Ook Oekraïense first lady is nu geheim wapen in de strijd tegen Rusland: wie is Olena Zelenska?

Olena Zelenska (44), de echtgenote van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky (44), beschuldigt de Russen van massamoord op burgers. In een open brief aan de wereldwijde media noemt ze de Russische aanval op Oekraïne onmogelijk te bevatten. “Oekraïne wil vrede, maar zal zich verdedigen en zich nooit overgeven”, schrijft ze. “Als we Poetin, die dreigt met een nucleaire oorlog, niet tegenhouden, zal er nergens op de wereld nog een veilige plek voor ons zijn. Maar we zullen winnen, dankzij onze eenheid.”

Sterke woorden van de presidentsvrouw, maar als professioneel schrijfster is dat geen verrassing. Ze schreef mee aan Servant of the People, een Oekraïense politieke tv-satire die wat doet denken aan de Amerikaanse HBO-serie Veep. Haar echtgenoot kroop tussen 2015 en 2019 in het pak van een wat saaie geschiedenisleraar die het per ongeluk tot president van Oekraïne schopt. In 2019 stelde Zelensky zich ook effectief kandidaat en vermorzelde tegenstander Petro Porosjenko met 73 procent van de stemmen.

Olena was aanvankelijk niet tevreden toen ze politieke ambities van haar man hoorde. Die was haar ‘vergeten’ te vertellen dat hij zich officieel kandidaat had gesteld. “Ik heb het moeten lezen op sociale media”, vertelde ze tegen journalisten. Later vertelde ze erover tijdens een interview met de Oekraïense Vogue: “Ik was tegen zijn kandidatuur, omdat zoiets je leven een totaal andere richting uitstuurt. Ik ben geen publiek persoon. Ik sta liever in de schaduw, ben geen voortrekker op feestjes en vind het afschuwelijk om een mop te vertellen. Dat ligt allemaal niet in mijn karakter. Maar ik probeer mijn voordeel te halen uit mijn nieuwe rol door aandacht te vragen voor belangrijke sociale vraagstukken.”

Olena Kiyashko en Volodymyr Zelensky zijn een hecht team, een geoliede machine. Ze groeiden allebei op in Kryvyi Rih, een stad in het midden van Oekraïne, waar voornamelijk Russisch wordt gesproken. In hun jeugd zaten ze op dezelfde school, maar de vonk sprong pas over toen Zelensky in 1995 rechten aan de universiteit ging studeren en Kiyashko architectuur. Niet veel later startte hij het comedyensemble Studio Kvartal 95 en zij werd ingeschakeld als creatief schrijfster. Na een relatie van acht jaar trouwde het koppel en in 2004 werd dochter Oleksandra geboren, negen jaar later volgde zoon Kyryolo.

Goede doelen

Omdat presidentsvrouw niet meer is dan een ceremoniële functie, bleef Olena deels aan de slag als schrijfster, maar ging ze zich ook steeds meer als first lady gedragen. Ze zette zich in voor een betere gezondheid bij schoolkinderen, kaartte het taboe van partnergeweld aan en ijverde voor gelijke rechten voor alle Oekraïners. Ze wordt ook geprezen om haar kledingkeuze, waarbij ze vaak kiest voor Oekraïense designers als Ivan Frolov, Elenareva, Vita Kin en Lake Studio. “Als journalisten mij in New York of Parijs vragen stellen over mijn outfit, is het fijn dat ik hen designers uit mijn land kan leren kennen.”

Olena mag dan wel op bezoek gaan bij Brigitte Macron , ze voelt zich niet te beroerd om met gewone Oekraïners om te gaan. Sinds de Russische invasie gebruikt ze haar sociale media intensiever dan ooit. Elke dag volgen honderdduizenden nieuwe volgers haar posts op Instagram. Daarop toont ze foto’s van kinderen die in schuilkelders in Kiev zijn geboren en post ze berichten om haar landgenoten een hart onder de riem te steken. “Ik zie jullie berichten en video’s en ik vind jullie ongelofelijk. Ik ben trots dat ik net als jullie in dit land woon.”

Inderdaad, hoewel de Amerikanen hebben voorgesteld om op zijn minst de presidentsvrouw en haar kinderen in veiligheid te brengen, blijft de presidentsvrouw pal naast haar man staan. Naar verluidt bevindt het hele gezin zich op een geheime schuilplaats in Kiev. De president zei onlangs van zichzelf dat hij doelwit nummer één is van de Russen en zijn vrouw en kinderen doelwit nummer twee. “Ik blijf kalm en heb vertrouwen”, schreef Zelenska enkele uren na de eerste aanvallen op Instagram. “Mijn kinderen kijken naar me. Ik zal naast hen staan. En naast mijn man. En bij jullie.”