CO2: “De focus moet liggen op de al ambitieuze doelstellingen voor 2030”
Vlaanderen wil tegen het Europese voornemen stemmen om de uitstoot van CO2 tegen 2040 terug te dringen met 90 procent. Dat is te lezen in een visienota die de regering goedkeurde op voorstel van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). -
“Geen meerderheid”: België haalt stemming over natuurherstelwet van agenda van Europese ministers
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
13
EU opent kantoor op Groenland omwille van schaarse grondstoffen
Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft in Nuuk, op Groenland, een EU-kantoor geopend. Leiders tekenden ook een overeenkomst voor meer samenwerking, onder meer voor de winning van delfstoffen. -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
Denktank: “Grote olie- en gasbedrijven lopen ver achter op milieudoelstellingen van Parijs”